Przebywali w Częstochowie
Pseudonimy m.in. W. Sirko, K. Bagrynowski – pisarz, etnograf, podróżnik. Ur. 24.08.1858 w Wólce Kozłowskiej k. Radzymina. Był trzecim dzieckiem i jedynym synem Leopolda i Walerii z domu Ciemniewskiej. Miał pięć sióstr: starsze: Paulinę i Leonię, młodsze: Walerię, Annę i Marię. Wychowywał się w domu o silnych tradycjach patriotycznych. Dziad był żołnierzem Napoleona, walczącym pod Samosierrą, nad Berezyną, a później w Powstaniu Listopadowym, ojciec oraz dwóch jego braci uczestniczyli w Powstaniu Styczniowym. Matka do edukacji owych dzieci czerpała niezawodną wiedzę ze “Śpiewów historycznych” J.U. Niemcewicza. Uczył się w kolejowej szkole w Warszawie. Aresztowany w 1879 za działalność rewolucyjną, w rok później, w wieku 20 lat zesłany na Syberię. Podczas próby ucieczki w 1882 schwytany i karnie przeniesiony do Sredniekołymska. Osiedliwszy się wśród Jakutów nauczył się ich języka i poznawał tamte zwyczaje. Obserwował i notował “…atramentem z wywaru kory wierzbowej… na skrawkach gazet i opakowań”. Za pierwszą pracę pt. “Jakutskija piesni i piewcy” otrzymał złoty medal od Tow. Geograficznego w Irkucku. W uzasadnieniu nie podano jego nazwiska. Prac na temat Jakucji napisał więcej. Niektóre określono jako kapitalne. Około 1898 uzyskał prawo do przebywania na terenie Królestwa Polskiego. 25.11.1898 poślubił Stefanię Mianowską. W 1900 osadzony w X Pawilonie za udział w manifestacji pod pomnikiem Mickiewicza. Wypuszczony za kaucją dostał polecenie powrotu do Irkucka. Wyruszył, ale jako badacz północnych wysp japońskich. Wspólnie z Bronisławem Piłsudskim prowadził badania, które opisał w szkicu “Wśród kosmatych ludzi”. W czerwcu 1914 przybył do Krakowa i ochotniczo stawił się w mundurze legionisty na Oleandrach. Najpierw jako piechur, a następnie jako wachmistrz w oddziale ułanów Wł. Beliny-Prażmowskiego. Po zakończeniu wojny został ministrem propagandy w rządzie Daszyńskiego. 1934 – 1939 prezes Pol. Akademii Literatury. A oto kilka ważniejszych jego prac: “Na kresach lasów”, “W matni”, “Ucieczka”, “Ocean”, “Zamorski diabeł”, “Miłość samuraja”; dzieła naukowe: “Jakuty”, “Korea”. Zmarł w szpitalu w Piaszcznie 20.04.1945. W 1949 prochy przeniesiono do grobu rodzinnego na Cmentarz Powązkowski w Warszawie. Za swe zasługi otrzymał nast. odznaczenia: Krzyż Walecznych, Krzyż Virtuti Militari V kl., Krzyż Niepodległości, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta, komandorię francuską Legii Honorowej (1930). W. Sieroszewski w Częstochowie jako emisariusz polityczny… sympatyk PPS, był jednym z twórców partii polskich postępowych demokratów, która miała być ekspozyturą PPS wśród inteligencji polskiej. W drugiej połowie maja 1905 pod pretekstem zapoznania się bliżej z częścią inteligencji częstochowskiej przybył na kilka dni. Zorganizował dwie konferencje, na których prezentował polityczny program postępowej demokracji. Wystąpienia Sieroszewskiego odbyły się w mieszkaniach prywatnych mogących pomieścić kilkadziesiąt osób. Dla wyjaśnienia: w 1903, z inicjatywy dr Wł. Biegańskiego, powstała nieformalna organizacja zwana “kółkiem”, której celem było organizowanie krótkich odczytów naukowych w prywatnych lokalach członków. Były m.in. lokale u dyr. Szabławskiego i dyr. Austena, w których odbyły się wspomniane dwie konferencje (prelekcje) W. Sieroszewskiego. W pierwszej (u dyr. Szabłowskiego) w ponad godzinnym wystąpieniu mówca nakreślił kierunek polityki, która miała przynieść Królestwu autonomię opartą na statucie własnego Sejmu. Prelekcja została przyjęta przychylnie. Nazajutrz, druga prelekcja, w mieszkaniu dyr. Austena miała temat podobny, lecz poszerzony; zakończona dyskusją. Dyskutanci przekazywali wątpliwości odnoszące się do sposobu działań w istniejących organizacjach. I… agitator do wstąpienia w szeregi Legionów Polskich. 1 października 1914 przybył do Częstochowy po raz drugi Wacław Sieroszewski, wraz z kolegą po piórze Juliuszem Kadenem Bandrowskim, którzy spotkali się z mieszkańcami miasta w lokalu Towarzystwa Śpiewaczego “Lutnia” przy ul. Dąbrowskiego. W swych wystąpieniach literaci zachęcali zdolnych do noszenia broni, aby wstępowali do tworzących się w Królestwie jednostek Legionów Polskich. W dzielnicy Częstochowy na Ostatnim Groszu istnieje ulica, boczna Alei Wojska Polskiego, nosząca imię pisarza W. Sieroszewskiego. Nazwę nadano w okresie międzywojennym.
Źródła: Z moich wspomnień dr St. Nowak; Polski Słownik Biograficzny.
ROMAN WINIAREK