Fundacja Oczami Brata została założona w 2014 roku, jako pomnik pamięci dla Karola
Bilskiego, zmarłego brata Fundatora i Prezesa organizacji. Misją fundacji jest patrzenie
na świat „oczami brata”, „oczami osób z niepełnosprawnością”.
Fundacja od lat realizuje autorski program dochodzenia do samodzielności osób z niepełnosprawnością poprzez prowadzenie m.in. Warsztatu Terapii Zajęciowej, Warsztatu Terapii Artystycznej, mieszkań wspomaganych, kawiarni i klubokawiarni. Poprzez te działania oraz szereg wydarzeń animacyjnych i wspierających społeczność lokalną, m.in. poprzez projekty kulturalne,
np. Teatr Oczami Brata, Festiwal Kultury Alternatywnej e/FKA, „(Nie)pełnosprawni aktywni
kulturalnie”, Częstochowski Everest, cykl warsztatów pn. DOWN–LOVE – fundacja jest znaną
i rozpoznawalną organizacją nie tylko w Częstochowie, ale i w całym kraju.
Teatr Nowy w Częstochowie założony został przez Pawła Bilskiego w marcu 2021 r.
Termin ten nie był przypadkowy, pokrywał się bowiem z obchodami 60. Międzynarodowego
Dnia Teatru. Teatr Nowy to zupełnie nowa przestrzeń twórcza nie tylko w Częstochowie. – Poprzez swoją działalność pragniemy być blisko widza, społeczności i najważniejszych doświadczeń człowieka. Zespół artystyczny stanowią młodzi i ambitni absolwenci szkół teatralnych. Pierwszą realizacją, której się podjęliśmy, był spektakl pt. „Cebula” autorstwa Łukasza Staniszewskiego w reżyserii Marka Ślosarskiego. Następnie wspólnie z Teatrem im. A. Mickiewicza w Częstochowie wyprodukowaliśmy czytanie tzw. audio teatru sztuki Anny Wakulik pt. „Zażynki” w reżyserii Tomasza Mana. Rok 2021 został sfinalizowany spektaklem pt. „Moja droga” autorstwa Katarzyny Zwolskiej–Plusy w reżyserii Pawła Bilskiego – mówi prezes Bilski.
Podsumowanie działalności artystycznej Fundacji Oczami Brata oraz Fundacji Teatr
Nowy w Częstochowie w roku 2021.
W 2021 roku odbyło się 21 koncertów znanych artystów (m.in. CeZika, Limboskiego, czy pochodzącego z Kijowa Kostiantyna Pochtara) oraz 5 improwizowanych koncertów częstochowskich muzyków. Miało miejsce także wiele wydarzeń związanych ze sztukami wizualnymi, m.in. 11 wernisaży malarstwa i rysunku, 7 spotkań Klubu Filmowego Alternatywa, czy 2 plenery malarskie. Częste były także wydarzenia literackie i dramatyczne, w tym 8 gościnnych spektakli, 7 konkursów poetyckich, 6 spotkań autorskich oraz cykl warsztatów dla młodych aktorów. W ramach wymiany kulturowej odbyło się również 11 spotkań dla międzynarodowej społeczności w Częstochowie.
Plany działalności artystycznej Fundacji Oczami Brata oraz Fundacji Teatr Nowy
w Częstochowie na rok 2022.
Infrastruktura kultury:
1. Dalsza realizacja programu: Infrastruktura kultury 2021 – nazwa zadania: Kontynuacja budowy siedziby Teatru Oczami Brata w Częstochowie – wartość dotacji 500 000,00 zł (300 000,00 zł zostało wydane w 2021 roku, natomiast 200 000,00 zł zaplanowano do wydania w 2022 r.). Wkład własny Fundacji Oczami Brata to: 137 326,46 zł. Łączna wartość inwestycji to 637 326,46 zł.
