Od parafii do parafii w byłym województwie (196)
Najdalej na północ wysuniętą miejscowością parafialną w dekanacie praszkowskim jest Przedmość. Jeszcze za nim powstała w 1921 r. roku tutejsza parafia, to już w 1918 r. założono cmentarz grzebalny. Dzięki temu można było tutaj pochować żołnierza z Polskiej Organizacji Wojskowej. POW była tajną organizacją wojskową utworzoną przez Józefa Piłsudskiego w 1914 r. Początkowo była zapleczem dla Legionów Polskich, lecz od 1915 r. podjęła samodzielne szkolenie wojskowe. W latach 1917-18 objęła swoim zasięgiem całą ziemie polską, by w listopadzie’18 odegrać ważną rolę w rozbrajaniu wojsk niemieckich i austriackich. W takiej właśnie sytuacji poległ peowiak Antoni Sitny, którego pochowano w Przedmościu w 1918 r. Widoczna na zdjęciu mogiła posiada wyjątkowy nagrobek. Wykonany bowiem w okresie międzywojennym zachował się do dzisiaj (na zdjęciu), mimo „niesłusznego” po wojnie wydźwięku, który stanowił napis: „Peowiacy Koledze – 1918 ”, oraz stylizowany symbol POW z monogramem JP (Józef Piłsudski). Mimo, że Przedmość leży w pobliżu Praszki to zanim ustanowiono w nim parafię przyjeżdżał tutaj ksiądz – by kilka razy w roku odprawić mszę św. w przydrożnej kaplicy, aż z odległego i oddzielonego kompleksem leśnym Ożarowa. Kaplica ta (zbudowana w 1909 r.) stała się później zaczątkiem kościoła parafialnego, stanowiąc obecnie część jego nawy. Kościół ten zbudowano w latach w 1921-26, a rok później poświęcił go biskup częstochowski Teodor Kubina. W czasie 2. w. św. świątynię zamieniono na spichlerz – grabiąc go z wszelkiego wyposażenia – a proboszcza Mieczysława Janeckiego zamordowano w Dachau. Dopiero w latach 1950-54 zdołano przywrócić ponownie kościół do dawnej użyteczności. Natomiast w końcu XX wieku, bo w latach 1993-2000 w latach przeprowadzono gruntowną modernizację widocznego na zdjęciu kościoła w Przedmościu. Wspomniany już wcześniej Ożarów leży na samym pograniczu dawnych województw: częstochowskiego i sieradzkiego – podlegając wówczas administracyjnie jednak Sieradzowi. Obecnie znajduje się województwie łódzkim, a siedzibę swej gminy ma w Morsku (pod Wieluniem). Mimo to, penetrując teren dawnego województwa warto się znaleźć także w Ożarowie. Znajduje się bowiem tutaj bardzo ciekawe Muzeum Wnętrz Dworskich. Siedzibą tego muzeum jest późnobarokowy, modrzewiowy dwór z czterema alkierzami (dobudówki na narożnikach) zadaszonymi czterospadowymi kopułami i mansardowym pięterkiem. Usytuowany na krawędzi niewielkiego wzniesienia dwór pozwolił na otoczenie go efektownym parkiem z tarasami i dwoma stawami. Zbudowany w latach 1752-57 dla rodziny zamożnego szlachcica, Władysława Bartochowskiego herbu Rola – kasztelana wieluńskiego i łowczego sieradzkiego, znajdował się w rękach tej rodziny i jej spadkobierców do 1883 r. Następnie należy do niemieckiej rodziny Meske, by wreszcie w wyniku reformy rolnej (w 1945 r.) stać się własnością Zarządu Lasów Państwowych. Teraz nadmiernie eksploatowany (m.in. szkoła i biura) zostaje szybko zdegradowany. Jednak w końcu lat 80. trafia pod opiekę Pracowni Konserwacji Zabytków w Łodzi, która doprowadza do odbudowy zniszczonego zabytku. W 1981 r. otwarto w nim muzeum prezentujące zbiory z kilku innych majątków podworskich na ziemi wieluńskiej. Stała ekspozycja pokazuje tutaj reprezentacyjny salon, oraz gabinet myśliwski, sypialnie i buduar pani domu, pokoik panieński i jadalnię. Do najcenniejszych zbiorów należą: kolekcja portretów szlachty wieluńskiej, pasy kontuszowe, porcelana miśnieńska, srebra, oraz akcesoria i trofea myśliwskie. …cdn
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński