Towarzystwo Przyjaciół Częstochowy ma za sobą pierwsze ćwierćwiecze. Na jubileusz, pod redakcją Macieja Batorka i Juliusza Sętowskiego, wydało kolejny, już 21. Almanach Częstochowy. Publikację zdobi okładka z wizerunkiem Jasnej Góry, zaprojektowana przez Zbigniewa Burdę.
W Almanachu, tradycyjnie nawiązuje się do historii Towarzystwa. Tym razem artykuły na ten temat popełniają: przewodniczący Zarządu Marian Całus, sekretarz Henryk Stanisław Wydmuch, wiceprzewodniczący TPCz Maciej Batorek. Warto przy tym podkreślić, że z inicjatywy Towarzystwa w parku podjasnogórskim 17 listopada 1994 r. stanął pomnik-popiersie Kazimierza Pułaskiego – komitetowi budowy pomnika przewodził Marian Kaznowski, rzeźbę wykonał Jerzy Kędziora.
Almanachy Częstochowy, stałe wydawnictwa Towarzystwa, to zbiory arcyciekawych artykułów traktujących o historii i kulturze Częstochowy i regionu częstochowskiego. W najnowszym można przeczytać pasjonujące prace historyka dr. Bohdana Snocha: „Osiedla obronne w rejonie Częstochowy”, „Cudowne opowieści jurajskie”, „Prawda o polskich insygniach królewskich” i „Pomniki Częstochowy”. Andrzej Sochacki pisze o dziejach kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze. Z kolei Barbara Kubicka-Czekaj wspomina Józefa Mikołajtisa, pierwszego prezesa częstochowskiego oddziału Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, a Zbisław Janikowski przybliża 75-letnie dzieje „Czasopisma Literackiego”. O działalności kulturalno-oświatowej częstochowskich organizacji społecznych na przełomie XIX i XX wieku pisze Cezary Galanek. Interesujący jest artykuł Anety Majkowskiej na temat słownictwa starszego pokolenia częstochowskiego. Dowiadujemy się z niego, co znaczą, między innymi, „ciućmok”, „potyrpaniec”, „susek”, „walencjusz”, „wypsikać się”, „pruciać” czy „smarnąć”, „pod depo”.
Wątki historii wojennej poruszają: Szymon Gębuś w tekście „Polska Organizacja Wojskowa w Blachowni” i Zbigniew Grządzielski w artykule „Nauczyciele częstochowscy w niemieckich obozach jenieckich”. Historyczny pierwiastek religijny odnajdujemy w reportażu o. Dariusza Cichora OSPPE „Z dziejów Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej na Jasną Górę w Częstochowie (1711-2011) oraz tekstach ks. Mariusza Frukacza „Redaktorzy naczelni Tygodnika Katolickiego „Niedziela” w latach 1926-1953” i Krzysztofa Kasprzaka „Obrona Częstochowy w filmie fabularnym” oraz „Tajemnice jasnogórskiej biblioteki”.
URSZULA GIŻYŃSKA