Leśnicy o polskich lasach: sadzimy, chronimy, udostępniamy

Rozglądając się wokół siebie czy to w domu, czy w pracy, łatwo zauważyć, jak wiele produktów swój początek miało w lesie. Ich listę można praktycznie wymieniać bez końca: papier, meble, ubrania, to początek listy z 30 tysięcy zastosowań drewna.

 Lasy Państwowe są największym producentem i zarazem dostawcą surowca drzewnego na polski rynek, pokrywając ponad 90 proc. zapotrzebowania krajowego przemysłu oraz mieszkańców na drewno. Mimo że dysponujemy coraz lepszymi oraz trwalszymi i bezpieczniejszymi materiałami, drewno pozostaje surowcem trudnym do zastąpienia. Prowadząc zrównoważoną gospodarkę leśną, pozyskujemy drewno w granicach wyznaczonych przez standardy ekologiczne, badania naukowe i 10-letnie plany urządzenia lasu (PUL), zatwierdzane przez ministra klimatu i środowiska.

Lasów jest coraz więcej

Przeciętnie pozyskuje się do 70 proc. drewna, które przyrasta w lesie, cała reszta zwiększa tzw. zapas na pniu. Mimo, że drewno jest stale pozyskiwane, lasów w Polsce jest coraz więcej. Ich powierzchnia wynosi teraz ponad 9,2 mln ha.

– Po II wojnie światowej, w roku 1945, lesistość wynosiła zaledwie 21proc., dziś to już 29,6 proc a w województwie śląskim niemal 31 proc. powierzchni. Zgodnie z „Krajowym programem zwiększania lesistości” ma ona wzrosnąć do 33 proc. w 2050 r. Co roku leśnicy sadzą aż 500 mln nowych drzew – wylicza Damian Sieber, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach.

Dominującym gatunkiem w naszych lasach jest sosna, a jej drewno jest jednym z ważniejszych, nie dających się niczym zastąpić – materiałem stosowanych w budownictwie, stolarstwie oraz meblarstwie.

Zgodnie z obowiązującą ustawą o lasach, mamy obligatoryjny termin do 5 lat na odnowienie powierzchni zrębowych, czyli ponownego wprowadzenia na nich młodego pokolenia drzew, dobierając gatunki najlepiej dostosowane do żyzności siedlisk. Zazwyczaj leśnicy kończą odnowienie, czyli sadzenie nowego lasu do 3 lat, po pozyskaniu drewna.

Lasy dają pracę

Warto pamiętać, że polskie lasy dają zatrudnienie dla 450 tysięcy ludzi, to źródło utrzymania dla tysięcy mniejszych firm z sektora leśno-drzewnego, w tym liczącej się w Europie i świecie naszej branży meblarskiej. Większość miejsc pracy tworzona jest na terenach wiejskich, co w niektórych rejonach naszego kraju ma ogromne znaczenie dla lokalnych społeczności. Aż niemal 94 proc. polskich producentów mebli, to mikroprzedsiębiorstwa, nierzadko stanowiąc firmy rodzinne z kilkudziesięcioletnimi tradycjami. Branża leśno-drzewna wytwarza ok. 2,5 proc. PKB

Lasy chronią klimat

Temat, który ostatnio wybija się w mediach, dotyczy zmian klimatycznych, a głównym sprawcą tych zmian jest dwutlenek węgla (CO₂). Las pochłania ogromne ilości dwutlenku węgla z atmosfery, zmniejszając jego udział, i tym samym łagodząc skutki ocieplania się klimatu, stając się jednocześnie wielkim magazynem węgla.

– Najwięcej CO₂ wiążą drzewostany „w średnim wieku” – ani za stare, ani bardzo młode, te intensywnie przyrastające, które szybko pną się w górę i poszerzają, a tym samym wiążą dużo pochodzącego z atmosfery gazu i „wbudowują” w drewno najwięcej węgla. Im las starszy, tym jego zdolność pochłaniania dwutlenku węgla jest coraz mniejsza – mówi Marek Mróz, rzecznik Regionalnej Dyrekcji lasów Państwowych w Katowicach.

