50 lat Elektyfikacji linii Warszawko-Wiedeńskiej, węzeł częstochowski (VI)
Szybki rozwój elektryfikacji linii kolejowych na terenie Śląskiej DOKP i perspektywa jej dalszego rozwoju spowodowały, że jeden Oddział Sieci i Zasilania w Katowicach, kierowany przez Naczelnika mgr inż. Leszka Słabego i zastępców inż. Aleksandra Zonnenberga i mgr inż. Zbigniewa Ginalskiego, miał trudności z nadzorowaniem i kierowaniem podległymi jednostkami. Ponadto duży ruch pociągów na linii Warszawa – Katowice oraz konieczność remontu sieci trakcyjnej na odcinku od Kłomnic do Łaz spowodował, że na wniosek Zarządu Trakcji Śląskiej DOKP Katowice (Naczelnik Zarządu inż. Janusz Garwoliński) Minister Komunikacji z dniem 1 października 1970 roku powołał Oddział Sieci i Zasilania w Częstochowie. Naczelnikiem Oddziału został Józef Chodór (poprzednio był Naczelnikiem Elektrowozowni Katowice) a zastępcą Mieczysław Burzyński.
Obszar działalności Oddziału Sieci i Zasilania w Częstochowie (MOE Częstochowa) obejmował:
– linia nr 001 od stacji Rudniki do stacji Sosnowiec SG5,
– linia nr 113 od stacji Tarnowskie Góry do stacji Kłobuck,
– linia nr 133 od stacji Jaworzno Szczakowa do stacji Ząbkowice Będzińskie,
– linia nr 061 od podg. Kucelinka do stacji Herby Stare,
– łącznice Herby Stare – Kalina, Herby Stare – Herby Nowe, podg. SG5 Sosnowiec Dańdówka – Strzemieszyce.
Oddziałowi podlegają komórki wykonawcze: Odcinek Sieci w Częstochowie (MEL Częstochowa), Odcinek Sieci w Ząbkowicach (MEL Ząbkowice), Odcinek Sieci w Herbach Starych (MEL Herby Stare),Odcinek Podstacji w Częstochowie (MEP Częstochowa, PT: Częstochowa, Żarki, Tarnowskie Góry, Kalety, Herby Nowe, KS: Rudniki, Poraj, Miasteczko Śląskie, Boronów, Gnaszyn), Odcinek Podstacji w Zawierciu (MEP Zawiercie), (PT: Zawiercie, Ząbkowice Będzińskie, Jaworzno Szczakowa, Sosnowiec Dańdówka, KS: Łazy, Będzin Ksawery, Myszków Światowit), Nastawnia Zdalnego Sterowania w Częstochowie, Warsztat Naprawczy w Częstochowie. Oddział posiada własną Dyspozyturę Zasilania w Częstochowie.
Po zakończeniu organizacji Oddziału 1. marca 1971 r. przystąpiono do kapitalnego remontu sieci trakcyjnej na linii Warszawa – Katowice od granic DOKP (Rudniki) do stacji Zawiercie. W remoncie obejmującym zmianę typu sieci z Fe70-2C+ALF95 na typ C95-2C brały udział po dwa pociągi sieciowe z PKRE Warszawa i MOE Częstochowa. Z dniem 1. października 1975 r., po utworzeniu Dyrekcji Rejonowej Kolei Państwowych w Częstochowie, uległ likwidacji Oddział Sieci i Zasilania w Częstochowie. W ramach tej jednostki powołano Dział Sieci i Zasilania w Częstochowie (MER Częstochowa) bez zmiany siedziby w Częstochowie, ul. Rejtana 41/43. Dokonano zmian w kierownictwie jednostki. Dotychczasowy Naczelnik MOE Częstochowa Józef Chodór został powołany na zastępcę Dyrektora DRKP w Częstochowie. Dotychczasowy zastępca Naczelnika MOE Częstochowa Mieczysław Burzyński zostaje Naczelnikiem MER Częstochowa, a na zastępcę Naczelnika powołany zostaje Marian Bąk i Antoni Kulbat, który w niedługim czasie zostaje przeniesiony na stanowisko Naczelnika Elektrowozowni w Częstochowie.
