WYDAWNICTWA CZĘSTOCHOWSKIE
Stanisław Podobiński, urodzony na Podbeskidziu, związany twórczo i zawodowo z Częstochową, ceniony językoznawca i filolog, a także folklorysta i kulturoznawca – długoletni redaktor naczelny wydawnictwa Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, które otrzymało Jego imię.
Jako autor znany jest przede wszystkim ze swego przebogatego „Poradnika ortograficznego”, zawierającego między innymi bardzo przydatny „Słownik najtrudniejszych wyrazów rodzimych i obcych”. Nie mniej cenny jest jego „Wszechnaobfitszy piosennik” – zbiór ponad 700 pieśni i piosenek polskich na wszelkie dosłownie okazje.
Stanisław Podobiński w środowisku akademickim Częstochowy – a szerzej: na polu całej kultury naszego regionu – zasłynął jednak może jeszcze bardziej jako niestrudzony organizator przedsięwzięć naukowych i popularyzator wiedzy humanistycznej, zwłaszcza o języku polskim. Jego niezwykła pracowitość i zaangażowanie społeczne – połączone z nieodłączną otwartością i serdecznością dla ludzi – zyskały mu miano nie tylko wielkiego humanisty, ale i człowieka-orkiestry, dla którego nie było spraw trudnych i który zawsze na wszystko znalazł radę.
Książka „Człowiek i słowo” z jednej strony ukazuje, możliwie najwierniej, sylwetkę naszego tak wszechstronnego Autora, a z drugiej prezentuje przekrój jego najciekawszych prac, z dziedziny językoznawstwa, filologii polskiej i pedagogiki.
Obecny wybór zawiera szesnaście artykułów naukowych – szkiców i esejów – oraz ostatnie, niepublikowane wcześniej dyktando Stanisława Podobińskiego, napisane przezeń na konkurs ortograficzny, który sam organizował. Książkę dopełnia przedmowa profesora Leszka Bednarczuka, którego w dziedzinie językoznawstwa Stanisław Podobiński był uczniem, oraz życiorys Autora i dwie prace interdyscyplinarne nawiązujące do jego twórczości, które napisał Adam Królikowski.
W prezentowanym zbiorze artykułów Stanisław Podobiński daje się poznać przede wszystkim, z jednej strony – jako wnikliwy krytyk, a z drugiej – afirmator różnych odmian współczesnego języka polskiego. Rozprawiając się tutaj ze stereotypami myślenia zastanymi w języku, uczy zarazem tolerancji, otwartości, rzetelności, kultury i kreatywności słowa. W tym kontekście niezwykle ciekawe są jego rozważania o języku pisarzy, takich zwłaszcza, jak Cyprian Norwid, Bruno Schulz, czy Jerzy Kosiński.
Na szczególną uwagę zasługują próbki analiz Stanisława Podobińskiego na temat semantyki milczenia (szerszy komentarz do tej koncepcji zawarł w zamieszczonej tu rozprawce „Milczenie róży” Adam Królikowski). Edycja obecna, tak aktualna w dobie naszej językowej europeizacji, jest ze wszech miar książką pożyteczną – dla filologów i pedagogów jako podręczne kompendium, zaś dla dziennikarzy i polityków jako remedium, by uczynić mowę piękniejszą, słowo odpowiedzialnym, a język komunikującym prawdę.
Redakcja, opracowanie, posłowie: dr Adam Królikowski (posłowie obejmuje teksty „Język neomodernistów” i „Milczenie róży”)
Przedmowa: prof. Leszek Bednarczuk
Wydawnictwo AJD, Częstochowa 2012-2013
(A.K.)