Województwo śląskie – choć powierzchniowo zalicza się do mniejszych województw – jest jednym z krajowych liderów pod względem ilości obiektów akwakultury, czyli obiektów chowu lub hodowli ryb, zajmujących się pozyskiwaniem żywności ze środowiska wodnego przy wykorzystaniu technik zwiększających możliwości produkcyjne ponad naturalne możliwości środowiska. Najliczniej obiekty akwakultury znajdują się na południu naszego województwa, tj. na terenie powiatów bielskiego i cieszyńskiego, natomiast w mniejszych ilościach występują są na terenie całego województwa.
Intensywny rozwój akwakultury na świecie stał się faktem. Ten trend zauważalny jest również w Polsce, poprzez wzrastające zainteresowanie możliwościami budowy nowych obiektów chowu lub hodowli ryb, zarówno obiektów ukierunkowanych na hodowlę karpi, obiektów ukierunkowanych na hodowlę pstrągów, a także obiektów chowu lub hodowli ryb w tak zwanym cyklu zamkniętym. Wraz z powyższym trendem pojawiają się problemy związane z intensyfikacją produkcji w sposób jak najmniej oddziałujący negatywnie na środowisko naturalne, analizą zysków i strat środowiskowych oraz coraz widoczniejsze oddziaływanie obserwowanych zmian klimatycznych, społecznych i gospodarczych na realia funkcjonowania gospodarstw rybackich.
Wzrost zainteresowania prowadzeniem działalności rybackiej oraz ich unowocześniania znajduje również swoje podstawy w możliwości ubiegania się o dofinansowanie uzyskane za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – jak dotychczas – w trzech okresach finansowania:
– Sektorowym Programie Operacyjnym „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004–2006”;
– Programie Operacyjnym „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007–2013”;
– Programie Operacyjnym „Rybactwo i Morze” (obecny okres finansowania).
Należy podkreślić, iż trwają intensywne prace legislacyjne wdrożenia nowego Programu pomocy dla branży rybackiej na następne lata, który powinien zostać uruchomiony w przeciągu najbliższego roku. Równocześnie ARiMR przygotowuje się do umożliwienia beneficjentom składania wszystkich wniosków w postaci elektronicznej, co z założenia zapewni ułatwienie aplikowania o dofinansowanie oraz szybszą obsługę spraw.
Bieżący czas to okres intensywnej pracy ARiMR – w tym Śląskiego Oddziału Regionalnego – związanej z weryfikacją dokumentacji aplikacyjnej dla naborów wniosków ogłoszonych w maju i czerwcu 2022 r., aktualizacji list rankingowych z naborów z kwietnia 2021 r. oraz rozliczaniem inwestycji zrealizowanych w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze”, tj. całego okresu 2014–2020.
W chwili obecnej Wydział ds. Rybactwa, Biura Wsparcia Inwestycyjnego, Śląskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, zajmuje się weryfikacją dokumentów aplikacyjnych z następujących działań:
– Działanie 2.3 „Inwestycje produkcyjne w akwakulturę”, w ramach którego wnioskodawcy ubiegają się o modernizację obiektów chowu lub hodowli ryb głównie poprzez zakup środków transportu, wyposażenie w maszyny i urządzenia wspomagające chów lub hodowlę ryb, baseny transportowe, urządzenia natleniające oraz remont lub budowę budynków, głównie magazynowych;
– Działanie 2.1 „Innowacje”, w ramach którego wnioskodawca będący jednostką naukową ubiega się o wsparcie operacji polegającej na opracowaniu technologii produkcji karpia o zwiększonej odporności na choroby;
Łącznie jest to 29 wniosków na kwotę dofinansowania ok. 6 mln zł.
– Działanie 2.5„Akwakultura świadcząca usługi środowiskowe” – co roczne rozliczanie dokumentów związanych z już wypłaconą pomocą finansową (ponad 18 mln zł, dla 125 naszych beneficjentów) wynikającą ze zobowiązań wieloletnich na podstawie zawartych umów w roku 2018;
– Działanie 2.8 „Środki dotyczące zdrowia publicznego”, ocena stosownej dokumentacji w okresie związania z celem na podstawie umów zawartych w 2020 oraz 2021 roku – należy wyjaśnić, iż pomoc została wdrożona w związku ze stratami finansowymi gospodarstw rybackich z powodu pandemii COVID-19, i w przypadku województwa śląskiego dotyczyła 93 beneficjentów na łączną kwotę 2,82 mln zł.
Dodatkowo w Wydział ds. Rybactwa, Biura Wsparcia Inwestycyjnego, Śląskiego Oddziału Regionalnego ARiMR procedowane są sprawy dotyczące: następstw prawnych; zmian do wcześniej podpisanych umów; rozliczaniem i wypłatą pomocy do zrealizowanych inwestycji (w roku 2022 zostało rozliczonych 9 spraw i wypłacono ok. 1,25 mln zł pomocy, a kolejnych 10 spraw na kwotę ok. 2,5 mln zł jest w trakcie weryfikacji).