W częstochowskim Muzeum Pielgrzymowania otwarta została wystawa „Żyd niemalowany – wędrowiec, tułacz, pielgrzym”. Zaprezentowano na niej drzeworyty sztorcowe z przełomu XIX i XX w. Jej tematem są plastyczne wyobrażenia Żydów polskich, życia żydowskiego oraz obiektów związanych z historią, kulturą i cywilizacją żydowską.
Prace pochodzą z prywatnej kolekcji Alicji B. Schottlas, liczącej w sumie około półtora tysiąca sztuk. Jako trzon ekspozycji zostały wybrane drzeworyty Aleksandra Gierymskiego, Artura Grottgera, Wojciecha i Juliusza Kossaków, Franciszka Kostrzewskiego, Jana Matejki, Ksawerego Pillatiego, Henryka Rodakowskiego, Henryka Siemiradzkiego i innych. Wystawione eksponaty powstały w większości na zamówienia czasopism, takich jak „Kłosy” czy „Tygodnik Ilustrowany”, z przeznaczeniem na ilustracje reporterskie, samodzielne informacje bądź też rysunki satyryczne. Przedstawiają ludność żydowską, która stanowiła w tamtych czasach jedną czwartą społeczności ówczesnego Królestwa Polskiego.
Prezentowane prace to drzeworyty sztorcowe. Zastosowanie tej techniki pozwala, dzięki bardzo drobnej kresce, na uchwycenie pełnego efektu światłocienia. Swojego zadowolenia z nowej ekspozycji nie krył zarządca placówki. – Są to bardzo ważne obrazy z powodu autorów i prezentowanych scen. Ta wystawa daje także odpowiedź wszystkim, którzy wątpili w potrzebę istnienia Muzeum Pielgrzymowania, zarzucając, że będzie poświęcone tylko działalności katolików. To miejsce ma być ekumeniczne, łączące różne religie i kultury – mówi dyrektor Janusz Jadczyk.
Wystawę przygotowali członkowie Towarzystwa Kultury Żydowskiej Beit w Warszawie. – Pomysł narodził się w zeszłym roku podczas naszych rozmów na temat typowego wyglądu żydowskiego, który to stereotyp powstał w drugiej połowie XIX w. za sprawą twórczości niemieckich artystów – mówi Paweł Czapiro z Towarzystwa.
Oprócz drzeworytów na wystawie zostały zaprezentowane eksponaty z Muzeum Miejskiego w Sosnowcu, jak na przykład oryginalna Tora. W trakcie wernisażu przedstawiciel Beit poprowadził modlitwę szabatową po hebrajsku, połączoną z przedstawieniem opowiadań i wierzeń żydowskich.
Ekspozycja będzie otwarta dla zwiedzających do lutego 2008 r.
DeKa