FELICJAN SKŁADKOWSKI-SŁAWOJ (1885 – 1962)


Przebywali w Częstochowie

Lekarz, generał, minister, premier. W 40 rocznicę śmierci. Ur. 9.06.1855 w Gąbinie w Ziemi Płockiej z ojca Wincentego, sędziego i matki Anny z Wójcickich. Maturę uzyskał w kieleckim gimnazjum filologicznym w 1904. Studia medyczne rozpoczął na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas manifestacji 13.11.1904 został aresztowany i po miesięcznym pobycie na Pawiaku przewieziony do Kielc pod nadzór policyjny. Z listy studentów w Warszawie został skreślony. Opuścił Kielce wyjeżdżając do Krakowa i od 1906 kontynuował studia medyczne rozpoczęte w Warszawie. W 1911 otrzymał dyplom doktora medycyny ze spec. chirurga. Do 1914 pracował dorywczo jako pisarz lub asystent. Od stycznia 1914 był zwierzchnikiem lecznicy chirurgicznej w Sosnowcu. Od sierpnia 1914 do lipca 1917 w Legionach Polskich, najpierw jako lekarz V baonu a następnie kolejno: 7 i 5 pułku piechoty (awans na ppor. 14.10., na kapitana 10.05.1916). Po tzw. kryzysie przysięgowym, internowany w Beniaminowie (21.07.17 – 2.08.18). Związany z Piłsudskim, mimo że nie należał do najbliższego otoczenia Komendanta, który cenił u Składkowskiego umiejętności organizacyjne, właściwe wykonywanie rozkazów i poczucie humoru. Po powrocie z internowania pracował jako lekarz w kopalni “Saturn”, następnie pełnił funkcję oficera sztabowego w Okr. Wojskowym w Będzinie. Rozbrajał Niemców i komunistyczne oddziały Czerwonej Gwardii. 26.02.1919 mianowany do stopnia majora. W jednostce gen. L. Żeligowskiego był szefem sanitarnym 2 dyw. Legionów. 29.05.1920 awansował na pułkownika. W 1924 odbył roczny kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu. 15.08.1924 mianowany gen. brygady. Popierał politykę Piłsudskiego i był jej całkowicie oddany. Na tym tle doszło do ostrego konfliktu z Sikorskim. Opinie przełożonych o Składkowskim były bardzo pozytywne. Cechy osobiste wybitne albo wzorowe. 2.10.1926 został ministrem spraw wewnętrznych. Był na tym stanowisku z przerwą do 1.01.1930. Wkrótce potem powołany został na premiera. Był przez opozycję nieprzerwanie krytykowany za decyzje polityczne oraz ośmieszany za inicjatywy porządkowo sanitarne m.in. za malowanie płotów, odnawianie budynków, porządkowanie dróg i obejść gospodarskich. Okoliczność, że był lekarzem sprawiła, że chciał ucywilizować niektóre nawyki rodaków, szczególnie na wsi, zachęcając do budowania sanitariatów, które miały oduczyć pewnych przyzwyczajeń. Wiadome obiekty nazywano powszechnie “sławojkami”, pisząc o nich z szyderstwem i kpinami. Po wybuchu II wojny światowej, 7.09.1939 opuścił wraz z rządem Warszawę i wyjechał do Rumunii, którą nielegalnie opuścił udając się przez Turcję do Palestyny. Do wojska nie został przyjęty za sprawą Sikorskiego, który był do Składkowskiego wyjątkowo wrogo nastawiony, a nawet prześladował przypisując mu nieuzasadnione przestępstwa, m.in. wrześniową klęskę. Na podanie Składkowskiego o przyjęcie go do służby lekarskiej w Wojsku Polskim, Sikorski przesadnie napisał: “Żąda Pan w swym podaniu rzeczy niemożliwej. Nie rozporządzam tak silną policją, ani żandarmerią, by chronić Pana od zniewagi zamachów, które spotkać Go muszą w każdym większym skupieniu polskim”. W 1947 przeniósł się do W. Brytanii. Zmarł w Londynie 31.08.1962 pochowany w Brompton. W 1990 prochy przeniesiono na cmentarz na Powązkach. Pogrzeb odbył się 8.03.1990. Odznaczenia: Krzyż Virtuti Militari 5 kl., order Polonia Restituta 1 kl., czterokrotnie Krzyż Walecznych, Krzyż Niepodległości z Mieczami, Złoty Krzyż Zasługi, Francuska Legia Honorowa 2 i 4 kl., order Korony Jugosł. 1 kl. Jugosł. order Orła Białego 3 kl.
Udokumentowany pobyt F. Składkowskiego – Sławoja w Częstochowie. Pierwszy odnotowany w jasnogórskiej Księdze pamiątkowej miał miejsce 20.10.1921. Był w tym czasie w stopniu pułkownika. Drugi pobyt, również udokumentowany wpisem w ww. Księdze, miał miejsce 16.06.1927, jako gen. dyw. WP Minister Spraw Wewn.
Trzecia wizyta odbyła się 20.09.1930. Gościa Ministra Spraw Wewn. przyjmowali: komendant miejscowej policji i starosta powiatowy. W wyniku tej wizyty dokonano rewizji w lokalach PPS. Istnieje domniemanie, że premier F. Składkowski był też w Częstochowie między czerwcem i sierpniem 1937. W tym bowiem czasie trwały przygotowania organizacyjne do rozpoczęcia przebudowy byłej świątyni prawosławnej będącej parafią garnizonu wojskowego św. Jakuba na kościół z architektonicznymi cechami katolickimi. Premier przystąpił do powstałego Komitetu Przebudowy i podobno jako pierwszy dokonał wpłaty na ten cel.
Źrodło: Polski Słownik Biograficzny WSP w Olsztynie 1996, Bożena Zakrzewska Kalendarium Częstochowskie, Kropka 2001 J. Pawlikowski.

ROMAN WINIAREK

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *