7 lutego 2018 r. w Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II w Częstochowie otwarta została wystawa „Orzeł Biały w drodze ku Niepodległej”, którą zorganizowano dla uczczenia setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Ekspozycja będzie wystawiona do 7 marca 2018 roku. Patronat nad wystawą objął Prezydent RP Andrzej Duda.
Kolekcję Orłów zebrał częstochowianin Ireneusz Banaszkiewicz, członek Stowarzyszenia Antykwariuszy i Marszandów Polskich. Kuratorem wystawy były Kustosz Mennicy Państwowej Tomasz Bylicki.
– Pan Banaszkiewicz zaprezentował ponad 600 eksponatów, jest to największy zbiór pamiątek jaki znajduje się w prywatnych rękach. Obecność tej ekspozycji w naszym Muzeum, zwłaszcza w roku 100-lecia odzyskania Niepodległości przez Polskę, to dla nas wyróżnienie –podkreśla dyrektor Muzeum Krzysztof Witkowski.
– To zbiór orłów wojskowych do czapek, który obejmuje lata 1900-1945. Głównie orły Legionów Polskich, II Rzeczpospolitej, Korpusu wojsk w Rosji, Orły Hallera. Przedstawiłem całokształt orłów wojskowych, które posiadam w kolekcji. Eksponaty zbierałem przez pięćdziesiąt lat. Pozyskiwałem je na zasadzie wymiany, wiele otrzymywałem w prezencie. Wiele okazów zakupiłem na giełdach staroci – mówi Ireneusz Banaszkiewicz. A dlaczego orły, skąd to zamiłowanie? – Kiedyś znajoma opowiedziała mi swoją historię na temat orła, który był w jej rodzinie cenną pamiątką. Ofiarowała mi go, tym samym rozbudzając fascynację orłami i pasję ich zbierania. Ale kolekcjonuję nie tylko orły, także przedmioty związane ze Stefanem Batorym, na temat którego pisałem pracę maturalną – zresztą jako pierwszy w Polsce. Zbieram też monety, szczególnie polskie – opowiada Ireneusz Banaszkiewicz. Jak dodaje jego zbiór orłów wojskowych ubogacają dodatkowo historyczne zdjęcia żołnierzy, którzy je nosili. – Dla mnie wszystkie eksponaty mają wartość bezcenną. Są to pamiątki często zbroczone krwią i okupione cierpieniem stąd mają patriotyczną siłę umiłowania ojczyzny. Najciekawszym, jaki ostatnio pozyskałem, jest tak zwany orzeł kielecki, wybity po 123 latach odzyskania niepodległości – dodaje Ireneusz Banaszkiewicz.
Major Paweł Kowalczyk, zastępca komendanta Komendy Uzupełnień w Częstochowie wyraża nadzieję, że wystawa spełni obok swego patriotycznego wymiaru, także aspekt edukacyjny. – Ponad 50 procent Polaków nie zna historii orła w wojskowości. A na czapki wojskowe orzeł wszedł w XVIII wieku. Wprowadził je August II Mocny. To spowodowało zmianę ceremoniału powitania żołnierskiego. Wcześniej witano się poprzez skinienie głowy lub uchylanie kapelusza, potem poprzez podniesienie ręki do godła, czyli orzełka – mówi major Kowalczyk.
URSZULA GIŻYŃSKA