Szansa dla dzieci z otyłością i nadwagą – mówi dr Renata Barczyńska z Wydziału Nauk Ścisłych, Przyrodniczych i Technicznych z Katedry Dietetyki i Badań Żywności Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Czestochowie.
Naukowcy z Katedry Dietetyki i Badań Żywności Wydziału Nauk Ścisłych, Przyrodniczych i Technicznych Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie prowadzą badania nad preparatem mającym pozytywnie wpływać na redukcję otyłości i nadwagi u dzieci. Badania nadzoruje dr hab. Janusza Kapuśniaka, prof. UJD, Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą. W grudniu 2019 roku Uczelnia na realizację dalszych bań podpisała umowę z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, pozyskując na przedsięwzięcie 7,5 miliona złotych. Badania zaczęto od 1 stycznia 2020 roku. Temat przybliżaliśmy już w artykule „Nowatorskie odkrycie”
O badaniach, podczas tzw. „Naukowej randki UJD z dziennikarzami” mówiła „Gazecie Częstochowskiej” dr Renata Barczyńska z Wydziału Nauk Ścisłych, Przyrodniczych i Technicznych z Katedry Dietetyki i Badań Żywności. ‑ Nasza katedra zajmuje się poszukiwaniem związków otyłości i nadwagi dzieci z mikroorganizmami. Poszukujemy substancji, która będzie wzmacniała hamowanie procesów otyłości. Wykryliśmy prebiotyk, który otrzymujemy ze skrobi ziemniaczanej. Ma on już potwierdzone właściwości prebiotyczne, a teraz będziemy wkraczać w kolejne bardzo duże badania, które będą miały na celu określenie technologii i wdrożenie produkcji przetworów warzywno-owocowych, wzbogacanych preparatem wyprodukowanym ze skrobi ziemniaczanej. Prebiotyk, to substancja, która korzystnie wpływa na organizm człowieka. Wchodząc głębiej w jego strukturę chemiczną to widzimy, że ma on wiele sposobów działań, w tym zapobieganie biegunko, magazynowania tłuszczu czy pobudzanie funkcji immunologicznych. Ale naszym priorytetem jest wydobycie jego skuteczności w zapobieganiu nadwagi i otyłości, także poprzez redukcję tłuszczu. Przeprowadzałam badania, w których karmiliśmy szczury dietą niskotłuszczowa i wysokotłuszczową i dozowaliśmy prebiotyk (dekstrynę). I okazało się, że redukcja masy ciała nastąpiła o 5 procent, a tkanki tłuszczowej o 12 procent. Teraz chcemy te badania przełożyć na dzieci, czy uda się uzyskać podobne wyniki pokażą badania.
Aby uzyskać lepsze efekty, jako ośrodek wiodący współpracujemy z Instytutem „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie, Warszawskim Instytutem Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Politechniką Łódzką i konsorcjum produkującym m.in. przetwory warzywno-owocowe dla dzieci „Tymbark”.
Wykład dr Renaty Barczyńskiej-Felusiak “Modyfikacja składu mikrobioty jelitowej dzieci z nadwagą i otyłością pod wpływem dekstryn ze skrobi ziemniaczanej i kukurydzianej“, wygłoszony 5 grudnia 2018 r. podczas Seminarium
za: http://www.wnspt.ujd.edu.pl/n1520,5-grudnia-2018—Seminarium—dr-Renata-Barczynska-Felusiak
Streszczenie wykładu:
Mikrobiota jelitowa pełni istotne znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka, wpływając między innymi na zachodzące w nim procesy metaboliczne oraz funkcje immunologiczne i fizjologiczne. W ostatnich latach podkreśla się rolę mikrobioty jelitowej w rozwoju chorób przewlekłych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, nieswoiste zapalenie jelit czy rak jelita grubego. Wiele badań wskazuje, że nadwaga i otyłość związana jest między innymi w znacznym stopniu ze zmianami w kompozycji i funkcji metabolicznej mikrobioty jelit. Uznaje się, iż szczególnie istotne jest zachowanie prawidłowej proporcji szczepów bakterii należących do typów Bacteroidetes i Firmicutes.
Dieta wpływa bezpośrednio na skład i aktywność mikrobioty jelit, a ta na powstawanie nadwagi i otyłości. Dlatego w swoich badaniach zajęłam się wykorzystaniem preparatów, które byłyby dobrze tolerowane przez organizm, a jako dodatek do diety stymulowały wzrost korzystnych dla zdrowia mikroorganizmów. Swoje badania skoncentrowałam na produktach skrobiowych, takich jak preparaty błonnikowe – oporne dekstryny otrzymywane ze skrobi ziemniaczanej i kukurydzianej, udowadniając ich właściwości prebiotyczne zarównow badaniach in vitro jak i in vivo.
Podczas wykładu omówione zostaną rezultaty prac prowadzonych w celu określenia składu i proporcji mikroorganizmów w kale polskich dzieci z nadwagą i otyłością oraz sprawdzenia czy różnią się od składu bakterii kałowych polskich dzieci z prawidłową masą ciała jak również wykazania czy dekstryny otrzymane ze skrobi ziemniaczanej lub kukurydzianej, mogą aktywować wzrost dominujących rodzajów bakterii Bacteroides, Prevotella, Bifidobacterium, należących do typów Bacteroidetes, Actinobacteria i ograniczać wzrost Clostridium, Lactobacillus należących do typu Firmicutes, tym samym modyfikować proporcje bakterii uznanych za istotne dla zmniejszenia rozwoju nadwagi i otyłości u dzieci.
Wykazałam, że mikrobiota kału polskich dzieci z nadwagą i otyłością oraz dziec z prawidłową masą ciała jest odmienna. W kale dzieci z nadwagą i otyłością dominują szczepy bakterii Clostridiumnależące do typu Firmicutes, szczepy z typu Bacteroidetes i Actinobacteria stanowią mniejszość.W kale dzieci z prawidłową masą ciała proporcje tych bakterii są odwrotne. W kale dzieci z nadwagą i otyłością stężenie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) jest niższe niż w kale dzieci z prawidłową masą ciała. Udowodniłam, że dekstryna otrzymana ze skrobi ziemniaczanej i kukurydzianej stanowi źródło węgla dla wszystkich wyizolowanych bakterii. Rodzaj dekstryn ziemniaczanych i kukurydzianych oraz fakt, że do procesu otrzymywania dekstryn zostały zastosowane różne kwasy organiczne (cytrynowy, winowy) nie powoduje istotnych różnic w stopniu wykorzystania dekstryn przez bakterie. Jednak tylko dla dekstryn otrzymanych ze skrobi ziemniaczanej wykazałam zdolność selektywnej aktywacji wzrostu szczepów Firmicutes, Bacteroidetesi Actinobacteria.Zjawiska takiego nie wykazałam dla dekstryn otrzymanych ze skrobi kukurydzianych. W badaniach in vivo na szczurach dowiodłam, iż wzbogacanie diety dekstrynąotrzymaną ze skrobi ziemniaczanej prowadzi do korzystnych zmian liczebności i proporcji dominujących w jelitach bakterii należących do typu Bacteroidestes Firmicutes oraz Actinobacteria, które mogą sprzyjać ograniczaniu powstawania nadwagi i otyłości.