9 czerwca w Archiwum Państwowym w Częstochowie miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy pn. „Dawna Poczta”. Jej tematyka odnosi się do historii Poczty Polskiej w naszym mieście.
W ekspozycji znajdują się zbiory, zgromadzone przez Polski Związek Filatelistów Okręgu Częstochowskiego. Ponadto można ujrzeć dokumenty, pochodzące z zasobów Archiwum Państwowego w Częstochowie oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Na początku spotkania, otwierającego wystawę, Dyrektor AP w Częstochowie, Elżbieta Surma-Jończyk, przywitała zgromadzonych gości. Wśród nich byli: Jacek Kubczyk, Prezes Zarządu Polskiego Związku Filatelistów Okręgu Częstochowskiego, Edward Kubica, członek Zarządu PZF OCz., a także Jacek Tomczyk, Prezes Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej.
Następnie po sali oprowadziła Kierownik Oddziału gromadzenia, opracowania , zabezpieczania zasobów w AP w Częstochowie, Ewa Dubaj, przytaczając historię Poczty Polskiej. Powstanie tej instytucji na ziemiach polskich datowane jest na 18 października 1558 r. – Wówczas Król Zygmunt August ustanowił stałe połączenie pocztowe między Krakowem a Wenecją, przez Wiedeń, za pomocą poczty, a więc koni rozstawnych. W tym dokumencie Król dokładnie opisuje, że „mając na oku własną tudzież naszych poddanych wygodom, abyśmy zarówno my, jak i oni mogli do Włoch zarówno przesyłać listy, jak i inne sprawy tam załatwić”. Ciekawostka jest taka – jak się później okazało – że tak naprawdę chodziło o wygodę króla. Jego matka, Królowa Bona, dużą część swojego majątku, przedmiotów wywiozła bowiem właśnie do Włoch. Trzeba było zatem jakoś te rzeczy potem przewieść. Z tego powodu wymyślono właśnie pocztę, ubierając ładnie w słowa: „Dla waszej również wygody” – mówiła Ewa Dubaj.
Oficjalnie działalność Poczty Polskiej w Częstochowie rozpoczęta została w 1918 r. Przed odzyskaniem przez nasze państwo niepodległości w naszym mieście funkcjonowały dwa odrębne organy korespondencyjne. Pierwszym była poczta carska, mająca charakter urzędowo-policyjny. Z kolei po 1863 r. (po wybuchu Powstania Styczniowego) tworzona była tajna pocztowa organizacja. – Działała ona nieoficjalnie po to, żeby przewozić przesyłki, między powstańcami, a następnie przekazywać je mieszkańcom naszego miasta – kontynuowała Ewa Dubaj
Oprócz dokumentów listowych, znaczków czy kopert m.in. z XIX i XX wieku w gablotach wystawy znajduje się protokół, dotyczący narodzin poczty w Częstochowie w 1918 r. Sporą uwagę może przykuć również projekt najsłynniejszego gmachu pocztowego, mieszczącego się na rogu obecnych ulic Śląskiej i Kopernika. Autorem tego planu jest słynny architekt Adolf Szyszko-Bohusz, któremu w pracach pomagał Fryderyk Tadanier. Budynek powstał w latach 1925-1926.
Organizatorzy całego przedsięwzięcia serdecznie zapraszają mieszkańców Częstochowy do przyjścia do siedziby Archiwum Państwowego przy ul. Rejtana 13 i obejrzenia eksponatów. Wystawę będzie można zwiedzać do dnia 30 czerwca. Czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-14.00.
Norbert Giżyński
Foto. Norbert Giżyński