Kolejny raz jako ekspert w dziedzinie instrumentów, znawca tradycji, wielokrotnie nagradzany za ratowanie dziedzictwa kulturowego częstochowianin Roman Kryst, uczestniczył w jury Festiwalu Zbliżenia Kultur ,,Melodie Bożych Trąb” – mazowieckim konkursie gry na Ligawce. To wyjątkowe wydarzenie odbywa się w Łochowie – miejscu gdzie spotyka się Mazowsze, Podlasie i Kurpie.
Ligawka to dęty instrument drewniany, a gra na nim jest wyjątkowa tradycją Mazowsza Wschodniego, to zjawisko, które jest ewenementem na skalę europejską.
Zgodnie z ta tradycją grudzień to miesiąc “legaczy” czyli osób które graja na ligawce -drewnianych trąbach, których dźwięk słychać na kilka kilometrów. Za pomocą tych instrumentów przez prawie 200 lat nawoływano się na mszę świętą zwaną Roratami. Ligawka jest nazywana “Bożą Trąbą”, której dźwięk ma zwiastować nadejście Zbawiciela. Podczas okupacji zakazano używać tego instrumentu w obawie o przekazywanie sobie umówionych sygnałów – co właściwie było prawdą. Przez wiele lat zwyczaj grania na ligawce zanikał – tak jak zresztą wiele innych polskich pięknych tradycji – dlatego ogromna chwała (mówi Roman Kryst) za wskrzeszenie tej tradycji i rozpowszechnianie ligawki – kolejnego polskiego “cudu”, brawa dla włodarzy tamtych terenów za docenianie własnego bogactwa kulturowego. Uczestniczę jako juror już od kilku lat w tym przeglądzie, obserwuję rozwój, coraz większy rozwój tego unikatowego zjawiska i z roku na rok coraz większe zainteresowanie. Cieszy bardzo, że już nie tylko starsi legacze biorą udział w konkursie, ale przekazali tradycję gry swoim synom i wnukom , ale nie tylko chłopcy graja na tym instrumencie, w tegorocznym konkursie wzięło udział wiele dziewcząt i to z ogromnym powodzeniem. Nie tylko wzrasta liczba osób która gra melodie adwentowe na ligawce, ale wzrasta zainteresowanie widzów, oraz ludzi, którzy te instrumenty wytwarzają, a nie jest to również łatwa sprawa, z roku na rok obydwoje z żoną z ogromnym zainteresowaniem przyglądamy się wzrastającemu popytowi na te ludowe instrumenty muzyczne.
Wierzymy również, że odrobinę i my przyczyniamy się do wzrostu świadomości w społeczeństwie, prezentując często instrumenty twórców naszych, polskich – w swojej prywatnej kolekcji posiadamy ich bardzo dużo.
Jeszcze można oglądać część naszej kolekcji w Muzeum Częstochowskim – a już 15.12.2018 zapraszamy na kolejny wernisaż do siedziby Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk do Koszęcina.
W załączeniu zdjęcia – Juror Roman Kryst pośród uczestników konkursu, oraz słowo końcowe – podsumowanie konkursu na scenie z Burmistrzem Łochowa Robertem Gołoszewskim oraz dyrektorem Domu Kultury Arturem Lis
Grażyna Łoś-Kryst