Od parafii do parafii w byłym województwie (101)
Gdy dwa lata temu zaczynałem pracę nad opisem parafii naszego Regionu, to jej początki dotyczyły dekanatu kłomnickiego. Aż w sześciu odcinkach (nr. 5, 8, 9, 10, 11 i 12) drukowanych w “Gazecie” w miesiącach marzec – maj 2004 r. przewijały się wspomnienia o słynnych śpiewakach – braciach Reszke. Wszystko zaczęło się w czasie moich rowerowych wędrówek po Ziemi Kłomnickiej. Wtedy natrafiłem na rozstajach dróg w Garnku na figurę Matki Boskiej. Umieszczona na postumencie, ukrywa na jego odwrocie napis: “Figura ta postawiona kosztem Edwarda i Heleny Reszków – właścicieli majątku Garnek 1902”. Od tej chwili przez kilka dalszych lat pasjonował mnie temat poszukiwania śladów po tych dziedzicach. Pomogły mi własne poszukiwania, ale także materiały otrzymane od historyka Juliusza Sętowskiego oraz dwukrotny udział w zebraniach Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Odział Parafialny w Garnku. Zapraszany na nie przez prezesa stowarzyszenia pana Roberta Kępę, miałem zaszczyt poznać na nich sędziwą wnuczkę Edwarda Reszke, panią Marię Bilowicz (na zdjęciu). To niezwykle aktywne stowarzyszenie już dwukrotnie doprowadziło do wydania, z początkiem XXI wieku, historycznych opracowań o swej parafii oraz braciach Reszke. Pierwsze pod tytułem “Dawniej i dziś – wędrówka po śladach lokalnej kultury i historii” ukazało się na początku 2004 r. i było mi pomocne przy pracy nad parafiami Ziemi Kłomnckiej. Po dwóch latach ukazało się drugie, pod tytułem “Śladami Reszków”. Redaktorami obydwu opracowań są Krzysztof Wójcik (pedagog) i wspomniany już Robert Kępa. Mając teraz w rękach pięknie wydaną i bogato ilustrowaną książeczkę poświęconą szczegółowej biografii słynnych śpiewaków, mam możliwość wprowadzić uzupełnienie do swojej pracy sprzed dwóch lat. Np. pisząc w odcinku nr. 8 o grobowcu Michalskich i Reszków w Borownie, nie miałem informacji (wobec braku inskrypcji nagrobnej), iż spoczywają tutaj także ostatni dziedzice tej posiadłości czyli hrabia Karol Skarbek (zm. 1930) i jego żona Janina, z Michalskich (zm. 1931). Nie wspomniałem też o roli pana Stanisława Brewczyńskiego (emerytowanego dyrektora Szkoły Podstawowej w Borownie), który najpierw odkrył w 1964 r., iż w zdewastowanym grobowcu spoczywa Edward Reszke, a następnie doprowadził w 1996 r. do nadania imienia wielkiego śpiewaka prowadzonej przez niego szkole. W odcinku nr. 5 przedstawiłem przydrożną kaplicę w Chorzenicach. Ufundował ją w 1927 r. zięć Edwarda Reszke, pułkownik Adam Nieniewski, jako dar za przyjście na świat jego córeczki Halinki. Funkcjonujący w Chorzeniacach Dom Dziecka mieści się w murowanym dworze postawionym przez dziedzica Nieniewskiego, którego biografia jest dokładnie przedstawiona w tym opracowaniu, i w którym do czasu wojny wychowywała się młoda Halina (z męża Donimirska). Dopiero teraz mogę dopisać, że w tej wotywnej kaplicy odbył się we wrześniu 2005 r. niezwykły pogrzeb. Bowiem zgodnie z życzeniem zmarłej, a za zezwoleniem władz kościelnych, złożono w niszy wewnątrz kaplicy urnę z prochami ostatniej (prawnej) dziedziczki Chorzenic. Jest też bardzo ciekawy rozdział poświęcony siostrze Reszków, też świetnej śpiewaczce, Józefinie. Ona to po wyjściu za mąż za Leopolda Kronenberga była przez króki czas dziedziczką Kłomnic. Bedąc niedawno na powązkowskim cmentarzu odszukałem grób matki słynnego rodzeństwa Reszków, w którym spoczywa też żona zasłużonego dziedzica Garnka – zmarła w 1930 r. Helena z Schulzów (na zdjęciu).
Tekst i zdjęcie –
Andrzej Siwiński