Lasy Państwowe realizują projekt Leśne Gospodarstwa Węglowe (LGW), którego celem jest wypracowanie metod zwiększenia pochłaniania CO₂ i innych gazów cieplarnianych w lasach, poprzez zakładanie upraw (sadzenie młodego pokolenia drzew na wybranych powierzchniach zrębowych), poprzez dobór odpowiednich gatunków drzew.  Nasze Nadleśnictwo uczestniczy od kilku lat w tym projekcie, jako jedno z wiodących na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, a takich upraw mamy już kilkadziesiąt hektarów.

Lasy zatrzymują wodę

Las jest jak ogromna gąbka, magazynująca i filtrująca wodę, oddając ją w postaci pary wodnej do środowiska. Po czasie wraca ona w postaci opadów, zatem lasy pełnią istotną funkcję w przeciwdziałaniu suszom, które w naszym kraju tak, jak i nawalne deszcze zdarzają się coraz częściej.

Aby spowolnić odpływ powierzchniowy i zatrzymać wodę w środowisku, Lasy Państwowe wdrożyły program Małej Retencji Nizinnej, finansowany częściowo z udziałem pozyskanych środków z UE. Projekt wykorzystuje kompleksowe zabiegi łączące przyjazne środowisku metody przyrodnicze i techniczne. Budowane są w większości małe obiekty i budowle o prostej konstrukcji z zastosowaniem materiałów naturalnych.

Chronimy lasy przed pożarem

Ogromnym zagrożeniem dla lasu jest ogień. Ochrona przeciwpożarowa oparta jest na sprawnym i skutecznie działającym systemie, dzięki któremu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej.

– W nadleśnictwach działa nowoczesny system wczesnego wykrywania pożarów, oparty na wykorzystaniu kamer o wysokiej rozdzielczości ze specjalistycznym oprogramowaniem do detekcji dymu, umiejscowionych na dostrzegalniach pożarowych (wieżach), ważnym punktem tego systemu, jest wyspecjalizowana kadra zarządzająca. Informacja o wykrytym pożarze wraz z jego dokładną lokalizacją, jest automatycznie przekazywana radiolinią do biura Nadleśnictwa, gdzie podejmowane są stosowne działania ratownicze – wyliczają leśnicy.

Lasy miejscem wypoczynku

Jednym z naszych podstawowych zadań, jest udostępnianie lasów całemu społeczeństwu.

– Wszystkich szukających w lesie wypoczynku, zachęcamy do skorzystania z przygotowanych miejsc postojowych przy drogach publicznych, wiat  turystycznych, sieci ścieżek edukacyjno-przyrodniczych oraz szlaków turystycznych. Jesteśmy również zaangażowani w działania edukacyjne i promocyjne, które pozwalają społeczeństwu lepiej poznać ważny element dziedzictwa narodowego, jakim są lasy – mówi Andrzej Krzypkowski, nadleśniczy Nadleśnictwa Złoty Potok.

Współpracujemy także z jednostkami samorządu terytorialnego, poprzez współfinansowanie wielu przedsięwzięć publicznych, głównie remontów i przebudów lokalnych dróg. Dbamy również o to, by gospodarka leśna, dostarczająca na rynek uniwersalny surowiec ekologiczny, jakim jest drewno, prowadzona była zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, uwzględniającego wszystkie funkcje, jakie pełnią lasy. Potwierdzają to m.in. międzynarodowe certyfikaty posiadane przez regionalne dyrekcje Lasów Państwowych.

Lasy Państwowe to największa w Unii Europejskiej organizacja zarządzająca lasami należącymi do Skarbu Państwa, dlatego są one własnością całego naszego społeczeństwa i takimi powinny pozostać.

Lucjan Dereń