W pomieszczeniach Biblioteki Miejskiej w Częstochowie od 20. lipca prezentowana jest wystawa “Zagłada polskich elit – Akcja AB-Katyń” przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej.
Wystawa przypomina tragiczne wydarzenia 1940 roku. Celem dwóch państw o ustroju totalitarnym: nazistowskich Niemiec i komunistycznego ZSRR było unicestwienie niepodległego bytu Państwa Polskiego. Cel ten określony został w tajnym pakcie Ribbentrop – Mołotow z 23. sierpnia 1939 roku, potwierdzonym kolejnymi porozumieniami. Bezpośrednia współpraca wojskowa po 17. września 1939 r., uzupełniana była także współpracą służb specjalnych – gestapo i SS z NKWD.
Podobne były formy terrorystycznych działań podjętych przez agresorów. Już we wrześniu 1939 roku doszło do masowych egzekucji popełnianych na Polakach przez funkcjonariuszy niemieckich i sowieckich. Dotknęło to także Częstochowę – egzekucje w dniu zajęcia miasta przez Wehrmacht: 4. września 1939 r.
Analogiczny był los mieszkańców miast zajmowanych przez wojska sowieckie – np. masowe zbrodnie w Grodnie.
30. marca 1940 roku dowódca SS H. Himmler wydał rozkaz przeprowadzenia na terenach Polski tzw. akcji AB. Była to świadoma forma ludobójstwa wobec ludzi, będących elitą narodu: naukowców, twórców kultury, lekarzy, księży, polityków. Miejscem największych egzekucji były podwarszawskie Palmiry. Zamordowano tam m.in. Marszałka Sejmu Macieja Rataja, przywódcę socjalistów Mieczysława Niedziałkowskiego, znakomitego sportowca Janusza Kusocińskiego. Podobne egzekucje miały miejsce w Lublinie, Radomiu, i wielu innych miastach. Częstochowską inteligencję, w tym m.in. byłego prezydenta miasta Stanisława Nowaka, dyrektora Gimnazjum Traugutta Dominika Zbierskiego, rozstrzeliwano pod Olsztynem i pod Apolonką (k. Janowa).
W tym samym okresie w marcu szef NKWD Ł. Beria zdecydował o zagładzie ponad 20 tys. oficerów polskich. Tę zbrodnie symbolizuje nazwa jednego z miejsc egzekucji – Katyń.
Wystawa zestawiająca informacje o zbrodniach popełnianych w tym sam czasie przez nazistów i komunistów wydobywa podobieństwo obu totalitaryzmów. Dowodzi czym była współpraca zbrodniarzy wymierzona przeciw Polsce.
Wystawa czynna bedzie do wrzeonia. Przygotowana zosta3a by3a przez oddzia3 gdanski IPN, prezentowana w Polsce od paYdziernika zesz3ego roku.
R