Poprzednim odcinkiem tego cyklu wyczerpałem swój materiał dotyczący okresu września’39. Jednak na zakończenie tego tematu pozostawiłem jeszcze dwa “ślady”, które odszukałem już poza administracyjnym obszarem byłego województwa częstochowskiego.
Dotyczą one także obrońców naszego Regionu, którzy stracili życie na jego północnym krańcu. Wyznacza ten kraniec niemal prosta linia, która biegnąc wzdłuż Warty (już na Ziemi Łódzkiej) łączy Radomsko z Załęczem Dużym. Właśnie w Radomsku, na rozległym cmentarzu przy ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego, znajduje się przy jednej z bocznych alejek zbiorowa mogiła aż 17-tu żołnierzy WP, a wśród nich lotnicy i oficerowie – zd. 1. W mogile tej złożono szczątki żołnierzy ekshumowanych już po wojnie z różnych polnych mogił, rozsianych także na Ziemi Częstochowskiej.
Jednak niektóre polne mogiły pozostały do dzisiaj. Tak jest np. na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego (doskonale znanego naszym grzybiarzom), gdzie tuż za drewnianym mostem w Załęczu Dużym łatwo zauważyć (przy drodze do Stanicy Harcerskiej) przydrożny grób naszych żołnierzy osłonięty dwiema brzozami- zd. 2. Dobrze utrzymany, ma lastrikowy nagrobek z napisem: “W hołdzie bohaterom walk wrześniowych – społeczeństwo gminy Patnów i wsi Załęcze Duże 1939-1979”. Mimo, iż spoczywają bezimiennie, byli na pewno żołnierzami któregoś z kresowych pułków ułanów walczących we wrześniu’39 w 30. Dywizji Piechoty, która broniła Ziemi Działoszyńskiej. Cdn.
ANDRZEJ SIWIŃSKI