Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oczekuje na wnioski od rolników
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zakończyła przyjmowanie wniosków do Programu SAPARD i masową akcję kolczykowania bydła. Teraz oczekuje na wnioski o wpis do ewidencji producentów rolnych. Rozmawiamy ze Stanisławem Gmitrukiem, dyrektorem śląskiego oddziału regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Częstochowie.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zakończyła przyjmowanie wniosków do Programu SAPARD i masową akcję kolczykowania bydła. Teraz oczekuje na wnioski o wpis do ewidencji producentów rolnych. Rozmawiamy ze Stanisławem Gmitrukiem, dyrektorem śląskiego oddziału regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Częstochowie.
– Wpis do ewidencji producentów jest początkiem realizacji dopłat bezpośrednich.
– Akcję rozpoczęliśmy 9 lutego i na dzień 8 marca mamy już 5184 przyjętych wniosków, najwięcej z powiatu częstochowskiego 937 i kłobuckiego 558, najmniej z żywieckiego 142 wnioski (Agencja codziennie rejestruje liczbę napływających wniosków – przyp. red.). Ewidencja producentów jest niezbędna do kolejnego etapu programu, czyli dopłat obszarowych. Najprościej mówiąc dopłat do ilości hektarów posiadanych przez rolnika i tego co on na nich będzie uprawiać.
– Proszę przybliżyć ideę dopłat bezpośrednich.
– Program dopłat realizowany będzie w dwóch wymiarach – jako jednolita płatność obszarowa, czyli dopłata podstawowa naliczana od hektara i płatności uzupełniające, czyli dopłaty do upraw konkretnych roślin: chmielu, tytoniu, ziemniaków na skrobię i innych, z tym tylko że konkretne rośliny zostaną dopiero wybrane na drodze rozporządzenia Ministra Rolnictwa. Dlatego wniosek o płatności obszarowe jest jeszcze na dziś nie zatwierdzony. Będziemy go przyjmować od 15 kwietnia do 15 czerwca. Program rozpisany jest na trzy lata od 2004 do 2006 roku. Aktualnie oczekujemy na wnioski o wpis do ewidencji producentów. Obowiązuje zasada, że wniosek o wpis należy złożyć najpóźniej na 21 dni przed złożeniem wniosku o płatność obszarową.
– Jaki jest cel złożenia wniosku o wpis do ewidencji producentów?
– Rolnik, po złożeniu wniosku ma nadany numer identyfikacyjny, od tego momentu jest on zarejestrowany w systemie IACS i za pomocą tego numeru będzie się kontaktował nie tylko w sprawach płatności obszarowych, ale i wówczas, gdy będzie chciał skorzystać z innych linii pomocowych. Wszystkie kontakty rolnika z Agencją będą przebiegać za pośrednictwem numeru identyfikacyjnego. Po wejściu do Unii Europejskiej, bez tego numeru w zasadzie rolnik nic nie będzie mógł zrobić. Tym numerem będzie musiał się posługiwać przy każdej transakcji handlowej.
– Czy rolnicy, którzy nie złożą wniosku o rejestrację do ewidencji producentów będą mogli skorzystać ze środków bezpośrednich płatności obszarowych?
– Umożliwia to tylko rejestracja i otrzymanie numeru identyfikacyjnego.
– Co więc rolnik zyska?
– Dopłaty bezpośrednie to pomoc finansowa dla rolnika, którą może spożytkować według własnych potrzeb. My jako agencja płatnicza nie nakazujemy na jaki cel te fundusze rolnik przeznaczy, ale by otrzymać pieniądze musi się zarejestrować w systemie IACS. Zachęcamy więc rolników by skorzystali z tej bezinteresownej pomocy.
– A jakie warunki rolnik musi spełnić?
– Dwa podstawowe, ale wypełnione jednocześnie. Rolnik musi posiadać minimum 1 hektar powierzchni działek rolnych, a minimalna powierzchnia jednej działki rolnej musi mieć wielkość 10 arów (działka rolna jest to zwarty obszar, na którym jest tylko jedna uprawa – przyp. red.). W innych przypadkach płatność obszarowa mu nie przysługuje. Rolnik nie otrzyma dopłaty bezpośredniej do: lasów, nieużytków tzw. odłogów, do gruntów pod wodami, działek zadrzewionych i zakrzewionych. Te działy rolnictwa zostaną objęte innymi programami dopłat.
– Co powinien zrobić rolnik by złożyć wniosek?