2. Rozpoczęcie realizacji nowego programu: Infrastruktura kultury 2022 – nazwa zadania: Teatr Nowy w Częstochowie – rozwój i działanie – poprzez zwiększenie zaplecza technicznego – wartość dotacji 450 000,00 zł, Wkład własny Fundacji Teatr Nowy w Częstochowie to: 90 000,00 zł. Łączna wartość inwestycji to: 540 000,00 zł.
W ramach zadań wykonywane są roboty budowlane, wraz z zakupem niezbędnych urządzeń i wyposażenia na potrzeby działalności kulturalnej, co ma na celu rozwój, zwiększenie dostępu i podniesienie atrakcyjności oferty kulturalnej dla mieszkańców miasta i regionu.
Wizualizacja sali teatralnej Teatru Oczami Brata i Teatru Nowego w Częstochowie w Domu Oczami Brata. Planowane otwarcie marzec 2023 r.
Projekty artystyczne:
1. Program: Teatr 2022 – nazwa zadania: KulturOn – wartość dotacji 100 000,00 zł, wkład własny 25 000,00 zł. Łączna wartość projektu 125 000,00 zł.
W ramach projektu powstanie komediowy spektakl teatralny pt. „Apok@lipsa covidowa” autorstwa Pauliny Kajdanowicz, przygotowany metodą verbatim, polegającą m.in. na przeprowadzeniu wywiadów z osobami niezbędnymi do przedstawienia tematu. Temat będzie współczesny, bo przez „Apok@lisę” z przymrużeniem oka rozliczymy się z pandemią. Paulina Kajdanowicz, aktorka, dramaturg i reżyser, współzałożyciel Kolektywu Teatralnego BABUSHKA w Olsztynie. Założycielka przestrzeni „RAZY DWA”, czyli przestrzeni animacyjno–teatralno–edukacyjnej w MGOK w Bystrzycy Kłodzkiej. Współpracuje m.in. z Teatrem na Faktach działającym w Instytucie im. J. Grotowskiego we Wrocławiu. Znana w Częstochowie m.in. dzięki roli Ewy w spektaklu „Cebula” Fundacji Oczami Brata i Teatru Nowego w Częstochowie. Premiera planowana jest na czerwiec 2022 r.
2. Program: Ballady i romanse 2022 – nazwa zadania: Młodzi i romantyczni – wartość dotacji 48 000,00 zł, wkład własny 12 000,00 zł. Łączna wartość projektu 60 000,00 zł.
Główną ideą zadania jest skupienie wokół projektu młodych, profesjonalnych artystów, którzy podejmą się realizacji widowiska scenicznego wykorzystującego materiał literacki zawarty w pierwszym tomie „Poezyj” Adama Mickiewicza „Ballad i romansów” w dwusetną rocznicę tego wydarzenia. Data ta jest symbolicznym początkiem epoki romantyzmu w Polsce, która odegrała bardzo istotną rolę w dziejach polskiej kultury. Premiera planowana jest na październik 2022 r.
3. Program: Edukacja artystyczna 2022 – nazwa zadania: Studium współpracy edukacyjno–artystycznej 2 – wartość dotacji 25 000,00 zł, wkład własny 7 100,00 zł. Łączna wartość projektu 32 100,00 zł.
□ Warsztaty castingowe Pauliny Krajnik, przy współpracy z Urszulą Zawadzką (prowadzącą popularny blog AKTOREM BYĆ) – 13.06.2022, Warszawa Paulina Krajnik to reżyserka, reżyserka obsady, laureatka nagrody imienia Weroniki Migoń dla Najlepszego Reżysera Obsady Aktorskiej za casting do filmu “Nina” Olgi Chajdas.
□ Warsztaty kreatywne Pawła Bilskiego – 16, 19.08.2022, Częstochowa
Paweł Bilski to Fundator i Prezes Zarządu Fundacji Oczami Brata, Dyrektor Teatru Nowego w Częstochowie, aktor, mentor, coach, fundraiser, który pozyskał ponad 16 mln złotych m.in. na działania artystyczne.
