Ksiądz Antoni Marchewka – jeden z kapłanów i przywódców duchowych w Powstaniu Warszawskim, redaktor naczelny pisma katolickiego „Niedziela” w latach 1945-1953, dziennikarz, publicysta. Prześladowany i więziony przez władze PRL. Był człowiekiem odważnym i nieustraszonym.
Jesienią zeszłego roku mieliśmy okazję obejrzeć na dużym ekranie film pt. „Orzeł. Ostatni patrol” według scenariusza Jacka Bławuta oraz w jego reżyserii. Końcowa plansza prezentuje listę załogantów okrętu, którzy zaginęli podczas ostatniego patrolu. Widoczne na niej są personalia porucznika marynarki Jerzego Sosnowskiego (w filmie jego rolę gra Filip Pławiak). Oficer ten pochodził z Częstochowy i był absolwentem „Traugutta”. Zostawił po sobie pamiętnik, korzystał z niego Bławut podczas realizacji filmu.
Powstała Polska od początku prowadziła wiele walk o swoje granice. Jeszcze wcześniej młodzież broniła Lwowa (Orlęta Lwowskie), później powstanie Wielkopolskie, trzy powstania śląskie, plebiscyty na Górnym Śląsku oraz Warmii, Mazurach i Powiślu, konflikt polsko-czechosłowacki, bunt Żeligowskiego oraz temat główny, czyli wojna polsko-bolszewicka (1919–1921) i związana z nią wyprawa kijowska. 15 sierpnia to dzień Wojska Polskiego, czczący pamięć o zwycięskiej Bitwie Warszawskiej, jest również świętem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz kościelnym świętem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Starcie to zatrzymało dalszą ekspansję rewolucji bolszewickiej na zachód Europy.
„Tłumnie uczęszczaną miejscowością wycieczkowo-majówkową stał się pobliski Korwinów. Zwłaszcza w każdą niedzielę częstochowianie zjeżdżają tam setkami, aby na łonie natury, w lasku brzozowo-świerkowym czy wśród rozległych łąk nad Wartą, zaczerpnąć świeżego powietrza i opalić się na brązowo.
Rozmówcą „Gazety Częstochowskiej” jest Komendant Miejski Policji w Jaworznie dr Piotr Uwijała. Oprócz codziennej służby w Policji jest także pasjonatem historii – uzyskał tytuł doktora w tej dziedzinie, skutecznie odkrywa i popularyzuje wiedzę historyczną. Książka jego autorstwa o wyposażeniu blisko milionowej polskiej armii w latach 1919–21 dostała się do finału konkursu „Książki Historycznej Roku” w 2022. Rozmawiamy na okoliczność Święta Policji, jakie corocznie formacja ta obchodzi 24 lipca.
15 lipca 1932 roku w Częstochowie odnotowano najwyższą temperaturę w cieniu – 34 ͦC, w województwach wschodnich temperatura dochodziła do 33ͦC w cieniu. Jak stwierdzili meteorolodzy podobnych do tegorocznych upałów nie odnotowano od półwiecza, to jest od 1882 roku.
W 2017 roku obchodzimy 300 rocznicę koronacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej koronami papieskimi. Warto z tej uroczystej okazji przypomnieć Biskupa Koronatora Krzysztofa Andrzej Jana Szembeka herbu własnego, Biskupa Chełmińskiego, Przemyskiego i Warmińskiego.
Na niewielkim cmentarzu w Poczesnej, nieopodal Częstochowy, spoczywa dowódca oddziału ZWZ-AK, pedagog, nauczyciel akademicki, działacz społeczny, Stanisław Bączyński pseudonim „Bas”.
Mocno i dobitnie wybrzmiało na Jasnej Górze wołanie Kresowian o należytą pamięć o ludobójstwie na Wołyniu, dokonanego w 1943 roku pod wodzą Bandery przez nacjonalistów ukraińskich. 2 lipca 2023 roku, w 80. rocznicę Zbrodni Wołyńskiej, miał miejsce 29. Światowy Zjazd i Pielgrzymka Kresowian, podczas którego złożono wotum – replikę „Pomnika wołyńskiego” z napisem: ,,Zginęli tylko dlatego, że byli Polakami”.
Generał Zakonu Paulinów, o. Arnold Chrapkowski ogłosił rok 2023 rokiem Augustyna Kordeckiego, dzielnego przeora Jasnej Góry za czasów potopu szwedzkiego. To szczególny ku temu rok, bo ojciec Augustyn urodził się w 1603 roku (420 lat temu) a zmarł 1673 roku (350 lat temu). Ot, taki Jasnogórski AKord, nierozerwanie związany z naszą historią i polską racją stanu.
Zapraszamy do udziału w rekonstrukcji historycznej, która odbędzie się dnia 9 lipca 2023 roku na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Złotym Potoku (powiat częstochowski gmina Janów). W związku ze 160. rocznicą wybuchu Powstania Styczniowego na Ziemi Janowskiej odbędzie się rekonstrukcja Bitwy Janowskiej z roku 1863.
Instytut Korfantego ponownie znalazł się w gronie operatorów rządowego programu Bardzo Młoda Kultura! To doskonała wiadomość dla osób, organizacji i instytucji, które w kreatywny sposób chcą zmieniać swoją najbliższą okolicę. Chęć udziału w programie można zgłaszać do 2 lipca.
