Od parafii do parafii w byłym województwie (192)
Po długiej wędrówce przez dekanaty leżące na obszarach diecezji: gliwickiej i opolskiej, którym poświęciłem aż 55 odcinków tego cyklu możemy, powrócić ponownie na teren diecezji częstochowskiej. Sięga bowiem ona daleko na północ poza obszar dawnego województwa, czyli aż za Wieluń. Jednak są jeszcze dwie parafialne miejscowości, które „utknęły” w północno-zachodnim narożniku dawnego województwa. Utknęły dlatego, że nie znajdziemy ich ani w wykazie parafii z diecezji opolskiej, ani z częstochowskiej. Dopiero szukając informacji w diecezji kaliskiej znajdziemy w dekanacie z siedzibą w Wołczynie dwie miejscowości, które podlegały wojewodzie z Częstochowy. Są to Zdziechowice i Uszyce leżące na północ od Praszki. Ostatecznie więc obszar naszego byłego województwa obejmowało aż pięć diecezji. Były to po za częstochowską jeszcze: kielecka, gliwicka, opolska no i właśnie kaliska. Parafia w Zdziechowicach powstała już w 1677 roku. Gdy z początkiem XX w. wioska ta zaczęła się bardzo prężnie rozwijać – nowoczesny folwark z gorzelnią z 1911 r., czy solidne do dzisiaj czworaki z 1909 r. – powstał też nowy, neobarokowy kościół wymurowany w 1914 r. (na zdjęciu). Zdziechowice leżą po lewej stronie zakola Prosny, która oddzielała tutaj Wielkopolskę od pruskiego Śląska. Śladem po tamtych czasach jest teraz odprawiana co drugi miesiąc msza św. w języku niemieckim. Na terenie tej parafii znajduje się wyjątkowy zabytek architektury sakralnej. Jest nim kościół filialny w Gołej (na południe od Zdziechowic). Ta orientowana drewniana świątynia (na zdjęciu) powstała na przełomie XVII i XVIII wieku, lecz poprzedni kościół był wymieniany tutaj już w 1353 r. O zrębowej konstrukcji, oraz słupowej wieży i dachem pokrytym gontem i blachą została w 2004 r. solidnie zakonserwowana. Posiada wiele cennych urządzeń, jak np. dzwon z 1684 r., czy ornat z 1789 r., a także ołtarze i obrazy sięgające XVII wieku. W jej otoczeniu istniał dawny cmentarz, którego fragment zachował się do dzisiaj (na zdjęciu). Niespełna 3 km na północ od Gołej mamy jeszcze jeden drewniany kościół. Znajduje się on w Uszycach, które były ostatnią miejscowością na północno-zachodnim skraju b. województwa. Pierwsze przekazy mówią o istnieniu tutaj kościoła już na początku XVI w., który jednak przebudowano w XVII wieku. Byłby to więc drugi pod względem wieku drewniany zabytek w Regionie (pierwszy to kościółek w Gidlach). Przesłankę tą potwierdzają pracę konserwatorskie ołtarza, które przeprowadzono w 1998 r. Otóż centralną częścią tego XVII -wiecznego ołtarza jest obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Dostarczony do pracowni konserwatorskiej w Częstochowie okazał się być obrazem wcześniejszym niż był datowany. Pod zewnętrzną warstwą malowidła ukazała się bowiem ta sama postać Matki Boskiej, lecz namalowanej w końcu XV w. Został więc na pewno przemalowany po ok. 150 latach swego istnienia, kiedy sczerniał a nawet przypalił się od świec. W skali ówczesnego województwa było to prawdziwe wydarzenie, bowiem poza Jasną Górą nie ma w Regionie chyba tak dawnych zabytków. Wracając natomiast do pięknie położonego kościoła (na zdjęciu) wyróżnia się on słupową wieżą nad kruchtą, oraz sześcioboczną wieżyczką na sygnaturkę nakrytą baniastym hełmem z latarnią. Posiada też zewnętrzne schody na galeryjkę w prezbiterium zwaną lożą. W Uszycach warto też znaleźć się w rozległym parku krajobrazowym, by poznać w nim dawny dwór (na zdjęciu). Zbudowany w końcu XVIII w. został gruntownie zmodernizowany już w XX wieku, a ostatnio stanowi jeden z obiektów katolickiego ośrodka wychowawczego.
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński