Instytut Korfantego ponownie znalazł się w gronie operatorów rządowego programu Bardzo Młoda Kultura! To doskonała wiadomość dla osób, organizacji i instytucji, które w kreatywny sposób chcą zmieniać swoją najbliższą okolicę. Chęć udziału w programie można zgłaszać do 2 lipca.
To piękna, nietypowa jak na XVII wiek, miłosna historia Polki o silnym charakterze – Agafii Gruszeckiej i cara Fiodora III. W ciągu swego krótkiego, rocznego panowania Agafia otworzyła Rosję na zachód i zapoczątkowała w Rosji prawdziwą rewolucję obyczajową. Stała się wyrocznią w sprawie mody – wprowadziła na dwór moskiewski modę polską, Zasłynęła z odwagi, mądrości, urody i trwaniu przy polskich zwyczajach i tradycji. Za jej panowania język polski na salonach rosyjskich miał podobne znaczenie jak język francuski w XIX wieku. Potrafiła obronić swoją godność wobec niesłusznych zarzutów, walczyła o szacunek kobiet na dworze.
18 czerwca 2023 roku w Mstowie miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego. Inicjatywę społeczną lokalnych mieszkańców pozyskania środków na wykonanie pomnika wsparł wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, poseł na Sejm RP Szymon Giżyński.
Dzisiejszym rozmówcą Gazety Częstochowskiej jest Mariusz Grzyb, historyk, pracownik Muzeum Częstochowskiego. Rozmawiamy o jego zainteresowaniach oraz muzealnych eksponatach z zakresu broni palnej, ze szczególnym uwzględnieniem tej, która mogła być użyta podczas powstania styczniowego, ponieważ w 2023 roku przypada 160. rocznica wybuchu walk. Ze względu na osobistą znajomość z Rozmówcą, wywiad będzie miał nieco swobodny charakter.
W Częstochowie pojawiła się długo oczekiwana przez zainteresowanych najnowszą historią regionu książka poświęcona Bohaterowi antykomunistycznego podziemia, porucznikowi Stanisławowi Lisieckiemu ps. „Jaguar”, pośmiertnie awansowanemu na stopień kapitana. Na naszych łamach niejednokrotnie pisaliśmy o tej postaci, niejako towarzyszyliśmy lokalnym historykom i pasjonatom przy odkrywaniu nieznanych lub słabo znanych losów postaci. Informowaliśmy o działaniach dotyczących upamiętnienia Bohatera i jego dzielnych towarzyszy broni, uroczystościach im poświęconych, nakręceniu filmu, jak również o perspektywie ukazania się niniejszej książki.
9 czerwca w Archiwum Państwowym w Częstochowie miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy pn. „Dawna Poczta”. Jej tematyka odnosi się do historii Poczty Polskiej w naszym mieście.
Sto dziewięć lat temu, 6 kwietnia 1914 roku zmarł jeden z najwybitniejszych twórców malarstwa realistycznego w Polsce – Józef Chełmoński. Miał ogromny dar dogłębnej i szczegółowej obserwacji. „Nie malował wprost z natury. W czasie wędrówek po polach, bezdrożach zdawał się pochłaniać całą swoją osobowością każdy detal przyrody”. Jego obrazy przedstawiają sceny z polowań, galopujące w zaprzęgu konie, świat ptaków i zwierząt, nostalgiczne pejzaże, życie wsi polskiej i ukraińskiej. Wspaniale rejestrował rzeczywistość dnia codziennego.
13 maja br. w budynku częstochowskiego ratusza odbył się wykład Tomasza Kuby Kozłowskiego – kolekcjonera kresowego pt. „Z Piłsudskim nad Niemnem, czyli o miłości w Druskiennikach”, kuratora wystawy „Na Kresy po zdrowie! O uzdrowiskach na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”. Wydarzenie odbyło się w ramach „Nocy Muzeów”. Współorganizatorami wystawy są Muzeum Częstochowskie, lubliński oddział Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej oraz Dom Spotkań z Historią w Warszawie; partnerami wydarzenia – Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej i Instytut Narodowy Kultury Polskiej za Granicą – Polonika. Wystawę można zobaczyć do 2 lipca.
Po klęsce polskiej wojny obronnej we wrześniu 1939 r. ochotnicy z całego kraju zdążali w kierunku Podkarpacia, żeby przekroczyć zieloną granicę z Węgrami i następnie zmierzać na Zachód do formowanej polskiej armii we Francji. Wśród nich byli żołnierze Wojska Polskiego, przedstawiciele różnych zawodów i warstw społecznych. Przybywali na południowe pogranicze zazwyczaj bez rozeznania w terenie, napotykając na trudne warunki pogodowe zimą 1939/1940, a ponadto byli narażeni na zatrzymanie przez służby okupacyjne.