□ Masterclass aktorski Agaty Dudy–Gracz – 17, 18.08.2022, Częstochowa Agata Duda–Gracz – ceniona reżyserka teatralna i scenografka. Laureatka Nagrody im. Tadeusza Boya–Żeleńskiego za rok 2017 za osiągnięcia w dziedzinie teatru.
4. Program: Kultura dostępna 2022 – nazwa zadania: Cebula’tOn ‐ prezentacja spektaklu pt. “Cebula” w miejscach pozbawionych dostępu do kultury – wartość dotacji 63 000,00 zł, wkład własny 17 000 zł. Łączna wartość projektu 80 000,00 zł.
Projekt “Cebula’tOn” ma na celu prezentację spektaklu pt. “Cebula” szerokiemu gronu odbiorców m.in. z tzw. subregionu północnego województwa śląskiego.
5. Program: Edukacja artystyczna 2022 – nazwa zadania: eFKA’2 – Festiwal Kultury Alternatywnej 2. edycja – wartość dotacji 185 000,00 zł, wkład własny 50 000,00 zł.
Łączna wartość projektu 235 000,00 zł.
Festiwal Kultury Alternatywnej to kolejne (drugie) tego typu wydarzenie organizowane na ul. Mielczarskiego w Częstochowie, w dzielnicy Stare Miasto (teren tzw. dużego getta). Festiwal to przestrzeń wykorzystująca różne formy ekspresji, rozwijające kreatywność i umiejętności twórcze uczestników, oparta na współdziałaniu różnych grup wiekowych i społecznych powodując wspieranie rozwoju kapitału społecznego. Podczas wydarzenia zaprezentuje się 150 artystów na 3 scenach w okresie 19–20 sierpnia 2022 r.
Łącznie dofinansowanie z MKiDN wynosi na dzień 31.03.2022: 1 071 000,00 zł
Pozostałe działania artystyczne:
1. Działalność Teatru Oczami Brata
Teatr Oczami Brata to cykl warsztatów artystycznych, których głównym założeniem jest tworzenie w materii teatralnej, muzycznej i plastycznej, a także dążenie do stworzenia przestrzeni kontaktu i wymiany doświadczeń osób pełnosprawnych z osobami z niepełnosprawnością. Teatr istnieje w Częstochowie od 2010 roku, kiedy jeszcze jako uczeń liceum zapoczątkował go Paweł Bilski.
Ostatnią produkcją Teatru Oczami Brata jest spektakl pt. „Sekstet dla dwojga”, autorstwa Pawła Mossakowskiego w reżyserii Sylwii Karczmarczyk i choreografii Małgorzaty Modrzyckiej. W spektaklu występują osoby z niepełnosprawnością związane z Warsztatem Terapii Zajęciowej w Częstochowie: Olga Dylewska, Aleksandra Głąb, Aleksandra Grobelak, Monika Kubacka, Agata Kukuła, Beata Myśliwiec, Dorota Partyka, Kamil Bieniek, Kamil Gajda, Bartosz Kijak, Wojciech Majchrzak, Robert Mateuszuk, Adam Michaluk i Marcel Płusa.
Premiera: 7.04.2022 r. o godz. 16:00 w Miejskim Domu Kultury w Częstochowie.
Wstęp wolny.
2. Czytania dramatów współczesnych
Czytanie dramatów współczesnych to wspólne działanie Biblioteki Publicznej w Częstochowie
oraz Teatru Nowego w Częstochowie. Pomysłodawczynią czytań jest Katarzyna Linke,
częstochowianka, liczna stypendystka Prezydenta Miasta Częstochowy w dziedzinie teatru.
W okresie kwiecień–wrzesień, częstochowscy aktorzy odczytają 6 dramatów współczesnych
w siedzibie i filiach Biblioteki Publicznej oraz w Klubokawiarni i Kawiarni „Alternatywa 21”.
Wydarzenia będą odbywać się co miesiąc, w czwartek o godz. 18:00.
