Zimą życie na wsi ulega spowolnieniu. Ustają prace w polu. Maszyny odpoczywają. Ale czy odpoczywają rolnicy? Czy zima to dla nich czas bardziej bezpieczny i czy w tym czasie jest mniej wypadków? O tych zagadnieniach rozmawiamy z dyrektorem OR KRUS w Częstochowie, Piotrem Doboszem.
Mamy zimę, prace w polu ustały, ale czy zima to faktycznie bezpieczny czas dla rolnika?
– Każda pora roku charakteryzuje się w gospodarstwach rolnych inną specyfiką wykonywanych prac. Teraz zakończył się sezon żniw, jednak dla rolników nie oznacza to odpoczynku. Po intensywnych pracach polowych tempo prac zmniejsza się, ale rolnicy muszą wykonać jeszcze szereg prac przed nadejściem zimy. A ze względu na specyfikę pracy, rolnik narażony jest na różnorodne niebezpieczeństwa.
Jakiego rodzaju są to niebezpieczeństwa?
– Z analizy prowadzonej przez pracowników naszego oddziału wynika, że niezależnie od pory roku największą kategorię wypadkową stanowią ,,upadki osób” spowodowane przez wchodzenie lub schodzenie z drabin, przyczep, ciągników czy chodzenie po nierównych nawierzchniach. Ten rodzaj wypadków w 2022 r. stanowił aż 54,14 % spośród wszystkich zgłoszonych zdarzeń. Jest to też rodzaj wypadku, któremu najszybciej i przy najmniejszych nakładach finansowych możemy zapobiec.
Czy zimą wypadków na wsi jest mniej?
– Z obserwacji pracowników OR KRUS w Częstochowie wynika, że do większej ilości wypadków dochodzi w okresie letnim, gdy trwają prace na polach przy użyciu maszyn rolniczych i mają one poważniejsze konsekwencje, natomiast największą kategorię wypadkową stanowią jednak ,,upadki osób” niezależnie od pory roku. Nie będę odkrywczy, jak dodam, że zima sprzyja upadkom wskutek poślizgnięć, zatem właśnie zimą należy szczególnie uważać, bo na śliskiej powierzchni o wypadek nie trudno.
Zatem jakie wypadki zimą są najczęstsze? Czy są to na przykład złamania spowodowane upadkiem?
– Tak, w czasie sezonu zimowego również najczęściej zgłaszane są wypadki, których źródłem jest upadek, ponieważ oblodzone nawierzchnie w jeszcze większym stopniu sprzyjają poślizgnięciom. Rolnik nieustannie przemieszcza się z budynku mieszkalnego do budynków gospodarczych. Głównymi przyczynami upadków zimą jest zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych, używanie nieodpowiedniego obuwia oraz brak odpowiednich przejść i dojść między budynkami oraz niesprzyjające warunki atmosferyczne.
Na co zimą w gospodarstwie rolnicy muszą szczególnie uważać?
– Na spotkaniach z rolnikami pracownicy KRUS przypominają jak można uniknąć nieszczęśliwych wypadków. Do wypadków w okresie zimowym dochodzi także na skutek potknięć i poślizgnięć w budynkach inwentarskich i gospodarczych. Przyczyną mogą być zbyt wysokie progi w wejściach, nierówna, śliska podłoga oraz bałagan panujący w pomieszczeniach. Często wystarczy utrzymywać stopnie drabin, maszyny oraz nawierzchnie w czystości, regularnie je odśnieżać, a także zawsze pamiętać o odpowiednich butach z antypoślizgową podeszwą. Prace na wysokości najbezpieczniej wykonywać z drugą, asekurującą osobą. Progi, o które łatwo się potknąć, szczególnie w czasie zimowym, gdy tak szybko robi się ciemno – najlepiej oznaczyć żółtą ostrzegawczą taśmą samoprzylepną, a przy wszystkich schodach zadbać o to, aby były poręcze i gumowe chodniki. Okres zimowy warto poświęcić na odpowiednie przygotowanie maszyn na kolejny sezon. Poza zadbaniem o sprawność maszyn, warto wyposażyć je w schodki i drabiny, które ułatwią bezpieczne wchodzenie i schodzenie. Zgodnie z zasadami bhp, w budynkach inwentarskich nie należy umieszczać progów, a jeżeli one już są, powinny być jak najniższe. Podłoga w budynkach powinna być wykonana z materiału ograniczającego możliwość poślizgnięcia się.
