Historia cmentarza żydowskiego sięga 1799 roku. Założono go na gruntach ówczesnej wsi Mirów. Niewiele osób wie, że zalicza się do największych w kraju. Cmentarz ten składa się z 3 kompleksów, dokumentujących – etapy jego powiększania się. W 1907 r. wzniesiono ogrodzenie. “Kierków” zamknięto po ostatnim pochówku w 1970 r. Cechuje go wielka rzadkość wśród Kirkutów. Kwatery podzielone są na żeńską i męską.
Historia cmentarza żydowskiego sięga 1799 roku. Założono go na gruntach ówczesnej wsi Mirów. Niewiele osób wie, że zalicza się do największych w kraju. Cmentarz ten składa się z 3 kompleksów, dokumentujących – etapy jego powiększania się. W 1907 r. wzniesiono ogrodzenie. “Kierków” zamknięto po ostatnim pochówku w 1970 r. Cechuje go wielka rzadkość wśród Kirkutów. Kwatery podzielone są na żeńską i męską.
Najstarsze groby pochodzą z XIX wieku. Leży tu pochowany w 1866 r. Jakub Tennenbaum. Wśród pięciu tysięcy zidentyfikowanych nagrobków widnieją m.in. nazwiska A. Kohna byłego dyrektora miejscowego teatru, znanej nauczycielki Wejmanowej, dr. L. Goldmana – kapitana W.P. ordynatora szpitala NMP, N.S. Feinberga – adwokata, oficera Wojska Polskiego. Znajdują się tu również mogiły ofiar zbiorowych egzekucji dokonanych na terenie Częstochowy. Prawdziwą osobliwością nekropoli jest przypuszczalnie jedyny zachowany grób cadyka Izaaka Mayera Justmana, charyzmatycznego przywódcy religijnego Żydów – chasydów, który zmarł w 1919 roku. Istotną sprawą jest ochrona zabytków znajdujących się na cmentarzu. Głównym problemem jest brak następstwa prawnego. Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach nie jest następcą prawnym gminy żydowskiej w Częstochowie.
Podobne kłopoty mamy w całym okręgu działania katowickiej gminy, np. w Gliwicach czy Będzinie (Gmina Wyznaniowa w Katowicach działa na Śląsku w regionie częstochowskim i części województwa świętokrzyskiego). 80% czasu poświęcamy w naszej działalności na załatwianie spraw związanych z cmentarzami. Na dodatek borykamy się z kłopotami finansowymi, gdyż nie jesteśmy dotowani i nie mamy żadnych dochodów – mówi Włodzimierz Kac, przewodniczący gminy w Katowicach.
3 lutego 1945 roku powstał okólnik nr 3, który zabraniał odbudowywania gmin żydowskich, czyniąc za to nawet odpowiedzialnymi wojewodów i starostów. To dlatego cmentarz żydowski mimo, że oficjalnie ma właściciela, tak naprawdę go nie ma. Źródłem finansowania przez gminy żydowskie odbudowy pomników, cmentarzy staną się przekazywane sumy z zaspokajanych roszczeń – informuje Franciszek Kotulski, członek Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich.
W końcu listopada sprawa częstochowskiej nekropoli żydowskiej stanie na rozprawie w Komisji Regulacyjnej. Po skończonym procesie decyzyjnym i przekazaniu go gminie żydowskiej ruszy odnowa cmentarza.
DARIUSZ FIUTY