– Musi zgłosić się do powiatowego biura Agencji po formularz wniosku. Jest on również dostępny na stronie internetowej Agencji, w bankach spółdzielczych, gminie, ODR. Wypełnione wnioski złożyć należy w biurach powiatowych naszej Agencji. Jest ich 17. Składając osobiście dokumenty rolnik musi mieć ze sobą, do okazania, dowód osobisty. To przyśpieszy tok rejestracji, urzędnik dokona pierwszej weryfikacji wniosku – sprawdzi numer PESEL, który jest ściśle powiązany z numerem indentyfikacyjnym wpisu. Wniosek wysłany pocztą musi być uzupełniony o ksero dowodu. Niezbędne jest również konto bankowe, którego numer musi być odnotowany na wniosku. Jest to konieczne, ponieważ pieniądze będą przekazywane tylko za pośrednictwem przelewów bankowych.
– W istocie nie są to zbyt wygórowane wymagania, ale jak pamiętamy przy wprowadzaniu programu SAPARD wypełnianie wniosków budziło wiele niepokojów wśród rolników.
– Dlatego Agencja podjęła się dużej kampanii informacyjno-promocyjnej dla rolników w zakresie wypełniania wniosków. Nikt w Europie tego przed nami nie zrobił. Rozpoczęliśmy ją 15 października ub. r., potrwa ona do końca marca. Odbyliśmy, we współpracy z Krajowym Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich, Ośrodkami Doradztwa Rolniczego, Izbami Rolniczymi oraz Bankami Spółdzielczymi, aż 1114 spotkań. Przeszkoliliśmy ponad 32 tys. osób. Do końca marca takich spotkań odbędzie się jeszcze 154. Chcemy pomóc rolnikom, bo naprawdę warto skorzystać z tych dotacji. Na spotkaniach rolnicy otrzymują wniosek z instrukcją, bezpłatnie wypis z rejestru gruntów, a mapę ma do wglądu. Uświadamiamy rolników, że muszą zaprowadzić porządek w dokumentach, bo bez tego nie będzie można wypisać wniosków, które tym razem są wyjątkowo proste.
– Jak będzie przebiegać kontrola złożonych wniosków?
– Dokonując wpisu do ewidencji producentów, rolnik rejestruje się w systemie IACS, i w tym momencie zgadza się na przeprowadzenie kontroli w każdej chwili. Gospodarstwa wybierane są losowo i może się zdarzyć, że rokrocznie do kontroli typowany będzie jeden rolnik. Urzędnicy sprawdzą wówczas, czy to co wnioskodawca zamieścił w podaniu jest zgodne z prawdą.
– Czy w przypadku nieścisłości będą stosowane kary?
– Gdy wykryte zostaną rozbieżności pomiędzy deklaracją a rzeczywistym stanem, powyżej 3 proc. powierzchni, system nakłada sankcje. Jeżeli różnica wyniesie od 3 do 30 proc. kwota dotacji zostanie zmniejszona o dwukrotną wartość stwierdzonej różnicy, gdy ta różnica przekroczy 30 proc. ustalonego pola powierzchni, żadna pomoc nie będzie przyznana w rozpatrywanym roku., a jeżeli różnica przekroczy 50 proc., to będzie wnioskodawca całkowicie wyłączony z pomocy.
– Na jakie wysokości dopłat mogą liczyć rolnicy?
Na dziś nie są one jeszcze zatwierdzone, więc nie chcemy robić nadmiernych nadziei i później się z tego nie wywiązać.
Czekamy na jak najszybszą realizację wniosków wpisu do ewidencji producentów. z pewnością w pewnym momencie nałożą się na siebie dwa etapy tego programy, bo rolnicy będą już składać wnioski o dopłaty bezpośrednie, a jeszcze nie zakończy się procesu wpisu do ewidencji producentów. Chcemy uniknąć kumulacji tych wniosków, i w związku z tym kolejek, niepotrzebnych zakłóceń.
-Jak przebiegła realizacja programu SAPARD?
– Złożono 1262 wnioski. Jest to w skali kraju dość dobry wynik. W poszczególnych działaniach ilość wniosków przedstawia się następująco:
w Działaniu 1 dotyczącym poprawy przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i rybnych złożono 132 wnioski,
w Działaniu 2 inwestycje w gospodarstwach rolnych – 274 złożonych wniosków,
w Działaniu 3 rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich – 384 złożonych wniosków,
oraz w Działaniu 4 różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich – 472 złożone wnioski.
Dopłata do powierzchni upraw będzie składać się z:
* dopłaty podstawowej: w 2004 – 25 procent, 2005 – 30 proc, 2005 – 35 proc., tej opłaty jaka przysługuje rolnikom w UE.
* dopłaty uzupełniającej, która może podwyższyć dopłatę podstawową do wysokości: w 2004 – 36 proc, 2005 – 39 proc, 2006 – 42 proc.
Pieniądze na ten cel będą pochodzić ze środków tzw. II filaru WPR, tj. planu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Dopłata uzupełniająca może być podwyższona z budżetu krajowego do maksymalnej wysokości w: 2004 – 55 proc, w 2005 – 50 proc. i 2006 – 65 proc. tej dopłaty, jak obecnie przysługuje rolnikom w Unii Europejskiej.
URSZULA GIŻYŃSKA