Od parafii do parafii w byłym województwie (307)
Opuszczając już Kamienicę Polską, by przez Romanów skierować się do leżącej po drugiej stronie „Gierkówki” parafii w Starczy i Nieradzie musimy pokonać jeszcze ostre wzgórze. Na jego szczycie znajduje się budynek Urzędu Gminy w Kamienicy Polskiej, a przy nim ukryte wśród tui Miejsce Pamięci Wojennej. Jest to pomnik z lastrykową tablicą poświęconą imiennie 7-miu mieszkańcom Kamienicy Polskiej zastrzelonych przez Niemców. Stało się to w dniu 7 września’ 39, gdy do swych domów powróciła już z kilkudniowej tułaczki większość tzw. uciekinierów. Poniżej tego miejsca biegnie odcinek przedwojennej szosy klinkierowej (wybudowanej w 1938 r. i poznanej już wcześnie – bo w odcinku 301), a na niej most drogowy przez Kamieniczkę. Ten solidny, betonowy most został wysadzony przez polskich saperów w pierwszym dniu wojny. Gdy niemiecka machina wojenna przetaczała się przez ten teren w kierunku walczącej jeszcze Warszawy (skapitulowała dopiero 28 września), jakaś ich kolumna samochodowa wjechała przy dużej szybkości na ten zerwany most. Pierwsze auto wpadło do rzeki i wielu Niemców mocno się poturbowało, a jeden nawet zginął. Rozwścieczeni Niemcy podpalili najpierw kilka sąsiednich gospodarstw, a następnie wyciągnęli z nich kilku mężczyzn zabijając ich na wzgórzu (teren dzisiejszego budynku Urzędu Gminy). Jedna z ofiar przeżyła egzekucję i po oddaleniu się Niemców zdołała opuścić miejsce tragedii. Zanim trafimy do Starczy mijamy po drodze Rudnik Mały. Tutaj na jego skraju leży cmentarz parafialny – czyli rzymsko katolicki, a w nim wydzielona i odgrodzona kwatera pochowków wyznawców kościoła Mariawitów. Historię istnienia w pobliskim Gniazdowie (gm. Koziegłowy) parafii tych innowierców opisałem dokładnie w odcinku nr 122 tego cyklu (Gazeta nr 37 z dnia 14.09.2006). Teraz tylko uzupełniam, że w Starczy istnieje właśnie filia tej parafii posiadająca własną drewnianą kaplicę. Znajduje się ona w pobliżu kościoła parafialnego (przy ul. Zdrowej) i istnieje już ponad 100 lat. Natomiast kamienny kościół erygowanej dokładnie 100 lat temu parafii budowano w latach 1928-34 – na miejscu drewnianej kaplicy. Wykonany z ciężkiego kamienia zaczął jednak osiadać na miękkim podłożu powodując pękanie stropu. W 1954 r. zdołano uratować świątynię poprzez tzw. ankrowanie (pręty stalowe ściągające ściany budowli). Później przeprowadzono kapitalny remont dachu, który w 1982 r. pokryto blachą miedzianą. Następnie wzmocniono fundamenty, a w 2000 roku wykonano granitowe schody prowadzące do kościoła. W latach 1938-42 proboszczem tej parafii był ksiądz Stanisław Cesarz. Opisując parafię w Koziegłówkach (Gazeta nr 33 z dnia 17.08.2006) wspomniałem wtedy o tablicy pamiątkowej zamieszczonej w tamtejszym kościele. Poświęcona jest ona właśnie temu kapłanowi, który pochodził z pobliskiego Winowna. Po aresztowaniu przez Niemców w dniu 18 listopada 1942 proboszcza ze Starczy – która znalazła się w czasie okupacji na terenie III Rzeszy – stracił on szybko życie w obozie koncentracyjnym Dachau (koło Monachium). Starcza jest miejscowością gminną i do dużego jej osiągnięcia należy zaliczyć powstanie na tym terenie w 2005 roku leśnej trasy spacerowo – rowerowej. Wytyczona w kompleksie leśnym pod Rudnikiem Małym liczy 13 km, oraz posiada 20 stacji z tablicami opisowymi i polaną biwakową o nazwie „Zielona Klasa”. Jej realizatorem było działające od 2003 r. gminne stowarzyszenie o nazwie Społeczna Inicjatywa Ekologiczna „Eko – Starcza ”, a wsparcia finansowego udzieliła m.in. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, oraz Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce.
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński