Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Historycznego, Prezydium Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk i Instytut Historii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie podjęli starania, by Parlament RP rok 2015 obwołał Rokiem Długoszowskim. Wstępne obrady nad realizacją projektu toczyły się 18 kwietnia 2013 r w Sali Senatu AJD, przy ul. J. Waszyngtona 4/8.
– W roku 2015 obchodzić będziemy 600-lecie urodzin Jana Długosza, dlatego uchwalenie Roku Długoszowego będzie godnym akcentem honorującym dokonania ojca polskiej historiografii. W 2015 roku będziemy także mieli 35. rocznicę wielkiej międzynarodowej wystawy i konferencji, jaką w 1980 roku zorganizowaliśmy w Częstochowie. Dorobek kronikarza i jego wpływ na kształt epoki Jagiellonów jest bezsprzeczny. Jan Długosz to niekwestionowany autorytet polskiej myśli historycznej, pozostawił po sobie wielką spuściznę. Był również silnie związany z regionem częstochowskim, w parafii w Kłobucku pełnił posługę proboszcza – mówi dr hab. prof. AJD Marceli Antoniewicz.
W obradach oraz w dyskusji panelowej na temat: „Stan badań i postulaty badawcze w dziedzinie twórczości historiograficznej Jana Długosza.” uczestniczyły sławy polskiej nauki historycznej: prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego – prof. dr hab. Jan Szymczak z Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego; prof. Andrzej Chwalba – wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego, prof. dr hab. Marek Cetwiński z Instytutu Historii AJD; prof. dr hab. Zdzisław Pietrzyk – dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej; prof. dr hab. Jerzy Strzelczyk z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, doktor honoris causa AJD; prof. dr hab. Jerzy Wyrozumski – sekretarz generalny Polskiej Akademii Umiejętności; dr hab. prof. AJD Marceli Antoniewicz (moderator).
Dzień później uczestnicy konferencji udali się do Kłobucka na Zjazd Przedstawicieli Federacji Miejsc Długoszowych. Spotkanie rozpoczęto uroczystą Mszą Świętą w kościele pw. Św. Marcina. Było to niecodzienne wydarzenie. Ks. prof. Jana Związek, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Częstochowie, odprawił Eucharystię w historycznym ornacie Jana Długosza z XV wieku, korzystał też z kielicha Długosza, na którym jest wytłoczony jego herb rodzinny – Wieniawa. Podczas kazania ks. Związek wskazał na wiekopomny dorobek historyczny, cytując za prof. Janem Dąbrowskim, iż nikt wcześniej nie pozostawił tak wielkiego dzieła historiograficznego o Polsce. Zwrócił też uwagę na Długoszową historyczną interpretację dziejów Polski – To Jan Długosz podkreślił, że dokąd naród polski był wierny Bogu dokonywał wielkich dzieł. Kraj rósł w siłę, rozwijał się, aż do momentu, gdy król Bolesław Szczodry zamordował biskupa św. Stanisława ze Szczepanowa. Potem nastąpiło rozbicie dzielnicowe – mówi ks. Związek.
Po Mszy Świętej w Urzędzie Miasta Kłobucka podjęto inicjatywę ukonstytuowania Federacji Miejsc Długoszowych. Spirytus movens przedsięwzięcia: Ponadregionalne Stowarzyszenie Edukacyjne „Wieniawa” z Kłobucka z prezesem Andrzejem Sękiewiczem na czele, zaprosiło przedstawicieli różnych instytucji z różnych miast, związanych z Janem Długoszem: z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polskiej Akademii Nauk, Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Uniwersytetu papieskiego w Krakowie, Urzędów Gmin w Kłobucku, Wieluniu, Nowej Brzeźnicy, Szydłowic, Rytra, Pabianic, a także Gimnazjum w Sandomierzu, Śląskiego Kuratorium Oświaty.
Skupiono się szczególnie na temacie budowy muzeum oraz pomnika Jana Długosza w Kłobucku. O ile – jak przypuszcza burmistrz Kłobucka Krzysztof Nowak – muzeum wydaje się być sprawą dość odległą, ze względu na trudności proceduralno-finansowe (koszt inwestycji przewiduje się na około 2 mln euro), to budowa pomnika jest całkiem realna. Jest już projekt pomnika, autorstwa częstochowskiego rzeźbiarza Jerzego Kędziory. Posąg historyka stanie na rynku w Kłobucku i zwrócony będzie w kierunku świątyni. Postać odlana z brązu o wysokości 170 cm zostanie usadowiona na postumencie o wysokości 70 cm.
Koszt przedsięwzięcia wyceniono na około 200 tysięcy złotych. Pomysłodawcy i realizatorzy zapowiadają, że pomnik stanie pod koniec 2014 roku, by móc go oficjalnie odsłonić na inaugurację Roku Długoszowego.
URSZULA GIŻYŃSKA
Osoby, które zechcą wesprzeć inicjatywę budowy pomnika Jana Długosza mogą wpłacać darowizny na:
Społeczny Komitet Budowy Pomnika Jana Długosza
42-200 Kłobuck, ul. 11 Listopada 6
Nr konto: 96 8248 0002 2001 0000 1616 0001
URSZULA GIŻYŃSKA