W zachodniej części kłomnickiego cmentarza łatwo zauważyć żelazny krzyż na wysokim, betonowym postumencie z datą 1863. Oczywiście jest to dobrze utrzymana mogiła powstańców styczniowych.
W zachodniej części kłomnickiego cmentarza łatwo zauważyć żelazny krzyż na wysokim, betonowym postumencie z datą 1863. Oczywiście jest to dobrze utrzymana mogiła powstańców styczniowych.
Otóż w maju 1863 r. wzdłuż odcinka “Drogi Żelaznej Warszawsko – Wiedeńskiej”, pomiędzy Radomskiem a Częstochową toczyły się walki dwóch oddziałów powstańczych dowodzonych przez majorów: Józefa Oksińskiego i Aleksandra Lütticha. W ich wyniku Rosjanie musieli wzmocnić swoje garnizony w Radomsku i Częstochowie, a także ulokować oddział wojska w Kłomnicach. Mimo tego, jeszcze 27 maja 1863 r. oddział Oksińskiego przedostał się w rejonie Kłomnic ze wschodu (od Koniecpola) na zachód (do Kruszyny), a następnie przez Wartę (po zniszczeniu mostu w Kijowie) uszedł do Ziemi Sieradzkiej.
Natomiast oddział Lütticha został niestety zupełnie rozbity w potyczce pod Chorzenicami. Być może to właśnie powstańcy z tego oddziału spoczywają w anonimowej, powstańczej mogile – przedstawionej na zdjęciu. Efektem tych “walk o szyny” był rosyjski “ukaz” o wycinaniu lasów wzdłuż kolei żelaznej. Dotknęło to również Nieznanice, które straciły wówczas duży obszar leśny. W tym obszarze można teraz odszukać dwie mogiły żołnierzy niemieckich z czasów II w. św.
Wspomniane Chorzenice, jak i Nieznanice tworzą obecnie wraz z sąsiednimi Witkowicami wspólną, najmłodszą w dekanacie parafię. Powołana do życia w r. 1993 nie posiada jeszcze własnego kościoła i działa na razie w przystosowanej, dawnej remizie strażackiej, dlatego na specjalne sytuacje, jak np. parafialny opłatek świąteczny lokalu użycza Elżbieta Lubert – właścicielka “Pałacu Nieznanice” (na zdjęciu).
Pałac Nieznanice wybudowany w r. 1918 przez Aureliusza Wintsche (właściciela fabryki cykorii w Kłomnicach), obecnie po gruntownej modernizacji spełnia rolę luksusowego ośrodka hotelowo – gastronomicznego. Otoczony jest starym parkiem z piknikowym zapleczem. Oprócz kilkunastu pokoi gościnnych, dysponuje też salami konferencyjno bankietowymi. Wcześniej mieściły się w nim pracownie Państwowej Stacji Hodowli Roślin, a także przedszkole. Wspomniana stacja nadal funkcjonuje (w obiektach byłego folwarku) i jako Spółka Akcyjna produkuje nasiona traw gazonowych.
Na północ od Nieznanic rozegrała się jedna z największych walk powstańczych w naszym Regionie, znana jako “Bitwa pod Kruszyną”. Miała ona miejsce w końcu sierpnia 1863 r. i więcej o niej w jednym z dalszych odcinków. (cdn)
ANDRZEJ SIWIŃSKI