21 kwietnia 2022 r., godz. 18.00
Klubokawiarnia Alternatywa 21,
ul. Mielczarskiego 20, Częstochowa
„Najwięcej samobójstw zdarza się
w niedzielę” – Anna Burzyńska
Czytają: Katarzyna Linke, Paweł Bilski
26 maja 2022 r. godz. 18.00
Biblioteka Główna, Al. Najświętszej Marii
Panny 22, Częstochowa
„Córka” – Natalia Fijewska–Zdanowska
Czytają: Katarzyna Linke, Katarzyna
Ziębińska
30 czerwca 2022 r. godz. 18.00
Klubokawiarnia Alternatywa 21,
Stary Rynek, Częstochowa
„Chwała Bohaterom” – Pawło Arje
Czytają: Anna Wilk, Arleta Lizoń, Igor
Tajchman, Adam Rosa
21 lipca 2022 r. godz. 18.00
Biblioteka Częstochowska filia nr 14,
ul. Norwida 17/21, Częstochowa
„Nocny portier i kobieta finalna” – Anna
Burzyńska
Czytają: Małgorzata Modrzycka,
Rafał Kwasek
18 sierpnia 2022 r. godz. 18.00
Klubokawiarnia Alternatywa 21,
Stary Rynek, Częstochowa
„Fly me to the moon” Marie Jones
Czytają: Katarzyna Linke, Gabrysia
Bissinger
22 września 2022 r. godz. 18.00
Biblioteka Główna, Al. Najświętszej Marii
Panny 22, Częstochowa
„Little Pony” Paco Bezerra
Czytają: Katarzyna Linke, Michał Bajor
3. Salony poezji młodych
Ideą Teatru Nowego w Częstochowie, jest być bliżej widza, społeczności, poruszanie serc. Zgodnie z tą zasadą młodzi twórcy postanowili zreaktywować częstochowskie salony poezji, zapoczątkowane w całej Polsce przez Annę Dymną.
Ostatni salon odbył się w Dzień Kobiet 8 marca w Kawiarni „Alternatywa 21”, gdzie wiersze Haliny Poświatowskiej przeczytały aktorki: Agnieszka Łopacka, Anna Wilk, Małgorzata Modrzycka i Gabriela Bissinger. Kolejne salony planowane są co miesiąc.
4. Spektakl familijny pt. „Wielka wyprawa na drugi koniec miasta” autorstwa Szymona Jachimka w reżyserii Tomasza Valldala–Czarneckiego
Teatr Nowy w Częstochowie to też przestrzeń dla młodego widza, dla nowej formy teatru, czyli
teatru familijnego. Kolejną produkcja będzie prapremiera spektaklu pt. „Wielka wyprawa na
drugi koniec miasta” autorstwa Szymona Jachimka.
Jest to zabawna i pouczająca opowieść o młodej dziewczynie Lenie, która wymarzyła sobie
nietypowy prezent na swoje urodziny. Chciałaby się wybrać w pierwszą, samodzielną wyprawę
autobusem! Urodzinowy bilet okazuje się nie tylko spełnieniem jej marzeń, ale też początkiem przygody, nowych znajomości i licznych perypetii. Szymon Jachimek, kilkakrotnie nagradzany
za swoje teksty skierowane do dzieci i młodzieży, napisał zabawną sztukę z ważnym
przesłaniem: o zaufaniu, odpowiedzialności i o tym, jak małe rzeczy prowadzą do dużych
zmian.
Reżyserem jest wieloletni aktor Teatru Muzycznego w Gdyni, instruktor teatralny, rysownik
i fotograf, założyciel Teatru Komedii Valldal – Tomasz Valldal Czarnecki.
Jako reżyser i scenarzysta zadebiutował w Teatrze Muzycznym w Gdyni w 2009 r. spektaklem
„Straszne Dzieci”. Od 2014 roku realizuje własne projekty z dziećmi, młodzieżą i zawodowymi
aktorami.
Premiera planowana jest na wrzesień 2022 r.
