W związku z okrągłą, 80. rocznicą wybuchu powstania w Warszawskim Getcie, który miał miejsce 19 kwietnia 1943, częstochowski oddział Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce organizuje na okolicznościowe uroczystości, na które serdecznie zaprasza.
4 kwietnia br. w Filii nr 9 Miejskiej Biblioteki Publicznej miały miejsce się warsztaty dla dzieci pt. „Żonkile – dzieci pamiętają o powstaniu w Getcie Warszawskim”.
19 kwietnia w Częstochowie przy Pl. Willenberga o godzinie 10.00 odbędą się uroczystości pod pomnikiem Ofiar Getta.
26 kwietnia w głównej siedzibie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Częstochowie o 17.00 odbędzie się projekcja filmu pt. „Zdążyć przed Panem Bogiem”, inspirowany książką-reportażem Hanny Krall pod tym samym tytułem. Zaprezentowane zostaną książki w temacie „Getto Warszawskie i Częstochowskie we wspomnieniach, dziennikach i biografiach ze zbiorów Biblioteki Publicznej w Częstochowie.”
19 kwietnia 1943 roku, w przeddzień święta Paschy, niemieckie oddziały wspierane czołgami i wozami pancernymi weszły do warszawskiego getta, by je ostatecznie zlikwidować. Do walki z nimi stanęło około 300-500 członków Żydowskiej Organizacji Bojowej podzielonych na 22 grupy bojowe pod zwierzchnim dowództwem Mordechaja Anielewicza oraz około 250 bojowców Żydowskiego Związku Wojskowego, a także luźne uzbrojone grupy, nienależące do głównych organizacji konspiracyjnych. Po stronie niemieckiej codziennie w akcji bojowej uczestniczyło ponad tysiąc żołnierzy Waffen-SS i policjantów.
Początkowo przez kilka dni toczyły się regularne walki, które jednak nie mogły być długo kontynuowane ze względu na duże braki z uzbrojeniu i amunicji. Getto otoczone było pilnie strzeżonym murem stąd we wcześniejszym okresie bardzo utrudnione było dostarczanie Żydom pomocy w postaci żywności czy broni ze strony aryjskiej, zamieszkałej przez Polaków. Niemniej jednak dalsze walki trwały niemal 4 tygodnie, przy czym w rezultacie kilkudziesięciu Powstańców zdołało wydostać się i uratować, a nawet przeżyć wojnę, jak słynny łódzki lekarz prof. Marek Edelman.
W każdym większym mieście Niemcy stworzyli getto dla Żydów. Nie inaczej było w Częstochowie. Już 22 września 1942 hitlerowscy zbrodniarze rozpoczęli jego likwidację. Polegała ona na wywózce do obozu koncentracyjnego w Treblince oraz rozstrzeliwaniu opornych na miejscu.
Samuel Willenberg ps. „Igo” urodził się 16 lutego 1923 w Częstochowie, zm. 19 lutego 2016 w Tel Awiwie) – polsko-izraelski rzeźbiarz i malarz, więzień Treblinki i uczestnik buntu w obozie w 1943, uczestnik powstania warszawskiego. W latach 50. XX w. wyemigrował do Izraela, w 80. Zaczął odwiedzać Częstochowę, dbał o upamiętnienie częstochowskich Żydów i śladów po nich oraz ich martyrologii.
- Ś.