Na ostatniej sesji Rada Miasta Częstochowy przegłosowała wysokość funduszy na rzecz organizacji pozarządowych. Pula w 2022 roku na realizację ich projektów wyniesie ponad 29 milionów złotych.
Z czysto praktycznego punktu widzenia, uchwalenie programu dla organizacji pozarządowych otwiera drogę do ogłaszania konkursów dla organizacji ,,trzeciego sektora” na realizację rozmaitych, ujętych w programie zadań. Po raz pierwszy w dokumencie pojawia się też Częstochowska Rada Działalności Pożytku Publicznego – społeczne gremium mające głównie zadania konsultacyjne, powołane do życia jesienią tego roku. Częstochowska Rada Działalności Pożytku Publicznego zaopiniowała także samą treść Programu.
Według danych z początku października tego roku, w Częstochowie zarejestrowanych było 1033 podmiotów ekonomii społecznej, a status organizacji pożytku publicznego miało 75 organizacji. Było wśród nich 250 fundacji, 51 stowarzyszeń zwykłych, 20 jednostek ochotniczej straży pożarnej, 3 związki ochotniczych straży pożarnych, 44 kluby sportowe oraz 56 uczniowskich klubów sportowych. 483 organizacji miało siedzibę zarządu głównego w naszym mieście, a charakter jednostki terenowej miało 126. Ponadto w Częstochowie działają 2 warsztaty terapii zajęciowej, 4 centra integracji społecznej, 14 spółdzielni socjalnych oraz zakład aktywności zawodowej. Zasadnicze pola działania tych wszystkich organizacji to sport, turystyka, rekreacja, rynek pracy i sprawy społeczne, kultura i sztuka, ochrona zdrowia, gospodarka oraz edukacja i wychowanie. Podmioty te różni stopień aktywności – z racji potencjału, którym dysponują oraz struktury wiekowej ich członkiń i członków.
Organizacje zwykle pozyskują finansowanie z funduszy zewnętrznych – w tym dotacji samorządowych oraz składek członkowskich; także z darowizn i od sponsorów, rzadziej z odpłatnej działalności pożytku publicznego lub działalności gospodarczej. Organizacje mające status pożytku publicznego za istotne źródło swojego finansowania uważają wpłaty z tytułu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.
Priorytetową formą współpracy samorządu z organizacjami jest zlecanie realizacji zadań publicznych na podstawie otwartych konkursów ofert oraz w trybie pozakonkursowym (tzw. małych zleceń). Chodzi o zadania z zakresu m.in. wychowania i edukacji, edukacji ekologicznej, sportu, turystki i rekreacji, ochrony zwierząt, kultury i sztuki, pomocy społecznej, wspierania rodziny, udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej oraz zwiększania świadomości prawnej, przeciwdziałania uzależnieniom, działalności na rzecz osób z niepełnosprawnościami oraz seniorek i seniorów.
Ogólnym celem Programu jest budowanie partnerstwa miasta z organizacjami na rzecz wspólnego definiowania i zaspokajania potrzeb jego mieszkańców oraz wzmacnianie aktywności społeczności lokalnej. Wśród celów szczegółowych są z kolei m.in. wspieranie organizacji w wykonywaniu zadań statutowych, usprawnianie komunikacji między nimi a urzędem czy zwiększanie roli miasta w promocji działań organizacji. Realizacja Programu jest jednym z elementów służących celom Strategii Rozwoju Miasta Częstochowy 2030+, a także wieloletniego programu współpracy miasta z organizacjami pozarządowymi.
Ze strony miasta Program realizuje prezydent Częstochowy, Rada Miasta (w tym jej komisje), miejski wydział zajmujący się współpracą z organizacjami pozarządowymi, Częstochowska Rada Działalności Pożytku Publicznego, społeczny konsultant do spraw współpracy z NGO-sami oraz inne wydziały merytoryczne.