W hołdzie Słowackiemu

Wystąpienie wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego Szymona Giżyńskiego na wieczorze autorskim nauczycielki języka polskiego Urszuli Zaleskiej, 3 kwietnia 2023 roku, w Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie. Profesor Zaleska jest autorką książki „Sprowadzenie prochów Juliusza Słowackiego do Ojczyzny”.

„Szanowna Pani Dyrektor, Szanowna Autorko, Szanowni Państwo tutaj powitani. Wymieniam przede wszystkim tych, którzy przyczynili się do powstania tej publikacji niezwykle cennej i ważnej. Pani Dyrektor powiedziała przed chwilą o kanwie tej książki, iż ogromną rolę w sprowadzeniu prochów Juliusza Słowackiego do Ojczyzny na Wawel odegrał Józef Piłsudski. Ale sam Piłsudski wielokrotnie przyznawał, że w jego dziele powrotu Polski na mapę Europy, odzyskania niepodległości i jej utrwalenia ogromną rolę odegrał Juliusz Słowacki i jego poezja. Marszałek przez swe warszawskie lata i wcześniej – historycy bowiem utrwalili ten fakt – kiedy kładł już się spać, to przy sobie miał dwie rzeczy: pistolet i tom poezji Juliusza Słowackiego. To są fakty powszechnie znane, ale myślę, że warte przypomnienia przy tak ważnej uroczystości, tym bardziej, iż odnoszą się wprost do poezji wieszcza – walki zwycięskiej na najważniejszych polach zmagań poety samego z sobą; przecież o niczym innym nie mówił Kordian, jak o porażce człowieka, który kochał bardzo Ojczyznę, był zdecydowany na każdą ofiarę, również własnego życia, ale przegrał ze strachem i imaginacją. W wielu miejscach twórczości Juliusza Słowackiego pokazany jest również dramat człowieka, który przegrywa wiarę, bo ją gdzieś traci wraz z samym sobą. To był szczególny dramat Juliusza Słowackiego, zakończony zwycięstwem. W pewnym bowiem momencie był bardzo daleko jako geniusz, który archiwizował poznawczo wszystko, co przynosiła współczesna kultura, a więc zarówno Biblię, jak i encyklopedię francuską w laickiej, naukowej wersji świata, nie do końca ateistycznej; ale przecież wszystko to jakoś się łączyło i było przekładalne dla umysłów nowoczesnych, w znaczeniu epoki Juliusza Słowackiego. Juliusz Słowacki przy końcu życia pojednał się z Panem Bogiem, przyjąwszy sakramenty w rzymskim obrzędzie katolickim.

Myślę, że również wygrał pojedynek z Kordianem, w sobie samym umiejscowionym. Jedno bowiem z najważniejszych dzieł Juliusza Słowackiego – „Ksiądz Marek” – wzywa, żeby nie tylko oczekiwać od życia zwycięskich potyczek, wygranych bitew, bo nie zawsze tak jest. Nagroda przychodzi wtedy, kiedy się permanentnie walczy i jest się nastawionym na zwycięstwo. To jedyna droga, żeby zwycięstwo kiedyś przyszło – powiedział wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Szymon Giżyński.