Przebywali w Częstochowie
Prozaik, eseista, tłumacz, z wykształcenia filolog klas., archeolog. Ur. 11.05.1895 we Lwowie. Wykształcenie średnie otrzymał w lwowskim gimn. im. J. Długosza, w którym uzyskał świadectwo dojrzałości w 1913. Pisanie rozpoczął wcześnie, bo już jako uczeń siódmej klasy gimnazjalnej publikował w lwowskim “Przeglądzie” cykl felietonów o I. Krasińskim na okoliczność setnej rocznicy urodzin poety. Redaktor “Przeglądu” L. Masłowski zaproponował korespondencyjnie napisanie podobnej pracy dotyczącej dwusetnej rocznicy (1912) Jana Jakuba Rouseau. Uczeń Parandowski przyjął propozycję. Kontakt z redaktorem dziennika korespondent utrzymywał wyłącznie listownie, aby nie zdradzić swojej tożsamości ucznia. Bezpośrednio po zdaniu matury Parandowski rozpoczął studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza w zakresie archeologii, filologii klasycznej, historii sztuki i filozofii. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu Lwowa przez wojska rosyjskie, wykłady na uczelni zostały zawieszone, a część studentów, w tym Parandowskiego, wywieziono w głąb Rosji. Zakończenie wojny i powrót do Lwowa umożliwiło mu kontynuowanie studiów. W 1924 uzyskał tytuł magistra filologii klas. i archeologii. W latach 1922 – 1924 pełnił funkcję kier. literackiego księgarni H. Altenberga we Lwowie, redagując z S. Wasylewskim wydawnictwo “Wielcy Polacy” oraz dokonywał przekładów z literatury klasycznej. Między 1924 – 1926 przebywał we Francji, Grecji i Włoszech, pogłębiając wiedzę studyjną. W 1929 przeniósł się do Warszawy. Tu, wspólnie z L.H. Morstinem, redagował miesięcznik “Pamiętnik Warszawski”. W 1933 doznaje zaszczytu obejmując prezesurę Polskiego Klubu Literackiego i od tej pory reprezentował polski Pen Club za granicą. Stanowisko to piastował z przerwą okupacyjną do 1978. Uczestniczył w konkursach w latach: 1933, 1934, 1936, 1937. Podczas XI berlińskiej olimpiady w 1936 otrzymał brązowy medal w dziale literatury za powieść Dysk Olimpijski, opisującej sceny z życia sportowego Olimpii podczas olimpiady w 476 r. przed Chrystusem. Okres niemieckiej okupacji spędził w Warszawie, uczestnicząc w konspiracyjnym życiu kulturalnym. W latach 1945 – 1948 Parandowski prowadził na KUL-u wykłady związane tematycznie z kulturą antyczną i literaturą porównawczą. Od 1956 członek władz Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC), od 1962 wiceprzewodniczący międzynarodowego Pen-Clubu, członek TNW (1945), doktor h.c. KUL-u (1976). Za całokształt twórczości uhonorowany nagrodą państwową I stopnia. Był Parandowski doskonałym znawcą i entuzjastą kultury greckiej i rzymskiej z tego właśnie powodu w całej twórczości widoczna jest popularyzacja i artystyczne przetwarzanie motywów antycznych. W klasyce starożytności doszukiwał się wzorów i harmonii, które godzą naturę z kulturą. Największą poczytność zyskały sobie utwory pisarza, które upowszechniają wiedzę o starożytności. A oto niektóre utwory wybrane z twórczości Jana Parandowskiego; powieści: “Król życia”, wspomniany już wyżej “Dysk Olimpijski”, “Niebo w płomieniach”, “Powrót do życia”, “Mitologia”, “Dwie wiosny”, “Wojna trojańska”; opowiadania: “Przygody Odyseusza”, “Trzy znaki zodiaku”, “Godzina śródziemnomorska”, “Zegar słoneczny”, “Antyki i renesans”, “Wrześniowa noc”, “Akacja”; eseje: “Aspazja”, “Odwiedziny i spotkania”, “Alchemia słowa”, “Szkice”, “Petrarka”, “Podróże literackie”, “Luźne kartki”, “Eros na Olimpiadzie”. Dzieła J. Parandowskiego tłumaczono w Anglii, Bułgarii, Czechosłowacji, Francji, Jugosławii, Izraelu, NRD, NRF, USA, Szwajcarii, Węgrzech i Litwie. Pisarz zmarł w 1978 r.
Do Częstochowy Jan Parandowski przybył 29.11.1964 na zaproszenie dyrekcji Teatru Adama Mickiewicza. W dniu następnym zwiedzał Jasną Górę.
Źródła: Parandowski. E. Kozikowski, Agencja Autorska Warszawa 1967, Literatura Polska, t.II.
ROMAN WINIAREK