Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczny im. Jana Długosza w Częstochowie w procedurze ewaluacji dyscyplin naukowych otrzymał możliwość doktoryzowania aż w jedenastu dyscyplinach naukowych. – Wynik ewaluacji potwierdza nasz potencjał i wysoki poziom naukowy. Uzyskane kategorie są dowodem bardzo wysokiego poziomu badawczego Uczelni i jej wspaniałego rozwoju. Tak świetne oceny dyscyplin potwierdzają wyjątkowe zaangażowanie i wytężoną pracę Pracowników Uczelni, za co składam wszystkim Państwu wyrazy głębokiego szacunku, ogromne podziękowania i najserdeczniejsze gratulacje! – mówi rektor prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska. Rozmowa z Rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodnicznego im. Jana Długosza w Częstochowie, prof. dr hab. Anną Wypych-Gawrońską.
Jak często przeprowadzane są ewaluacje uczelni?
– Co kilka lat, najczęściej w cyklu czteroletnim, natomiast z powodu pandemii obecna ewaluacja została przesunięta. Wprowadzono w niej istotne zmiany. Wcześniej oceniane były wydziały, obecnie dyscypliny naukowe. Wprowadzono także nową kategorię: B+, która daje uprawnienia do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego. Daje też uczelni prawo do podejmowania uchwał o nowych kierunkach studiów, bez wysyłania wniosku o zgodę do Ministerstwa i opinię Polskiej Komisji Akredytacyjnej. W związku z tym, w tak ocenionych dyscyplinach, większa się autonomia uczelni oraz jej odpowiedzialność za podjęte działania. To dla nas bardzo ważne, bo od kategorii B+ zaczyna się myślenie o uczelni jako uczelni akademickiej. W ustawie jest zapis, że uczelnia akademicka musi mieć co najmniej jedną dyscyplinę w kategorii B+. My tych dyscyplin mamy aż siedem. Ponadto uzyskaliśmy cztery kategorie A. W sumie aż w jedenastu dyscyplinach zostaliśmy ocenieni bardzo wysoko i mamy możliwość nadawania stopnia doktora habilitowanego. Dla porównania dodam, że przed ewaluacją mieliśmy możliwość habilitowania tylko na historii.
Zatem, w jakich dyscyplinach uzyskaliście Państwo kategorie A i B+?
– Kategorię A otrzymały dyscypliny: historia, literaturoznawstwo, nauki chemiczne, nauki prawne. Kategorię B+: językoznawstwo, nauki fizyczne, nauki o kulturze fizycznej, nauki o zdrowiu, pedagogika, sztuki muzyczne, plastyczne i konserwacja dzieł sztuki. Ponadto filozofia i nauki o bezpieczeństwie otrzymały kategorię B. Będziemy jeszcze pisać odwołanie, bo niektórym dyscyplinom, jak na przykład sztukom muzycznym, zabrakło jednego punktu do uzyskania wyższej kategorii. Pragnę podkreślić, że ocena była dokonywana przez Komisję Ewaluacji Nauki, a Pan Minister w każdej kategorii podtrzymał opinię Komisji.
Na ile taka ocena zbliża Państwa do utworzenia uniwersytetu klasycznego?
– Na stronach Ministerstwa zamieszczono wykaz ewaluacji i według niego w porównaniu z innymi uczelniami wypadliśmy bardzo dobrze. Na przykład Uniwersytet Opolski ma pięć kategorii A, my mamy cztery. Uniwersytet Śląski, uczelnia bardzo duża, ma jedną kategorię A+ i dziewięć kategorii A. Była to trudna ewaluacja i uczelnia wykonała ogrom pracy, pod kierunkiem pana prorektora ds. nauki i współpracy z zagranicą Janusza Kapuśniaka, który od strony formalnej przeprowadził ewaluację. Pracował ogromny zespół ludzi, przewodniczący Rad Dyscyplin, kierownicy Katedr Instytutów. Jedno jest pewne, ta ewaluacja potwierdziła, że jesteśmy uczelnią, która się rozwija. Tak więc będziemy występować o zmianę nazwy uczelni, ale wstrzymamy się do odwołań, które mają być rozstrzygnięte we wrześniu. Wówczas wystąpimy do Pana Ministra o zmianę. Do tego będzie potrzebna ustawa i akceptacja Sejmu i Senatu. Ustawa mówi, że trzeba mieć co najmniej sześć dyscyplin naukowych ocenianych na co najmniej B+, żeby wystąpić z takim wnioskiem. A my mamy jedenaście takich dyscyplin.