Zadaniem Działu Sieci i Zasilania był nie tylko nadzór nad eksploatacją urządzeń zasilania sieci trakcyjnej i energetyki nieatrakcyjnej w podległych mu jednostkach liniowych tj. odcinkach sieci trakcyjnej, podstacji, energetyki, nastawni zdalnego sterowania oraz warsztatu naprawczego, ale i prowadzenie wielu prac modernizacyjnych i kapitalnych remontów. W latach 1976-1982 wykonano cały szereg prac remontowych i modernizacyjnych na eksploatowanym majątku. Znaczną część tych robót wykonano siłami własnymi. Oto kilka przykładowych zadań: na linii warszawskiej w podstacjach trakcyjnych wymieniono prostowniki rtęciowe produkcji NRD na prostowniki półprzewodnikowe produkcji polskiej, dokonano równocześnie wymiany rozdzielni 3 kV na podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych, wykonano kapitalny remont 2 linii kablowo-napowietrznych 30 kV relacji
GZE Wrzosowa – PT Częstochowa, wykonano kapitalny remont linii napowietrzno-kablowej 30 kV relacji GZE Wrzosowa – PT Żarki, wybudowano nową linię 15 kV napowietrzno-kablową relacji GZE Myszków (Mijaczów) – PT Żarki oraz przystosowano rozdzielnię ŚN w PT Żarki do zasilania napięciem 15 kV i 30 kV. Umożliwiło to zasilanie podstacji linią 15 kV z GZE Mijaczów i linią 30 kV z GZE Wrzosowa. Działania te umożliwiły zlikwidowanie bardzo awaryjnej linii napowietrzno-kablowej relacji GZE Zawiercie – PT Żarki. W późniejszych latach linię 30 kV z GZE Wrzosowa przebudowano na linię 15 kV i zasilono z GZE Poraj, dokonano remontu kapitalnego linii kablowej 6 kV zasilającej SBL na odcinku od Zawiercia do Teklinowa oraz przystosowano rozdzielnice 6 kV w PT Żarki i Kłomnice do sterowania zdalnego. W wyniku wybudowania przez ZE Częstochowa w sąsiedztwie PT Kłomnice rozdzielni 110/15 kV, przebudowano zasilanie PT Kłomnice z napięcia 30 kV na napięcie 15 kV. Działania te umożliwiły likwidację bardzo awaryjnych linii 30 kV relacji Częstochowa – Kłomnice – Radomsko. Dokonano wymiany napędów USLOS na nowy typ USB 2 z równoczesnym montażem transformatorów izolujących 4 kV przy zdalnie sterowanych napędach odłączników sieci trakcyjnej, dla poprawy układu zasilania sieci trakcyjnej zamontowano na szlaku Kusięta – Częstochowa Stradom kontenerową kabinę sekcyjną. Z dniem 1. września 1982 r., po likwidacji Dyrekcji Rejonowej Kolei Państwowej w Częstochowie i Działu Sieci i Zasilania w Częstochowie, na jego bazie zostaje powołany Oddział Zasilania Elektroenergetycznego w Częstochowie. Naczelnikiem Oddziału zostaje Józef Chodór, a jego zastępcą Mieczysław Burzyński. Oddział Zasilania Elektroenergetycznego w Częstochowie w wyniku zmian organizacyjnych powiększa obszar działania o teren Tarnowskich Gór i Bytomia. Z dniem 1. sierpnia 1988 r. zastępcą Naczelnika Oddziału zostaje Stanisław Kruk. Dla realizacji robót remontowych, zwłaszcza na sieci trakcyjnej, został utworzony Odcinek Remontowo-Budowlany z siedzibą w Częstochowie, ul. Podwale. Po odejściu Józefa Chodóra na emeryturę, z dniem 15.03.1991 r. Naczelnikiem Oddziału zostaje Stanisław Kruk, a jego zastępcami inż. Mieczysław Burzyński i Józef Kaczmarczyk. Po powołaniu Stanisława Kruka na stanowisko Zastępcy Głównego Energetyka w Śl.DOKP z dniem 01.06.1994 Naczelnikiem Oddziału zostaje Janusz Kowalczyk. Po odejściu Mieczysława Burzyńskiego na emeryturę z dniem 01.10.1994 r. zastępcą Naczelnika Oddziału zostaje Włodzimierz Janiszewski.
Towarzystwo Przyjaciół Kolei Wardzawsko-Wiedeńskiej
RYSZARD MICHALAK