Historia

W 1909 roku, w Częstochowie, wzorem europejskich stolic, zorganizowano wielką Wystawę Przemysłu i Rolnictwa. W ciągu dwóch miesięcy, w dniach od 5 sierpnia do 3 października, uczestniczyło w niej 660 wystawców, a zobaczyło – blisko 750 tys. osób.

Mieczysław Tarchalski „Marcin” w przedziale 4-15 lipca 1943 roku utworzył pierwszy w obwodzie włoszczowskim oddział partyzancki pod dowództwem ppor. „Ludwika” (Przemysław Szyc). Stan osobowy w tym okresie wynosił 20 osób i stale się powiększał. Do późnej jesieni wynosił już 40 osób. To w tym okresie „Marcin” zwerbował do oddziału znanego sobie Józefa Włodarczyka

Niemcy aresztowali zakonnika jesienią 1939 r. Został zwolniony. Ponownie zatrzymali go w lutym 1941 r. i osadzili na Pawiaku, skąd w maju trafił do Auschwitz. Dwa miesiące później w reakcji na ucieczkę z obozu Niemcy wybrali grupę więźniów, których skazali na śmierć głodową. Wśród nich był Franciszek Gajowniczek. O. Maksymilian dobrowolnie ofiarował za niego swe życie. Umierał w cierpieniach przez dwa tygodnie. Zmarł 14 sierpnia 1941 r., jako ostatni ze skazanych. Dostał dobity zastrzykiem fenolu w podziemiach bloku 11.

7 maja 2016 roku Stowarzyszenie Więzionych, Internowanych i Represjonowanych „WIR” w Częstochowie obchodziło 25. rocznicę powstania. Zaproszonych gości, w tym przedstawicieli Stowarzyszeń w Polsce i członków częstochowskiego „WIR”, powitały przewodnicząca Anna Rakocz i wiceprzewodnicząca Katarzyna Grohman.

Widząc, że trzy pierwsze ataki na Monte Cassino zakończyły się niepowodzeniem, zaczęto przygotowywać czwarte, decydujące natarcie z udziałem żołnierzy II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, ale bardziej od strony psychologicznej. By zrzucić Niemców ze wzgórz, potrzebne było takie poświęcenie, które przekracza ludzką miarę, potrzebny był żołnierz, który miał dom, rodzinę i ojczyznę przed sobą, a nie za sobą, za plecami. Dlatego wybrano Polaków.

W dniu 10 maja b.r. (wtorek), o godz. 17.00, w sali 26 Wydziału Filologiczno-Historycznego AJD (al. Armii Krajowej 36a), w ramach projektu „Napoleońska Częstochowa”, prowadzonego przez PTH Oddział w Częstochowie, mgr Przemysław Gorzałka wygłosi odczyt pt. “Żołnierz swawolny pod Jasną Górą w latach I wojny polskiej (1806–1807)”.

Na przełomie lutego i marca 1942 r. wstąpiłem do tajnej Narodowej Organizacji Wojskowej.

Po Wielkim Poście – niegdyś ściślej przestrzeganym – nadchodzi czas radosnego Zmartwychwstania Pańskiego. Tradycje przekazywane od pokoleń umacniają naszą tożsamość i chronią przed wszechobecną komercjalizacją. O tym, że nie są to zapożyczone nowinki świadczą przekazy takie jak „Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III”, autorstwa XVIII-wiecznego historyka, Jędrzeja Kitowicza, w którym przeczytać możemy i o wielkanocnych tradycjach.

22 stycznia 2016 r. w Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie, przy ul. ul. Ogrodowej 68, odbędzie się prezentacja książki pt.: „Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki” pod redakcją prof. dr hab. Bolesława Orłowskiego.

W dniu 2 marca b.r., o godz. 13.30, w sali 102 Instytutu Historii AJD, odbędzie się pierwsze w tym roku spotkanie z cyklu Wolna Wszechnica Historyczna, na którym dr Kostiantyn Krainii przedstawi referat “Metropolici kijowscy Piotr Mohyła i Eugenisz Bołchowitinow w poszukiwaniu staroruskiej tożsamości: studium źródłoznawcze”.

10 lutego 1940 r. władze sowieckie przeprowadziły pierwszą z czterech masowych deportacji obywateli polskich, w czasie której wg danych NKWD do północnych obwodów Rosji i na zachodnią Syberię wywieziono około 140 tys. ludzi.

Na ziemi częstochowskiej wydarzenia 1863 roku miały znaczący przebieg dla całego kraju. Bitwa gen. Edmunda Taczanowskiego pod Kruszyną została uznana za jedną z ważniejszych w skali całego kraju. Po wybuchu Powstania Styczniowego walki tyczyły się w wielu miejscach w okolicach Częstochowy, m.in. w Janowie, Koniecpolu, Żarkach, Kruszynie, Mrzygłodzie, Silniczce i Mełchowie.

21 listopada 2015 roku poczet sztandarowy IV LO im. H. Sienkiewicza uczestniczył w uroczystym odsłonięciu tablicy pamiątkowej poświęconej profesorowi Janowi Oderfeldowi.

W dniu 2 grudnia b.r. (środa), o godz. 16.00, w sali 26 Wydziału Filologiczno-Historycznego AJD (al. Armii Krajowej 36a), w ramach Wolnej Wszechnicy Historycznej PTH Oddział w Częstochowie, dr hab. Maciej Janik, prof. AJD i dr Marek Nita wygłoszą odczyt pt. “Mały region w dokumentacji archiwalnej wielkiego imperium. Refleksje z kwerendy archiwalnej w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historycznym w Sankt Petersburgu”.

