Jak wynika z badań opinii zrealizowanych przez Instytut IQS na potrzeby ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej #rePETujemy, 70% Polaków uważa opakowania z tworzyw sztucznych za najmniej przyjazne środowisku ze wszystkich dostępnych na rynku rozwiązań. Dementuje to z kolei wiele naukowych raportów. Za sprawą powielania szeregu mitów, wiedza Polaków na ich temat jest znikoma. Stąd potrzeba zwiększania świadomości społeczeństwa odnośnie tworzyw sztucznych, związanego z nimi wpływu na środowisko oraz odpowiedniego ich wykorzystywania i recyklingu.
Polacy żyją w bańce mitów o tworzywach sztucznych
Jak wynika z raportu przygotowanego na podstawie badań opinii, prawie 80% ankietowanych Polaków deklaruje ograniczanie zużycia plastiku. Wśród najczęściej wskazywanych tego typu przejawów są własne torby na zakupy oraz kupowanie żywności i napojów w opakowaniach innych niż plastikowe. To pewien paradoks, bo te ostatnie mają najmniej szkodliwy na środowisko wpływ. Jednocześnie połowa naszego społeczeństwa sądzi, że w całym cyklu życia (m.in. produkcja, transport, recykling) butelki plastikowe generują największą emisję CO2, a jest zupełnie inaczej. To opakowania z alternatywnych tworzyw wiodą w tym zakresie prym.
Niemalże każda ludzka aktywność generuje emisję do atmosfery gazów, w tym CO2, a wskaźnikiem tego jest tzw. ślad węglowy. Raport Life Cycle Assessment opracowany przez c-7-consult potwierdza, że opakowania z tworzyw sztucznych są często bardziej ekologicznym rozwiązaniem. Dla przykładu wskaźnik ekwiwalentu emisyjności CO2 do środowiska w przypadku butelek PET jednorazowego użytku wynosi 133 g na opakowanie, podczas gdy dla butelek szklanych jednorazowego użytku współczynnik ten jest blisko czterokrotnie wyższy (522 g).
Wiele w ostatnim czasie mówi się również o mikroplastiku. Coraz częściej świat obiegają zdjęcia oceanów, po których pływają ogromne połacie opakowań z tworzyw sztucznych – o opinie dot. źródła jego pochodzenie zapytani zostali uczestnicy badania. 65% respondentów uważa, że głównym źródłem mikroplastiku są opakowania z tworzyw sztucznych. W rzeczywistości mikroplastik występujący w oceanach pochodzi przede wszystkim z syntetycznych tkanin (35%), ścierających się opon samochodowych (28%), a także kurzu miejskiego (24%)[1].
Nasze mądre wybory ważnym elementem gospodarki o obiegu zamkniętym
Opakowania z tworzyw sztucznych wspierają tworzenie gospodarki o obiegu zamkniętym. Przekłada się to zarówno na korzyści dla środowiska naturalnego, jak i nas samych. Niezbędna ku temu jest jednak zasada 4RE, w której skład wchodzą:
- REcycle – prawidłowa segregacja tworzyw pozwalająca na przetworzenie opakowań, ponowne wykorzystanie materiałów i nadanie opakowaniom drugiego życia,
- REduce – odpowiedzialność producentów i ograniczenie ilości materiałów wykorzystywanych przez nich do produkcji opakowań,
- REuse – ponowne wykorzystywanie opakowań np. dzięki rozwiązaniom takim jak butelki zwrotne PET,
- REplace – zastępowanie trudnych do przetworzenia materiałów opakowaniowych, tymi nadającymi się do recyklingu i bardziej przyjaznymi środowisku.
Konieczność REedukacji społeczeństwa
Kampania #rePETujmy powstała, aby zapewnić przyszłym pokoleniom możliwość życia w zdrowym środowisku poprzez kształtowanie proekologicznych postaw, mających skutkować podejmowaniem odpowiedzialnych decyzji dotyczących gospodarowania odpadami. Organizatorzy kampanii podkreślają, że osiągnięcie efektów proekologicznych działań będzie możliwe wyłącznie dzięki zaangażowaniu się na rzecz natury każdego z nas.
– Błędne informacje na temat tworzyw sztucznych rozpowszechniane są od lat, a prawda jest taka, że zostały one wynalezione, by chronić nasze zasoby naturalne i być alternatywą dla innych materiałów. I są nią, gdy wykorzystujemy je w odpowiedzialny sposób. Niestety, zła sława tworzyw sztucznych wynika także z podejmowanych przez ludzi decyzji i nieprawidłowego gospodarowania odpadami – śmieci wyrzucane są gdzie popadnie. Od indywidualnych decyzji i zachowań każdego z nas zależy więc czy opakowania będą mogły zostać przetworzone i ponownie wykorzystane, zyskując swoje „kolejne życie” – mówi Anna Urbańska, koordynator kampanii edukacyjnej #rePETujemy.
[1] IUCN 2017 „Pierwotny mikroplastik w oceanach”
- Kolumnę dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
- Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.