W środę 13 lipca w Centrum Opieki Paliatywnej “Palium” w Częstochowie miała miejsce konferencja prasowa z udziałem Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka. Stanowiła ona część wizyty RPO w mieście, odbywaną w celu zrozumienia problemów, z jakimi boryka się Częstochowa w kontekście praw człowieka.
Przed konferencją oprowadzono po placówce RPO Marcina Wiącka oraz zaproszonych gości, w tym senatora RP Ryszarda Majera i prof. dr hab. Annę Wypych-Gawrońską, rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Samą konferencję otworzył senator Ryszard Majer, który opisał dokładny przebieg wizyty RPO w Częstochowie.
– Pierwsza część wizyty dotyczyła częstochowskiego uniwersytetu – zaznaczył. – A konkretnie Wydziału Prawa i Ekonomii. To wydział, który dynamicznie się rozwija, a także ma bardzo dobre oceny i noty. Tam odbyliśmy spotkanie z kadrą wydziału, co było o tyle cenne, że pojawiły się pewne inspiracje dla pracy pana rzecznika. Drugim bardzo ważnym miejscem dla Częstochowy i praw człowieka jest obiekt, w którym się właśnie znajdujemy. Powstawał on praktycznie z niczego, lecz koniec końców został powołany do życia dzięki Stowarzyszeniu Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej oraz pani prezes Anny Kaptacz. Jesteśmy i pokazujemy panu rzecznikowi nasz częstochowski dorobek, to, czym możemy się pochwalić. Cieszę się, że możemy pana rzecznika gościć w Częstochowie i że możemy pokazać, co jest dla nas najważniejsze.
Po wstępnej mowie senatora Majera głos zabrał Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, który zwrócił uwagę na problemy osób z niepełnosprawnościami na uczelniach wyższych.
– Dzięki wizycie na częstochowskim uniwersytecie mogliśmy, co jest dla mnie, jako Rzecznika Praw Obywatelskich bardzo ważne, zapoznać z problemami studentów i pracowników naukowych z niepełnosprawnościami – mówił RPO. – Od samego początku, kiedy sprawuję ten urząd, bardzo dużo mojej uwagi i pracy poświęcam sytuacji osób z niepełnosprawnościami, a dzisiaj zasygnalizowano mi, że ten problem obecny jest również na uczelniach. W związku z tym jestem gotów podjąć na ten temat dyskusję z ekspertami i odpowiednimi organami władzy.
Następnie RPO Marcin Wiącek opowiedział o problemach częstochowskiego hospicjum.
– Jest problem personelu – zauważył. – Nie ma wystarczającej liczby specjalistów od opieki paliatywnej bądź wsparcia psychologicznego. Jest też problem, związany z tzw. listą chorób. Mówiąc najprościej, polega on na tym, że opieka hospicyjna jest, zgodnie z obowiązującym prawem, świadczeniem gwarantowanym. Z drugiej strony, istnieje rozporządzenie, w którym określono wykaz schorzeń, uprawniających do tego, aby korzystać z dobrodziejstw hospicjum. Tak nie powinno być, ponieważ z dobrodziejstw hospicjum powinna móc korzystać każda osoba, która tego potrzebuje, a nie tylko taka, która zmieści się w katalogu schorzeń, wymienionym w rozporządzeniu. Problem ten sygnalizowałem już wcześniej i zamierzam o nim mówić w dalszym ciągu, gdyż kwestia ta wymaga zmiany.
Po wypowiedzi RPO Marcina Wiącka rektor UJD prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska podkreśliła wagę współpracy częstochowskiej uczelni z hospicjum i wyraziła nadzieję, że absolwenci UJD będą w przyszłości je wspierać. Później Anna Kaptacz, prezes Stowarzyszenia Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej, mówiła o konieczności pomocy potrzebującym, która z kolei nie może mieć miejsca bez odpowiedniego wsparcia.
– My, ludzie pracujący w hospicjum, staramy się być adwokatami naszych pacjentów – mówiła prezes Anna Kaptacz. – Chcemy działać w kierunku tego, żeby nasi pacjenci mieli zaspokojone potrzeby psychiczne, fizyczne i duchowe, a żeby to mogło się urzeczywistnić, potrzebne są większe środki finansowe. Mam nadzieję, że osoby, które dzisiaj goszczą, tj. pan rzecznik, pan senator Majer oraz pani rektor też staną się adwokatami naszych pacjentów i dzięki temu będziemy mogli we właściwy sposób i za pomocą właściwych środków pomagać tym, którzy tej pomocy potrzebują.
Po wypowiedziach gości RPO Marcin Wiącek został zapytany przez dziennikarzy o wznowienie dyżurów w Urzędzie Miasta Częstochowy.
– Należy wyjść od faktu, że Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich otrzymało w tym roku zwiększony budżet – podkreślił. – Przekłada się to na tzw. placówki terenowe rzecznika, w szczególności z punktami przyjęć interesantów. Takich punktów jest w Polsce zaledwie kilka, a jeden z nich znajduje się w Częstochowie. Ich działalność została zawieszona w związku z pandemią. należy jednak odróżnić punkty przyjęć interesantów od biur pełnomocników terenowych. Biura pełnomocników terenowych obejmują większy obszar działania, a w Polsce istnieją jedynie w Katowicach, Gdańsku i we Wrocławiu. Będę zabiegał o stworzenie nowych biur pełnomocników terenowych w Polsce wschodniej, ponieważ ta część naszego kraju jest zupełnie pozbawiona takich instytucji. Punkty przyjęć interesantów z kolei to placówki, w których raz na jakiś czas dyżurują pracownicy biura rzecznika i można tam było zgłaszać np. skargi. Ja w chwili obecnej dokonuję przeglądu zasad funkcjonowania tych punktów, badamy także zapotrzebowanie i warunki lokalowe. W ciągu najbliższych tygodni podejmę ostateczną decyzję co do wznowienia działalności tych punktów – podsumował RPO.
RPO zapytano także o brak interwencji w związku z incydentem, jaki miał miejsce w sobotę podczas spotkania z premierem Mateuszem Morawieckim w Rypinie.
– Każdy człowiek ma prawo do udziału w zgromadzeniu, niezależnie od tego, czy jego poglądy, wyrażane podczas takiego zgromadzenia, są zbieżne bądź nie z poglądami określonego środowiska politycznego – mówił RPO Marcin Wiącek. – Jest to jedno z fundamentalnych praw człowieka w nowoczesnym państwie demokratycznym. Każde zakłócenie zgromadzenia wymaga ustalenia przyczyn. Zwróciłem się o wyjaśnienie, z jakiego powodu doszło do zakłóceń w zgromadzeniu w Rypinie. Po otrzymaniu tych wyjaśnień będę mógł się wypowiedzieć w tej sprawie w sposób bardziej kategoryczny. Zawsze działam w ten sposób, że zanim wyciągnę wnioski i podejmę działanie, wysłuchuję wszystkich zainteresowanych stron – zakończył RPO Marcin Wiącek.
