CIEKAWOSTKI PRZYRODNICZE. Żyrafy siatkowane w zoo

Śląski Ogród Zoologiczny, otwarty w 1954 roku, dedykowany jest ochronie i edukacji na temat różnorodności przyrody. Jego rolą jest nie tylko prezentacja różnych gatunków zwierząt, ale także ich hodowla i ochrona, zwłaszcza tych zagrożonych wyginięciem. Żyrafy siatkowane są jednym z takich gatunków, a chorzowskie zoo może pochwalić się wieloma sukcesami hodowlanymi tego podgatunku.

Obecnie w ogrodzie przebywa stado żyraf liczące 6 osobników. Dwie z samic, Laini i Lindani, urodziły się w niemieckim zoo Duisburg, a na Śląsk przybyły w 2013 roku. Natomiast dwa lata później, już w chorzowskim zoo, przyszła na świat kolejna żyrafka – Lunani. Przez dłuższy czas śląska populacja tych majestatycznych ssaków składała się wyłącznie z samic. Po śmierci samca o imieniu Ulembo, rozpoczęto intensywne poszukiwania jego zastępcy, który mógłby wzbogacić miejscową grupę. To zadanie okazało się niezwykle skomplikowane, ponieważ nowy osobnik musiał spełniać kilka kryteriów. Przede wszystkim powinien być młody, a jednocześnie niespokrewniony z żadną z samic, celem utrzymania odpowiedniej różnorodności genetycznej przyszłego potomstwa. Podczas poszukiwań wzięto także pod uwagę relacje w stadach innych ogrodów zoologicznych, tak żeby uniknąć sytuacji, w której przeniesienie samca do Chorzowa wpłynęłoby negatywnie na grupy w innych ogrodach. Istotne było również, aby towarzyszące ewentualnemu kandydatowi zwierzęta nie były narażone na stres związany z utratą towarzysza, co jest szczególnie ważne ze względu na stadny charakter żyraf.

Ostatecznie, po starannych analizach i negocjacjach, w 2022 roku udało się sprowadzić do Chorzowa młodego samca z ogrodu zoologicznego w Gdańsku. Ten nowy członek stada nietylko przyniósł powiew świeżości, ale także stworzył potencjalne warunki do dalszego rozwoju i rozmnażania się żyraf w chorzowskim ogrodzie zoologicznym. Warto zaznaczyć, że w historii hodowli tego gatunku w śląskim zoo można odnotować wiele sukcesów. To tutaj po raz pierwszy w Polsce udało się uzyskać potomstwo ż. siatkowanej, co miało miejsce przed czterdziestoma pięciu laty. W sumie, w ciągu tego czasu urodziło się tutaj osiemnaście żyraf. Stąd narodziny dwóch młodych samic Lyairy – pod koniec zeszłego roku i Lilo – na  początku tego roku, stanowią szczególne wydarzenie dla zwiedzających Śląski Ogród Zoologiczny, a także są powodem do radości i dumy dla pracowników ogrodu. Zwierzęta rozwijają się prawidłowo, chociaż młodsza wymaga sztucznego odchowu przez opiekunów. Jej matka Lunani, która po raz pierwszy doświadcza macierzyństwa nie chciała podjąć karmienia córki, co wśród pierworódek jest często obserwowane.

Chorzowskie żyrafy od 2013 roku zamieszkują specjalnie przygotowany budynek wraz z obszernymi wybiegami zewnętrznymi, co zapewnia im warunki do naturalnego zachowania i rozmnażania.

Ssaki te są zwierzętami imponującymi nie tylko ze względu na swój rozmiar, ale również ze względu na charakterystyczną siatkę brązowych łat na białym tle, co stanowi unikalną cechę tego podgatunku. Żyrafy siatkowane, będące podgatunkiem żyrafy sawannowej, są zagrożone wyginięciem. W ich naturalnym środowisku, obejmującym obszary trawiaste Afryki Wschodniej, m.in. Etiopii, południowej Somalii, Ugandy i Kenii, ich populacja maleje. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, utworzono różne organizacje zajmujące się ochroną przyrody. Śląski Ogród Zoologiczny poprzez swoją działalność hodowlaną i edukacyjną wpisuje się w ogólnoświatowe wysiłki mające na celu ochronę zagrożonych gatunków, w tym również żyraf siatkowanych. Współpraca z innymi ogrodami zoologicznymi oraz aktywna partycypacja w programach hodowlanych przyczyniają się do zachowania tego unikalnego zwierzęcia.

Głównymi zagrożeniami dla naturalnej populacji tych zwierząt są m. in. utrata siedlisk z powodu wycinania lasów, zmiany klimatu, a także kłusownictwo. W odpowiedzi na te wyzwania, podejmowane są różne działania mające na celu zachowanie i przywrócenie równowagi w populacji żyrafy siatkowanej.

Jednym z kluczowych kroków jest utworzenie obszarów chronionych, które stanowią bezpieczne miejsce dla tych zwierząt. Parki narodowe i rezerwaty przyrody pełnią istotną rolę w ochronie naturalnych siedlisk żyrafy siatkowanej. Ponadto, konieczne jest monitorowanie populacji i prowadzenie badań nad zachowaniem tych ssaków, aby lepiej zrozumieć ich potrzeby i wypracować skuteczne strategie ochrony.

Hodowla żyrafy siatkowanej w warunkach kontrolowanych, takich jak ogrody zoologiczne czy ośrodki hodowlane, również odgrywa istotną rolę w ochronie tego gatunku. Programy hodowlane prowadzone w tych miejscach mają na celu nie tylko zwiększenie populacji, ale także utrzymanie genetycznej różnorodności. Warto podkreślić, że hodowla w niewoli nie jest zamiennikiem ochrony naturalnych siedlisk, ale stanowi uzupełnienie działań prowadzonych na rzecz ochrony przyrody.

W kontekście hodowli żyrafy siatkowanej, istotne jest również edukowanie społeczeństwa na temat znaczenia ochrony tego gatunku i jego siedlisk. Świadomość społeczeństwa może przyczynić się do zmiany postaw wobec środowiska naturalnego oraz do wsparcia programów ochrony przyrody.

Podsumowując, ochrona i hodowla żyrafy siatkowanej wymagają współpracy międzynarodowej, zaangażowania społeczeństwa oraz skoordynowanych działań ze strony organizacji zajmujących się ochroną przyrody. Działania te mają na celu zapewnienie przetrwania tego pięknego gatunku oraz zachowanie różnorodności biologicznej w ekosystemach, w których żyje.

RED

fot. O. Mierzejewska

• Kolumnę dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
• Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
•