Ale, to co jest najważniejsze w wykonywaniu wszelkich prac w gospodarstwie rolnym, to kierowanie się rozsądkiem i ostrożnością, a nie brawurą i złymi przyzwyczajeniami. Czasami, gdy jesteśmy szczególnie przemęczeni lub zdenerwowani, lepiej odłożyć prace na kolejny dzień. Odpoczynek pozwala nam pracować dużo bardziej wydajnie, dlatego nie należy o nim zapominać.
Jak OR KRUS w Częstochowie prowadzi działalność prewencyjną wśród rolników?
– Zawód rolnika pozostaje ciągle jednym z bardziej niebezpiecznych, dlatego każdego dnia Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w ramach swojej działalności podejmuje działania, które zmieniają ten stan rzeczy. Prowadzone działania prewencyjne mają za zadanie zwiększać świadomość rolników dotyczącą zagrożeń występujących w środowisku wiejskim, a tym samym zmniejszać liczbę wypadków w rolnictwie. Pracownicy Oddziału Regionalnego KRUS w Częstochowie oraz 12 Placówek Terenowych w całym woj. śląskim na bieżąco organizują szkolenia, konkursy wiedzy o BHP czy wystawy odzieży roboczej, przypominając zasady do których należy stosować się, aby praca w gospodarstwie była jak najbardziej bezpieczna.
Od 1 listopada do 5 grudnia w woj. śląskim pracownicy KRUS przeprowadzili łącznie 30 działań prewencyjnych (13 szkoleń, 15 konkursów wiedzy o BHP, 1 pokaz odzieży roboczej oraz 1 wystawę dot. bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym) dla 786 osób (rolników, domowników rolnika, dzieci rolników oraz uczniów szkół rolniczych). Nasza szczególna uwaga poświęcona prewencji wypadkowej, zapobiegania wypadkom, przynosi świetne efekty na skalę kraju. Na terenie woj. śląskiego, na przestrzeni ostatnich 10 lat, w stosunku do 2012 roku, nasz Oddział odnotował ewidentny spadek wypadków o ponad 67 %.
WARTO PAMIĘTAĆ
- W celu uniknięcia wypadku w gospodarstwie rolnym należy:
– ciągi komunikacyjne odśnieżać i posypywać piaskiem, popiołem lub solą;
– stosować obuwie z antypoślizgową, protektorową podeszwą, ocieplane, dobrze przylegające do stopy z usztywnionymi i wzmocnionymi noskami;
– czyścić obuwie po każdej pracy, a stare i zniszczone po prostu wyrzucić;
– dostosować obuwie do panujących warunków atmosferycznych i wykonywanej pracy;
– zadbać o odpowiednią odzież;
– wyrównać w miarę możliwości podłoże podwórzy, uporządkować, wyrównać i utwardzić ciągi komunikacyjne;
– po nocnych przymrozkach sprawdzać schody wyjściowe z domu, stan drabin i podestów, gdyż mogą być oblodzone;
– stopnice schodów powinny być wykonane z antypoślizgowego materiału i zabezpieczone przed poślizgiem;
– zadbać o odpowiednie oświetlenie w budynkach gospodarczych i inwentarskich oraz podwórzy;
– dzieci nie powinny urządzać ślizgawek na podwórzu, zwłaszcza w bliskim sąsiedztwie traktów komunikacyjnych.