Spokojnie, to tylko żart, żadnego pogrzebu nie było. Ale cztery wernisaże owszem. Trudno było nie mieć skojarzeń z tytułem znanego filmu „4 wesela i pogrzeb”, dowiedziawszy się o 4 wernisażach, które tego samego wieczoru miały miejsce w częstochowskiej Miejskiej Galerii Sztuki. Było to wieczór 27 kwietnia 2023, kiedy uroczyście otwierano następujące wystawy: „M rze” profesora Jacka Waltosia, „Gesty rytualne” Doroty Bujak, „Pępek Świata” Marii Michoń oraz „48. Ogólnopolskiego Pleneru Malarskiego Jurajska jesień 2022”. Kumulacja tych wydarzeń okazała się prawdziwą ucztą duchową, na którą przybyło ponad 100 miłośników sztuki.
„Morze”
Jako pierwsza otwarta została wystawa prac Jacka Waltosia, artysty urodzonego w 1938 w Chorzowie, grafika, rysownika, malarza, rzeźbiarza oraz autora esejów o sztuce; bardzo znana postać w środowisku artystów polskich. Absolwent Wydziału Malarstwa Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1963), pracował początkowo w swojej Alma Mater, później wiele lat w Poznańskiej ASP. Współzałożyciel grupy WPROST, laureat licznych nagród. Jego prace znajdują się m. in. w zbiorach wszystkich Muzeów Narodowych w Polsce. Muzeum Częstochowskie też może się pochwalić posiadaniem jego obrazów. Oprócz artysty otwarcia dokonała dyrektor MSG Anna Paleczek-Szumlas oraz Barbara Major, kurator wystawy. Tytuł cyklu biorącego swój początek w roku 2014 stanowi słowo „morze” pisane z matematycznym znakiem nieskończoności w miejscu litery „o”. Profesor Waltoś przyznał, że morze oraz Kaszuby (czyli według niego droga nad morze) są dla niego inspiracją, lubi przebywać nad morzem lub w pobliżu. Pomimo, iż mieszkał wiele lat w terenie górskim, to nie lubi takowych ze względu na lęk przestrzeni. Ze skromnością, ale może i odrobiną przesady stwierdził, że poza Kaszubami i Wybrzeżem w Polsce prawie nie zna innych regionów. Innym znaczącym nurtem twórczości Jacka Waltosia jest tematyka sakralna, również wyróżniana i nagradzania. Oprócz najnowszych prac (wśród nich jedna z 2023) mogliśmy też podziwiać znacznie starsze, podobne pod względem tematycznym, ale powstałe jeszcze w latach 60. i 70. ub. w. „Dla mnie morze to nie jest horyzont, tylko ta fala przetaczająca się na brzegu. To ciągłe przekształcanie się wody z ziemią, jakiś rodzaj ciągłego ruchu, światła i przestrzeni otwartej.” – wyjaśnił nam artysta. Otwarcie tej wystawy zakończyły głośne i długie brawa.
„Gesty rytualne”
Kolejna z otwieranych tego wieczoru wystaw nosi tytuł „Gesty rytualne”. Prezentuje prace młodej artystki Doroty Bujak, urodzonej w Chorzowie w 1996, obecnie mieszkającej i pracującej w Częstochowie. Absolwentka grafiki w ASP w Katowicach (2021). Tytuł wystawy odnosi się do Mitologii Ludów Syberii i wiąże się z rodzinną historią jej dziadka, który jako kilkuletni chłopiec z rodziną został zesłany na Syberię. Podczas swojego wystąpienia otwierającego wystawę ujawniła pewien ważny epizod z tamtego okresu, który stał się dla artystki impulsem do powstania prac: rodzina zamieniła posiadany bat na szczeniaka, którym po dorośnięciu, zamiast psa, okazał się być wilk. Szczęśliwym trafem okazał się on być skutecznym myśliwym, upolowaną zwierzynę przynosił swoim opiekunom co w dużym stopniu pozwoliło im przetrwać ten bardzo trudny czas.