16 października br. w Urzędzie Gminy Kłobuck odbyła się promocja wyjątkowej książki „Wysiedlenia mieszkańców Kłobucka i ich tułaczka w czasie drugiej wojny światowej”, autorstwa lokalnego patrioty i miłośnika historii, Tadeusza Sygudy oraz dr. Adama Norberta Jarugi, nauczyciela historii w Gimnazjum SPSK im. św. Józefa w Częstochowie.

Czy jest to niezwykła historia? Trudno powiedzieć, ale prawdą jest, że dotyczy ważnej cząstki historii IV LO im. H. Sienkiewicza. Dotyczy także historii niezwykłego człowieka, nauczyciela, pedagoga – Kazimierza Ostrowskiego. Od 1956 roku został on zatrudniony w liceum i nauczał przedmiotu przysposobienia wojskowego (przemianowanego w latach 80. na przysposobienie obronne). Szybko okazało się, że stał się prawdziwym „ skarbem ” dla szkoły.

Czy jest to niezwykła historia? Trudno powiedzieć, ale prawdą jest, że dotyczy ważnej cząstki historii IV LO im. H. Sienkiewicza. Dotyczy także historii niezwykłego człowieka, nauczyciela, pedagoga – Kazimierza Ostrowskiego. Od 1956 roku został on zatrudniony w liceum i nauczał przedmiotu przysposobienia wojskowego (przemianowanego w latach 80. na przysposobienie obronne).

1 września 1939 r. rozpoczęła się II wojna światowa. Jej pierwszym barbarzyńskim aktem było bombardowanie Wielunia rozpoczęte przez Luftwaffe o godzinie 4.40. W wyniku działań niemieckiego lotnictwa przeszło 70% miasta, które nie miało żadnego militarnego znaczenia, zostało zniszczone.

4 września 1939 roku przeszedł do historii Częstochowy jako „krwawy poniedziałek”. W tym dniu Niemcy wykonali licznych egzekucji i tortur na ludności cywilnej. Była to odpowiedź za trzy dni obrony Częstochowy. Od 1 do 3 września 1939 roku 7 Dywizja Piechoty stawiła pod Częstochową dzielny opór przeciwko kilkakrotnie większej armii niemieckiej.

Od kilkunastu lat dyskusja o Narodowych Siłach Zbrojnych wkroczyła w główny nurt dyskursu publicznego, a mimo to wciąż na ich temat funkcjonuje wiele niesprawiedliwych, utartych sądów, które biorą swój początek w komunistycznej historiografii. Antysemityzm, kolaboracja z Niemcami, skrajny szowinizm to tylko niektóre hasła, które niczym natrętne skojarzenia pojawiają się w głowie przeciętnego Kowalskiego, słyszącego skrót NSZ.

W dwóch dotychczas wydanych tomach „Encyklopedii Solidarności” pomieszczono 24 biogramy i 10 haseł dotyczących naszego regionu. Ostre kryteria przyjęte przez redakcję Encyklopedii nie pozwalają umieścić tam biogramów wszystkich działaczy częstochowskiej Solidarności, którzy zasługują na pamięć. Stąd pomysł tej rubryki, która ma na celu uzupełnić papierowe wydanie „Encyklopedii Solidarności”. Wszelkie uwagi proszę kierować do autora: w.rotarski@wp.pl

Piszę w trudnych dla mnie okolicznościach życiowych, bowiem odeszła do wieczności moja najukochańsza Żona. Przeżyliśmy razem 66 lat – a to szmat czasu, i wiele historycznych momentów.
Odległa historią jest okoliczność, że w naszym mieście buszowali Szwedzi, oblegając klasztor paulinów na Jasnej Górze.

Pomimo faktu iż, od
kilkunastu lat dyskusja o
Narodowych Siłach Zbrojnych
powoli zaczyna wkraczać w
główny nurt dyskursu
publicznego, wciąż na jej
temat funkcjonuje wiele
niesprawiedliwych, utartych
sądów, które biorą swój
początek w komunistycznej
historiografii. Antysemityzm,
kolaboracja z hitlerowcami,
skrajny szowinizm to tylko
niektóre hasła, które niczym
natrętne skojarzenia
pojawiają się w głowie
przeciętnego Kowalskiego,
słyszącego skrót NSZ.
Niestety, równie często, albo
nawet częściej, ów skrót nie
mówi mu kompletnie nic.

Przed ponad rokiem ukazała się bogato ilustrowana i udokumentowana książka paulina z Jasnej Góry, o. Marka Franciszka Harańczyka pt. „Witraże, architektura, szkic historyczny dawnych i obecnych paulińskich obiektów sakralnych w Polsce”. Autor opisuje ponad 30 kościołów, które należą lub należały do zakonu paulinów, skupiając się na witrażach, jeśli w danym obiekcie występują. Wśród tych świątyń, oprócz Jasnej Góry, znalazł się najstarszy kościół częstochowski – kościół pw. św. Zygmunta.

Muzeum Częstochowskie jest najstarszą instytucją kulturalną w mieście, która w tym roku kończy 110 lat. Drugi jubileusz to pięćdziesięciolecie Rezerwatu Archeologicznego Kultury Łużyckiej w dzielnicy Raków.

Grupa archeologów, pod kierunkiem Iwony Młodkowskiej-Przepiórowskiej przy zbiegu ulic Nadrzecznej i Jaskrowskiej w Częstochowie, pod koniec maja natrafiła na fundamenty murowanego kościoła św. Barbary i na groby z przykościelnego cmentarza, a na początku czerwca br., na fundament prawdopodobnie drewnianej kaplicy pw. św. Barbary. Kaplica usytuowana była nieopodal – odkopanego wcześniej kościoła murowanego.