ZUS wyjaśnia
“Straciłam pracę, dostałam wymówienie, bo mój pracodawca musi coś w zakładzie pozmieniać. Za parę lat osiągnę wiek emerytalny, ale do tego czasu trzeba przecież z czegoś żyć. Dowiedziałam się, że można otrzymać w podobnej sytuacji świadczenie przedemerytalne z ZUS. Jak należy się o to świadczenie starać?” – pyta nasza Czytelniczka.
Rzeczywiście, takie świadczenia są przyznawane. Zgodnie z ustawą z dnia30 kwietnia 2004 r. przyznawaniem i wypłatą świadczeń zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Prawo do świadczenia przysługuje osobie, która wykaże się właściwym wiekiem, okresem pracy uprawniającym do emerytury oraz określonym przepisami okresem zatrudnienia w ostatnim miejscu pracy.
O przyznanie świadczenia może się ubiegać osoba, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z powodu likwidacji zakładu pracy lub niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona nie krócej niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat życia w przypadku kobiety, 61 lat – w przypadku mężczyzny, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Może też się o nie starać osoba, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona nie krócej niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej: 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna, i wykazuje się okresem uprawniającym do emerytury. Oznacza to 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn.
Prawo to obejmuje też osoby, które do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym były zatrudnione nie krócej niż 6 miesięcy, posiadają okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat w przypadku kobiety i 40 lat – mężczyzny. Świadczenie przedemerytalne przysługuje również tym, którzy do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji zakładu lub niewypłacalności pracodawcy, u którego byli zatrudnieni przynajmniej 6 miesięcy, posiadali okres uprawniający do emerytury: 34 lata kobiety, 39 lat mężczyźni. Może się o nie ubiegać także osoba, która zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Renta w tym wypadku powinna być pobierana nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat, zaś pobierająca ją osoba ukończyła do dnia, w którym ustało prawo do renty, co najmniej: 55 lat – kobieta, 60 lat – mężczyzna oraz osiągnęła okres uprawniający do emerytury. Wynosi on odpowiednio: 20 i 25 lat.
Świadczenie przedemerytalne może być przyznane ponadto osobie, która do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie, i nie krócej niż 24 miesiące, pozarolniczą działalność gospodarczą i za ten okres płaciła składki na ubezpieczenie społeczne, a do dnia ogłoszenia upadłości osiągnęła co najmniej: 56 lat – kobieta, 61 lat mężczyzna. Osoby te powinny się wykazać okresem uprawniającym do emerytury, wynoszącym co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Muszą być także spełnione łącznie trzy warunki. Osoba ubiegająca się o świadczenie powinna się zarejestrować w urzędzie pracy jako bezrobotna z prawem do zasiłku i zasiłek ten pobierać co najmniej 6 miesięcy, a po upływie tego czasu – być nadal zarejestrowana jako bezrobotna. W okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie może odmówić, bez uzasadnionej przyczyny, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Powinna złożyć wniosek o przyznanie świadczenia w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek zainteresowanej osoby, złożony w oddziale lub inspektoracie ZUS właściwym dla miejsca zamieszkania tej osoby. Do wniosku należy dołączyć dowody uzasadniające prawo do świadczenia. Są to: świadectwo pracy, informacja z powiatowego urzędu pracy o upływie 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, dokumenty potwierdzające wykonywanie pracy zarobkowej, dowody wymagane do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości, określone przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przy ustalaniu okresu uprawniającego do emerytury uwzględnia się okresy składkowe oraz nieskładkowe. Jeśli tak ustalony wymiar okresów jest niewystarczający, uwzględnia się także okresy pracy w gospodarstwie rolnym lub prowadzenia tego gospodarstwa. Okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Okresy uprawniające do emerytury określają przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Świadczenie przedemerytalne wynosi 670 zł. Podlega też okresowej waloryzacji przeprowadzonej na zasadach i w terminach, przewidzianych w ustawie emerytalnej.
/sz/