Nowy krok w leczeniu cukrzycy
Od wielu lat trwają badania i prace nad modyfikacją preparatów insuliny. Celem naukowców jest uzyskanie zmiany szybkości wchłaniania preparatów z tkanki podskórnej do krwi. Dzięki temu skutecznie obniżyłby się wzrost poziomu glukozy we krwi po posiłku i utrzymał prawidłowy jej poziom między posiłkami, a także w nocy. Preparatami uzyskanymi metodą rekombinacji DNA są właśnie analogi insuliny. To pochodne insuliny, biotechnologicznie wytworzone cząsteczki, które wykazują duże podobieństwo do wydzielanej przez trzustkę naturalnej insuliny, tym samym naśladują jej fizjologiczne działanie.
Analogi różnią się od insuliny ludzkiej jednym bądź kilkoma aminokwasami. Ale zmiana cząsteczki powoduje zmianę właściwości, związanych głównie z ich wchłanianiem się z tkanki podskórnej do krwi, czego konsekwencją jest przyspieszenie działania (analogi szybko działające), lub jego równomierne wydłużenie (analogi długo działające). Analogi umożliwiają lepsze leczenie cukrzycy poprzez zapobieganie wzrostowi poziomu cukru po posiłku, tzw. glikemii poposiłkowej (PPG) i lepsze pokrycie zapotrzebowania na insulinę całą dobę. Chorzy na cukrzycę z wysokim poziomem PPG są bardziej narażeni na zaburzenia ze strony układu krążenia, niż ci pacjenci, u których stwierdzono podwyższony poziom glukozy przed posiłkiem lub na czczo. Analogi szybko działające skutecznie zmniejszają nadwyżki glukozy we krwi po posiłku. Właśnie hiperglikemia poposiłkowa odpowiada za rozwój miażdżycy naczyń krwionośnych – bardzo poważnego powikłania cukrzycy. Analogi przeciwdziałają także hipoglikemiom, tzn. ograniczają znaczne i groźne spadki poziomu glukozy we krwi dzięki: bardzo krótkiemu działaniu analogów szybko działających, a także dzięki bardzo stabilnemu, bezszczytowemu działaniu analogów długo działających. Przeciwdziałają też późnym powikłaniom poprzez zapewnienie ogólnie lepszego wyrównania cukrzycy. Do najczęstszych jej powikłań należą: choroby układu krążenia (zawał serca, udar mózgu), uszkodzenie oczu (retinopatia cukrzycowa), stopa cukrzycowa, uszkodzenie nerek (nefropatia cukrzycowa), uszkodzenie nerwów (neuropatia cukrzycowa). Analogi wpływają na poprawę jakości życia osób chorych z cukrzycą, bo pozwalają zmniejszyć ilość posiłków, możemy jeść to, na co mamy ochotę – np. ciastko, bo zaraz po jego zjedzeniu podaje się 1,2 dodatkowe jednostki analogu szybko działającego. Analogi są wygodne w stosowaniu, bardzo szybko się wchłaniają, można je wstrzykiwać bezpośrednio przed posiłkiem. Dzięki istnieniu analogów możemy łatwo modyfikować ich dawkę, w zależności od posiłku wstrzykujemy je bezpośrednio po nim bez szkody dla wyrównania glikemii. Analogi znajdują zastosowanie zarówno w cukrzycy typu 1, jak i w kontrolowaniu poposiłkowej glikemii w cukrzycy typu 2. Są wskazane szczególnie u osób z cukrzycą typu 1 o chwiejnym przebiegu – hiper i hipoglikemie, u osób ze skłonnością do nocnych hipoglikemii oraz dla tych, którym operacyjnie usunięto trzustkę. Do tej pory leczenie analogami nie było zbyt tanie, ale od 1 kwietnia analogi szybko działające weszły na listę leków refundowanych. Być może na liście refundacyjnej znajdą się niedługo analogi długo działające – tak jest we wszystkich krajach UE.
Na podstawie materiałów z warsztatów dziennikarskich zorganizowanych przez firmę NOVO NORDISK
AW