Kronikę otwieramy słowami wikariusza generalnego diecezji częstochowskiej ks. prałata Antoniego Zimniaka, który opisał sytuację społeczną i polityczną w jakże aktualnych słowach i dziś:
13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Osiemdziesiąt trzy lata temu, w kwietniu i maju 1940 roku, sowieccy zbrodniarze zamordowali w Charkowie, Katyniu, Smoleńsku, Twerze i wielu innych miejscach ponad dwadzieścia dwa tysiące polskich jeńców wziętych do niewoli po agresji Związku Sowieckiego na Rzeczpospolitą 17 września 1939 roku.
W kwietniu 1932 roku miały miejsce procesy sądowe, które wstrząsnęły opinią publiczną w Polsce. Z racji tego, że wywołały wielkie zainteresowanie, wydarzenia kwietnia 1932 roku rozpoczynamy od ich opisu. O pierwszym wspomniano w niniejszych kronikach już w styczniu, ale w związku z rozpoczęciem rozprawy sądowej, opisana sprawa będzie opowiedziana od początku.
Wojciech Lisiecki, bratanek ppor. Stanisława Lisieckiego „Jaguara” (1908–1946), dowódcy najaktywniejszej jednostki partyzanckiej działającej latem 1946 r. na terenie powiatów częstochowskiego, lublinieckiego i kłobuckiego wziął udział w filmie „Czas Jaguara – Bitwa o Polskę”. Premiera produkcji sfinansowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej odbyła się 10 lutego br. w częstochowskim Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II. Dzisiaj Wojciech Lisiecki opowiada o wojennych losach swojej rodziny.
W roku bieżącym celebrujemy 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego. Jest to doskonała okazja, by sprostować zdeformowany obraz powstania w świadomości wielu Polaków oraz spopularyzować mało znane istotne fakty oraz długofalowe pozytywne jego skutki, jakie przyniosło, pomimo klęski militarnej, licznych ofiar zarówno poległych, jak i zesłanych na Sybir. Pamiętajmy, że przedwczesny wybuch niedostatecznie przygotowanego powstania został wymuszony poborem młodych ludzi do rosyjskiego wojska na wieloletnią służbę. Walki powstańcze z różnym natężeniem objęły cały obszar przedrozbiorowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów – również w okolicach naszego miasta nie brakuje miejsc z walkami związanych.
Mirosław Zwoliński, pasjonat i znawca Jury Krakowsko-Częstochowskiej oraz samej Częstochowy, emerytowany pracownik Biura Projektowo-Konstrukcyjnego Huty Częstochowa, harcmistrz ZHP, instruktor kształcenia kadr przewodnickich z 13 uprawnieniami przewodnickimi, także po 5 parkach narodowych, autor 11 książek o tematycznie związanych z subregionem częstochowskim województwa śląskiego, w tym o powstaniu styczniowym w regionie częstochowskim, legendach jurajskich, opisał szczegółowo 42 kamienice w Alejach N. M. P. W rozmowie nawiązujemy do ostatniej publikacji pt. „Królestwo pstrąga w Złotym Potoku”, na temat 140-letniej nieprzerwanie trwającej historii hodowli pstrąga w Złotym Potoku. Książkę wydało w 2022 roku Wydawnictwo Poligram, składa się z 50 stron, jest bogato ilustrowana, zawiera liczne zdjęcia archiwalne.
W poniedziałek 20 marca br. w budynku Szkoły Podstawowej nr 20 w Częstochowie przy ul. Majora Waleriana Łukasińskiego 70/ 74 odsłonięto tablicę upamiętniającą piłsudczyka – generała Janusza Głuchowskiego. Współorganizatorami uroczystości były: Szkoła Podstawowa nr 46 im. Stefana Żeromskiego w Częstochowie, Szkoła Podstawowa nr 34. oraz Zespół Szkół Specjalnych nr 23 w Częstochowie.