Temat „Gestów rytualnych” rozwijają prace z drugiego cyklu prezentowanego na wystawie – „Myśl zapuszczała się tajnie w labirynty”- stworzonego w oparciu o prozę Brunona Schulza – oraz rzeźby. Kuratorem wystawy jest Joanna Matyja.
„Pępek świata”
Maria Michoń to pseudonim artystyczny Marii Hulist, urodzonej w Częstochowie w 1989. Utalentowana muzyczka, ukończyła warszawską Akademię Muzyczną im. F. Chopina w 2013 w specjalności gra na skrzypcach. Niestety wskutek nieszczęśliwej kontuzji nie mogła kontynuować kariery muzyka-instrumentalisty, jakkolwiek obdarzona również talentem plastycznym, poniekąd więc zmuszona została do realizacji swoich wizji artystycznych w tej dziedzinie. W 2020 ukończyła studia w pracowni malarstwa w architekturze i urbanistyce prof. Jarosława Kweclicha, a w 2017 otrzymała dyplom w pracowni malarstwa sztalugowego profesora AJD Janusza Rafała Głowackiego i dr hab. Jakuba Jakubowskiego na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie. Obecnie mieszka i pracuje w Warszawie, ale często wystawia prace w naszym mieście. Kuratorem tej wystawy jest także Joanna Matyja. Autorka prac podzieliła się z nami swoją refleksją:
„Każdy z nas jest posiadaczem swojego własnego pępka i czuje się niejako pępkiem świata. (…) Pępek jest zarówno początkiem i końcem, łączącym matkę i dziecko. Nie tylko skupiałam się na samych pępkach bo okazuje się że naokoło brzuszki, które ludzie posiadają, są tak różne, że to co nieraz widzimy i co jest nam wmówione jako kanon jak powinien wyglądać prawidłowy albo idealny brzuszek, okazuje się że nie ma nic związanego z rzeczywistością. I do obrazów bardzo cieszę się że pozowały mi osoby różne, począwszy od rodziny po znajomych a nawet osoby które przychodziły do mnie na zajęcia.”
„48. Ogólnopolski Plener Malarski Jurajska jesień 2022”
Ostatnim punktem programu wieczoru był wernisaż wystawy zeszłorocznej edycji pleneru pod hasłem: „Świat spokoju, świat ruchu, świat jutra”. Komisarzem i kuratorem wystawy jest Anna Żyła. 23 artystów prezentuje malarstwo oraz tkaniny artystyczne powstałe w ramach pleneru i prezentowane na wernisażu stworzone zostały przez różnych artystów, stąd różnią się one swoją specyfiką i charakterem. W jednych motywy jurajskie są wyraźnie widoczne i łatwo rozpoznawalne (amonit czy wapienny ostaniec), w innych jakby ukryte bądź zaprezentowane w sposób nie-ewidentny, w formie uproszczonej, abstrakcyjnej czy nawet symbolicznej. Zaprezentowane zostały prace następujących twórców: Anna Żyła, Artur Wawrzkiewicz, Mateusz Pawełczyk, Maria Konopacka, Urszula Chodorowska, Stanisław Marek Śledziński, Romualda Anioł-Lubas, Elżbieta Chodorowska, Aleksander Czank, Jadwiga Wosik, Anna Gorejowska, Altea Leszczyńska, Jacek Sztuka, Bożena Mozolewska, Mirosława Ceszkiel, Piotr Żołyniak, Krystyna Szwajkowska, Anna Przewłocka, Elzbieta Ledecka, Lech Ledecki, Aleksandra Kowalska, Roma Krysiak, Jadwiga Wosik, Cezary Sowa. Twórcy niniejsi zrzeszeni są w Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Częstochowskiego, Okręgu Szczecińskiego, Okręgu Gliwicko-Zabrzańskiego. Są wśród nich też inni zaproszeni goście.
Wszystkie cztery wystawy można oglądać w godzinach otwarcia Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie przy Alei Najświętszej Maryi Panny 64 do dnia 11 czerwca br. Na miejscu można też zakupić drukowane w kolorze książkowe opracowanie każdej z wystaw.
Maciej Świerzy