1 sierpnia częstochowianie uczcili 69 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. O godzinie 17.00 zawyła syrena.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w kościele Najświętszego Imienia Maryi Panny, koncelebrowaną przez metropolitę częstochowskiego ks. abp. Wacława Depo.W wygłoszonej homilii Arcypasterz nawiązał do tragizmu II Wojny Światowej. – Trudno dziś wyliczyć wszystkie dramaty, cierpienia i ofiary, jakie przyniosła II Wojna Światowa, a której tylko epizodem pozostanie sierpniowe Powstanie sprzed 69 lat. To było powstanie o życie narodu. Trzeba przypominać sobie nie tylko drugie powstanie w Warszawie, ale i to wcześniejsze w getcie warszawskim mówił ks. Arcybiskup.
Po Eucharystii uczestnicy przemaszerowali pod Pomnik Nieznanego Żołnierza w Alei Sienkiewicza, gdzie po odegraniu Hymnu Państwowego złożono kwiaty oraz uczczono ofiary Powstania minutą ciszy.
CZĘSTOCHOWIANIE – UCZESTNICY POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
Pośród udokumentowanych przez Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego uczestników walk znajdują się następujące osoby związane z Częstochową:
Krzysztof Boruń (1923-2000), ur. w Częstochowie, pisarz, walczył w oddziale „Krybar”
Jerzy Dreyza (1902-1981), lekarz Szpitala Maltańskiego, od 1945 mieszkał i pracował w Częstochowie, pochowany na cmentarzu Kule w Częstochowie
Gustaw Gracki (1927-2013) , ps. ”Junek”, walczył w 6 kompanii batalionu „Kiliński”; w latach 1949 – 1984 pracował w Częstochowie jako nauczyciel, autor książki Wspomnienia z Powstania Warszawskiego (2008), mieszka w Częstochowie
Bogumiła Kulik z domu Rankowska, ps.”Wiśka”, warszawianka, łączniczka w placówce przy ul. Wspólnej , batalion „Bończa”, dostarczała wiadomości do KG AK; po powrocie do kraju (ze stalagu Oberlangen) w 1946 osiadła w Częstochowie. W powstaniu wzięli udział jej starsi bracia, Andrzej i Wincenty, a także jej siostra Barbara.
Wojciech Omyła (1924-1944), ps.”Wojtek”, mieszkał w Częstochowie, wyjechał do Warszawy pod koniec lipca 1944, walczył w plutonie „Alek” (kompania „Rudy”, batalion „Zośka” – zgrupowanie „Radosław”), zginął 8 VIII 1944 na terenie cmentarza ewangelickiego na Woli, pochowany na Powązkach w kwaterze batalionu „Zośka”
Antoni Paluszyński (ur. 20 IV 1928), ułan, w oddziale „Kampinos”
Władysław Radwański (1921-1944), ps.”Rokita”, ur. w Konopiskach k. Częstochowy, starszy strzelec kompanii K-3 batalionu „Karpaty” pułku „Baszta”, ranny 24 IX 1944 w czasie obrony szkoły przy ul. Woronicza, zmarł 3 X w szpitalu w Skierniewicach (tam pochowany). Brat bliźniak Władysława – Stanisław Radwański także walczył w powstaniu
Eugeniusz Stasiecki (1913-1944), ps.”Piotr”, „Piotr Pomian”, nauczyciel w Cykarzewie k. Częstochowy, od 1936 do wybuchu wojny nauczyciel Szkoły Powszechnej nr 21 w Częstochowie, we wrześniu 1939 walczył obronie Lublińca i Częstochowy (w 74 pp), do 1941 mieszkał w Częstochowie, harcmistrz, zastępca naczelnika Szarych Szeregów, zginął w nocy 16/17 VIII 1944.
Tadeusz Więckowski (1916-1969), ps. „Czumak”, por., oficer zrzutowy, adiutant szefa lotnictwa Komendy Głównej AK, płk Bernarda Adameckiego; zm. w Buffalo w USA.
Zdzisław Więckowski, (1918-2002), ps.”Kordzik”(brat Tadeusza), żołnierz ZWZ-AK, w powstaniu w randze por.; pochowany w Częstochowie na cmentarzu Kule.
Wszystkie ww. osoby figurują w internetowym Spisie powstańczych biogramów Muzeum Powstania Warszawskiego.
Z dokumentacji zgromadzonej przez Ośrodek Dokumentacji (w związku z publikacją „Cmentarz Rakowski w Częstochowie”) wynika, że w powstaniu wzięli udział:
Hanna Gradowska , ps. „Hanka”, córka Józefa Gradowskiego, sanitariuszka
Józef Gradowski (1900–1979), podoficer straży ogniowej w Warszawie, gasił pożary i ratował zasypanych na Starym Mieście, przeprowadzał żołnierzy i ludność cywilną kanałami do Śródmieścia; mieszkał w Częstochowie od 1974,
Ponadto: Zbigniew Adam Witeszczak (1916–1947), syn Feliksa i Marii Wilkoszewskiej, oficer AK, sędzia polowy w powstaniu warszawskim, pochowany na cmentarzu Kule w Częstochowie.
Foto: Marcin Szpądrowski
Uczestnicy uroczystości po Mszy św. przeszli pod Pomnik Nieznanego Żołnierza. Od lewej: Lidia Burzyńska, radna Powiatu Częstochowskiego, ks. abp Wacław Depo, ks. kapelan środowisk kombatanckich, poseł Szymon Giżyński.
r