Podobnie jak 160 lat temu, temperatura była nieznacznie powyżej zera, wiał wiatr, odczuć się dało wszechobecną wilgoć, śniegu na ziemi nie było ale właśnie zaczął lekko padać. Dzięki tym warunkom łatwiej wyobrazić sobie było, na jakie niewygody narażeni byli Powstańcy Styczniowi. Zwłaszcza ci z oddziału pułkownika Teodora Leona Cieszkowskiego, którzy stoczyli zwycięską bitwę z Rosjanami pod Mrzygłodem w nocy z 28 lutego na 1 marca 1863. Urząd Miasta Myszków, Młodzieżowy Dom Kultury w Myszkowie oraz Sanktuarium Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Myszkowie-Mrzygłodzie zorganizowali bardzo uroczyste upamiętnienie tamtych wydarzeń w sobotnie popołudnie i wieczór 25 lutego br.
W gronie 22 osób odbyła się prelekcja dotycząca twórczości częstochowskiego artysty i architekta Włodzimierza Ściegiennego, wygłoszona przez jego wnuczkę dr Emilię Malec-Ziębę. Miejscem spotkania, które odbyło się 24 lutego o godzinie 18.00, była „sala błękitna” częstochowskiego Pałacu Ślubów. Wybór miejsca nie był przypadkiem – artysta budynek zaprojektował, a w pracach dotyczących wystroju wnętrz w dużym wymiarze pomagała mu żona Karolina, też profesjonalna artystka. Inicjatorem spotkania był częstochowski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), stąd przybyłych przywitał prezes oddziału Hubert Wąsek, a najwięcej uwagi poświęcono dorobkowi Ściegiennego jako architekta.
8 marca 2023 r. o godz. 17.00 Muzeum Częstochowskie zaprasza do Ratusza na wernisaż wystawy Damą być… Moda, szyk, sekrety buduaru
W Częstochowie pierwszą szkołą średnią o typie zawodowym była Żeńska 7-letnia Szkoła Przemysłowo-Handlowa Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego, powstała za namową kanoniczki Zofii Rzewuskiej. Projekt podjęła ówczesna przełożona s. Elżbieta Wyzińska, a instytucję zorganizowała pierwsza jej dyrektorka s. Joanna Jurakowska. Było to pionierskie posunięcie zgromadzenia w rozwijającej się pod względem gospodarczym i przemysłowym Częstochowie.
Pomimo odległości dzielącej Kraków od Częstochowy, niektórzy mieszkańcy naszego miasta upodobali sobie doroczną zabawę na Balu Galicyjskim w Krakowie, który odbywa się niemal nieprzerwanie od 25 lat. Raz jedynie Bal nie odbył się z powodu pandemii koronawirusa w roku 2021. Impreza ma miejsce w ostatnią sobotę karnawału, tradycyjnie charakter bezalkoholowy, prowadzona jest przez profesjonalnego wodzireja Józefa Hojnę (z nieodłącznym cylindrem i laską) i jego pomocników. Nawiązuje do szlacheckich tradycji staropolskich: rozpoczyna się niezmiennie polonezem, po którym tańczony jest walc, a następnie aż do białego niemal rana uczestnicy bawią się przy szerokim spektrum przebojów z wielu wcześniejszych lat. W przerwach losowane są atrakcyjne nagrody, najczęściej wejścia dla par na rozmaite krakowskie imprezy kulturalne jak koncerty, spektakle teatralne czy seanse filmowe, do eleganckich restauracji, a także płyty CD z muzyką, zbierane są datki na Hospicjum Św. Łazarza w Krakowie. Ciekawym przerywnikiem są krótkie rozmowy z osobami zaangażowanymi w cenne inicjatywy społeczne. Warto tam być.
Urodziła się 23 stycznia 1895 r. w rosyjskim Pskowie, ale w polskiej rodzinie. Była córką Jerzego (lekarza kolejowego) i Teresy z Palczewskich.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej Polska znalazła się pod wpływem i dominacją Związku Radzieckiego. W wyniku porozumień jałtańskich i poczdamskich, wprowadzono w kraju rządy komunistyczne, które trwały przez czterdzieści cztery lata, do 1989 roku.
Długo kazała na siebie czekać zima i dopiero w połowie lutego rozpoczęła się na dobre. Temperatura obniżyła się gwałtownie 9 lutego wieczorem do -14 ͦC, a 10 lutego rano mróz wynosił -20ͦC, dając się odczuć w sposób dotkliwy, wiatr wiał z kierunków wschodnich. Nader niska temperatura powodowała obmarznięcia przewodów (węży) hamulcowych Westinghausa i ogrzewalnych w pociągach osobowych. Zwłaszcza pociągi mające wyruszyć w drogę, to jest podstawione na perony są obmarzłe, co wywoływało opóźnienia w wyruszeniu w drogę.