To piękna, nietypowa jak na XVII wiek, miłosna historia Polki o silnym charakterze – Agafii Gruszeckiej i cara Fiodora III. W ciągu swego krótkiego, rocznego panowania Agafia otworzyła Rosję na zachód i zapoczątkowała w Rosji prawdziwą rewolucję obyczajową. Stała się wyrocznią w sprawie mody – wprowadziła na dwór moskiewski modę polską, Zasłynęła z odwagi, mądrości, urody i trwaniu przy polskich zwyczajach i tradycji. Za jej panowania język polski na salonach rosyjskich miał podobne znaczenie jak język francuski w XIX wieku. Potrafiła obronić swoją godność wobec niesłusznych zarzutów, walczyła o szacunek kobiet na dworze.
18 czerwca 2023 roku w Mstowie miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego. Inicjatywę społeczną lokalnych mieszkańców pozyskania środków na wykonanie pomnika wsparł wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, poseł na Sejm RP Szymon Giżyński.
Dzisiejszym rozmówcą Gazety Częstochowskiej jest Mariusz Grzyb, historyk, pracownik Muzeum Częstochowskiego. Rozmawiamy o jego zainteresowaniach oraz muzealnych eksponatach z zakresu broni palnej, ze szczególnym uwzględnieniem tej, która mogła być użyta podczas powstania styczniowego, ponieważ w 2023 roku przypada 160. rocznica wybuchu walk. Ze względu na osobistą znajomość z Rozmówcą, wywiad będzie miał nieco swobodny charakter.
W Częstochowie pojawiła się długo oczekiwana przez zainteresowanych najnowszą historią regionu książka poświęcona Bohaterowi antykomunistycznego podziemia, porucznikowi Stanisławowi Lisieckiemu ps. „Jaguar”, pośmiertnie awansowanemu na stopień kapitana. Na naszych łamach niejednokrotnie pisaliśmy o tej postaci, niejako towarzyszyliśmy lokalnym historykom i pasjonatom przy odkrywaniu nieznanych lub słabo znanych losów postaci. Informowaliśmy o działaniach dotyczących upamiętnienia Bohatera i jego dzielnych towarzyszy broni, uroczystościach im poświęconych, nakręceniu filmu, jak również o perspektywie ukazania się niniejszej książki.
9 czerwca w Archiwum Państwowym w Częstochowie miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy pn. „Dawna Poczta”. Jej tematyka odnosi się do historii Poczty Polskiej w naszym mieście.
Sto dziewięć lat temu, 6 kwietnia 1914 roku zmarł jeden z najwybitniejszych twórców malarstwa realistycznego w Polsce – Józef Chełmoński. Miał ogromny dar dogłębnej i szczegółowej obserwacji. „Nie malował wprost z natury. W czasie wędrówek po polach, bezdrożach zdawał się pochłaniać całą swoją osobowością każdy detal przyrody”. Jego obrazy przedstawiają sceny z polowań, galopujące w zaprzęgu konie, świat ptaków i zwierząt, nostalgiczne pejzaże, życie wsi polskiej i ukraińskiej. Wspaniale rejestrował rzeczywistość dnia codziennego.
13 maja br. w budynku częstochowskiego ratusza odbył się wykład Tomasza Kuby Kozłowskiego – kolekcjonera kresowego pt. „Z Piłsudskim nad Niemnem, czyli o miłości w Druskiennikach”, kuratora wystawy „Na Kresy po zdrowie! O uzdrowiskach na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”. Wydarzenie odbyło się w ramach „Nocy Muzeów”. Współorganizatorami wystawy są Muzeum Częstochowskie, lubliński oddział Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej oraz Dom Spotkań z Historią w Warszawie; partnerami wydarzenia – Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej i Instytut Narodowy Kultury Polskiej za Granicą – Polonika. Wystawę można zobaczyć do 2 lipca.
Po klęsce polskiej wojny obronnej we wrześniu 1939 r. ochotnicy z całego kraju zdążali w kierunku Podkarpacia, żeby przekroczyć zieloną granicę z Węgrami i następnie zmierzać na Zachód do formowanej polskiej armii we Francji. Wśród nich byli żołnierze Wojska Polskiego, przedstawiciele różnych zawodów i warstw społecznych. Przybywali na południowe pogranicze zazwyczaj bez rozeznania w terenie, napotykając na trudne warunki pogodowe zimą 1939/1940, a ponadto byli narażeni na zatrzymanie przez służby okupacyjne.
Kronikę otwieramy słowami wikariusza generalnego diecezji częstochowskiej ks. prałata Antoniego Zimniaka, który opisał sytuację społeczną i polityczną w jakże aktualnych słowach i dziś:
13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Osiemdziesiąt trzy lata temu, w kwietniu i maju 1940 roku, sowieccy zbrodniarze zamordowali w Charkowie, Katyniu, Smoleńsku, Twerze i wielu innych miejscach ponad dwadzieścia dwa tysiące polskich jeńców wziętych do niewoli po agresji Związku Sowieckiego na Rzeczpospolitą 17 września 1939 roku.
W kwietniu 1932 roku miały miejsce procesy sądowe, które wstrząsnęły opinią publiczną w Polsce. Z racji tego, że wywołały wielkie zainteresowanie, wydarzenia kwietnia 1932 roku rozpoczynamy od ich opisu. O pierwszym wspomniano w niniejszych kronikach już w styczniu, ale w związku z rozpoczęciem rozprawy sądowej, opisana sprawa będzie opowiedziana od początku.