5. Kawiarnia i Klubokawiarnia Alternatywa 21
Spółdzielnia Socjalna „Jasne, że Alternatywa 21”, powstała z inicjatywy Gminy Miasta
Częstochowy oraz Fundacji Oczami Brata w 2016 r. Obecnie tworzy ją Fundacja Oczami Brata
oraz Fundacja Imago. To za sprawą spółdzielni na mapie Częstochowy zadebiutowała
Klubokawiarnia Alternatywa 21 (ul. Mielczarskiego 20). Niezwykły lokal prowadzony jest
z powodzeniem przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Alternatywa 21 jest
unikatowa nie tylko w skali Częstochowy, ale całego kraju. Klubokawiarnia jest miejscem
kulinarnych, ale także kulturalnych doznań. Odbywają się w niej spotkania, salony poezji,
koncerty, wernisaże. Scena Alternatywy 21 otwarta jest dla młodych, zdolnych artystów.
Dzięki staraniom osób zaangażowanych w rozwój miejsca zaistniała możliwość stworzenia
dodatkowych miejsc pracy, a co za tym idzie powstania Kawiarni Alternatywa 21.
Zlokalizowano ją na płycie zrewitalizowanego Starego Rynku w Częstochowie. Tym samym
od 2021 r. Spółdzielnia Socjalna „Jasne, że Alternatywa 21” zatrudnia 12 osób
z niepełnosprawnością. Jest też jedyną spółdzielnią socjalną w kraju, która prowadzi dwa
lokale gastronomiczne.
Na co dzień w klubokawiarni i kawiarni odbywa się wiele działań artystycznych,
skierowanych do różnych społeczności, w tym m.in. sąsiedzkie wymiany ubrań, książek
i roślin, karaoke, salony poezji, recitale, wieczory gier planszowych i inne.
Plan działalności na 2022 rok – skrót
KWIECIEŃ
7.04.2022, godz. 16:00 – premiera spektaklu „Sekstet dla dwojga”, MDK w Częstochowie
21.04.2022, godz. 18:00 – czytanie dramatu współczesnego: „Najwięcej samobójstw zdarza
się w niedzielę”, Klubokawiarnia Alternatywa 21, ul. Mielczarskiego 20, Częstochowa
MAJ
Rozpoczęcie prezentacji spektaklu „Cebula” w trasie – Projekt “Cebula’tOn”
26.05.2022, godz. 18:00 – czytanie dramatu współczesnego: „Córka”, Biblioteka Główna,
Al. Najświętszej Marii Panny 22, Częstochowa
CZERWIEC
13.06.2022 – Warsztaty castingowe Pauliny Krajnik, przy współpracą z Urszulą Zawadzką,
Warszawa
24.06.2022 – planowana premiera spektaklu „Apok@lipsa covidowa”
30.06.2022, godz. 18:00 – czytanie dramatu współczesnego: „Chwała Bohaterom”
Kawiarnia Alternatywa 21, Stary Rynek, Częstochowa
LIPIEC
21.07.2022, godz. 18:00 – czytanie dramatu współczesnego: „Nocny portier i kobieta
finalna”, Biblioteka Częstochowska filia nr 14, ul. Norwida 17/21, Częstochowa
SIERPIEŃ
Planowane rozpoczęcie warsztatów z improwizacji aktorskiej
16, 19.08.2022, Warsztaty kreatywne Pawła Bilskiego, Częstochowa
17, 18.08.2022, Masterclass aktorski Agaty Dudy–Gracz, Częstochowa
18.08.2022, godz. 18:00 – czytanie dramatu współczesnego: „Fly me to the moon”,
Kawiarnia Alternatywa 21, Stary Rynek, Częstochowa
19, 20.08.2022 – planowana data 2’edycji Festiwalu Kultury Alternatywnej e’FKA
WRZESIEŃ
16.09.2022 premiera „Wielka wyprawa na drugi koniec miasta”
22.09.2022, godz. 18:00 – czytanie dramatu współczesnego: „Little Pony” Biblioteka Główna,
ul. Aleje Najświętszej Marii Panny 22, Częstochowa
PAŹDZIERNIK
Premiera spektaklu „Ballady i romanse”