Według jakich kryteriów były przyznawane kategorie?
– Komisja brała pod uwagę trzy kryteria: publikacje naukowe, projekty oraz wpływ społeczny – bardzo trudne kryterium, bo recenzenci dokonują oceny według faktycznego wpływu społecznego danej dyscypliny. Chciałabym również podkreślić znakomity wynik wszystkich dyscyplin w najmniej uznaniowym i najbardziej obiektywnym kryterium I. Na 13 ewaluowanych dyscyplin (w tym kryterium) aż 7 uzyskało kategorię A, 5 – kategorię B+, a jednej zabrakło 1 punktu do kategorii B+. Uzyskane kategorie jednoznacznie wskazują na najwyższy poziom badawczy i artystyczny prowadzonej działalności naukowej w Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie! Nauki prawne w każdym kryterium uzyskały kategorię A, co nas bardzo cieszy, bo jest to stosunkowo nowa nauka.
Znakomity wynik ewaluacji to wielki sukces całej Uczelni, całej kadry, ale także osoby odpowiedzialnej za całokształt, czyli rektora, który musi motywować i mobilizować do pracy. Dla Pani uzyskany wynik ewaluacji jest zapewne osobistą satysfakcją…
– Na pewno tak jest, ale pragnę podkreślić, że ta ewaluacja pokazuje, że potencjał ma nie tylko cała Uczelnia, ale każdy pracownik badawczo-dydaktyczny. Chcę szczególnie podkreślić, że zasady ewaluacji wymagały przedstawienia do oceny dorobku wszystkich osób reprezentujących dyscyplinę, co jest powodem do satysfakcji każdego pracownika zajmującego się badaniami naukowymi. Ponadto chcę zauważyć, że również pracownicy z grupy stanowisk dydaktycznych, którzy mogli przedstawić swój dorobek w procedurze ewaluacji, przyczynili się do osiągnięcia wysokich kategorii przez dyscypliny naukowe. Nie ukrywam, że jest to i dla mnie powód do ogromnej radości i satysfakcji. Uzyskane kategorie jednoznacznie wskazują na najwyższy poziom badawczy i artystyczny prowadzonej działalności naukowej w Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie. Dodam, że w poprzedniej ewaluacji bardzo dobry pracownik mógł przedstawić nawet dziesięć, piętnaście publikacji, natomiast mniej publikujący – jedną. Obecna ewaluacja wymagała od najlepszych pracowników wykazanie nie więcej niż czterech publikacji, a od mniej publikujących – co najmniej trzy albo cztery, zatem na ostateczny wynik musiał pracować każdy. Ocena świadczy o tym, że pisaliśmy do właściwych czasopism, również światowych, że składaliśmy dobre projekty – dodam, że projekt „Horyzont 2020” realizujemy jako jedna z nielicznych uczelni w kraju – oraz, że uzyskiwaliśmy patenty, co dało efekt nie tylko w ewaluacji, ale także w rankingu „Perspektyw” – w kategorii wynalazczości usytuowało nas bardzo wysoko.
Serdeczne podziękowania i gratulacje składam Przewodniczącym Rad Dyscyplin, Dyrektorom Instytutów i Kierownikom Katedr, a w sposób szczególny Panu Prorektorowi ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą dr. hab. Januszowi Kapuśniakowi, prof. UJD. Pod kierunkiem Pana Prorektora zespół osób zaangażowanych w przeprowadzenie procedury ewaluacji wykonał pracę najwyższej próby, która z pewnością przyczyniła się do uzyskania tak satysfakcjonujących nas wyników!
Dziękuję za rozmowę
URSZULA GIŻYŃSKA