Koncert kolęd w Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II

Z inicjatywy wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego, posła Szymona Giżyńskiego, 18 grudnia 2022 roku, w Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II  w Częstochowie odbył się koncert polskich kolęd i pastorałek. Utwory wykonała znana mezzosopranistka Katarzyna Suska-Zagórska, akompaniował jej pianista Maciej Zagórski.

Na spotkanie przygotowano repertuar stricte polski. Artyści wykonali dziesięć najpiękniejszych kolęd i pastorałek, z różnych okresów: Wśród nocnej ciszy (XVIII / XIX),  Anioł pasterzom mówił (słowa XVI wiek, muzyka XVII), Północ już była, pastorałka (XVII/ XVIII wiek), Z Bożego Narodzenia (XVI wiek), Hej! W dzień Narodzenia, pastorałka (XVIII wiek), Mizerna, cicha, słowa T. Lenartowicz, muz. Jan Gall, Lulajże Jezuniu (XVII wiek), A cóż z tą Dzieciną ( XIX wiek), Każde stworzenie, śpiewaj swe pienie (XVI wiek), Gdy śliczna Panna (XVIII wiek).

Wiceminister Szymon Giżyński czyniąc wstęp do koncertu podkreślił wysoki kunszt artystów, znanych nie tylko w Częstochowie, ale także w Polsce i na świecie. – Wszędzie są cenieni i oklaskiwani, ale – co dzisiaj zobaczymy i usłyszymy –  repertuarem i sposobem opowiadania są związani z największymi i najważniejszymi dla nas wartościami: polską kulturą, tożsamością, czystą, patriotyczną postawą, za co pani Katarzynie Suskiej-Zagórskiej i panu Maciejowi Zagórskiemu – serdecznie dziękuję – mówił wiceminister Szymon Giżyński. 

Wiceminister jednocześnie nawiązał do tradycji śpiewania kolęd oraz ich związku z polską historią. – Polskie kolędy to polska tożsamość, tradycja  sięgająca średniowiecza. Ich szczególny wybuch, to czasy kaznodziei na dworze Zygmunta III Wazy – księdza Piotra Skargi, który jest autorem słów do radosnej i wzruszającej kolędy ,,W żłobie leży”. To był początek złotego wieku polskiej kolędy. Z tego samego czasu pochodzi utwór anonimowego autora ,,Lulajże Jezuniu” – bardzo lubiany, szczególnie przez mamy. Potem przyszły: piękna pieśń ,,Bóg się rodzi” Franciszka Karpińskiego, pełniąca rolę kolędy hymnu w czasie zaborów, czy przepiękna kolęda Teofila Lenartowicza ,,Mizerna cicha, stajenka licha”. Kolędy stały się zbiorowym skarbem narodu, który w okresie zaborów musiał się jednoczyć wokół tego, co mu zostało, czyli wokół polskiej kultury, cały czas pracującej na najwyższych obrotach, ale jednocześnie dochodzącej do serc, dusz, umysłów ludzi wszystkich stanów. W kościołach, prywatnych kaplicach te same kolędy śpiewali: lud polski i szlachta, mieszczaństwo i magnateria, i wszyscy polscy patrioci. I dzięki temu przetrwaliśmy. I repertuar dzisiejszego koncertu jest skrojony na miarę naszych patriotycznych potrzeb i oczekiwań. Dopóki jesteśmy w obszarze działania tej cudownej, polskiej tradycji, to jesteśmy zobowiązani, żeby być jej wierni. I to wystarczy, i aż wystarczy. Ale wierni z jej wszystkim konsekwencjami. Praktycznymi. Bo kochać można Ojczyznę w jeden sposób: patriotyzmem czynu, czyli w każdej chwili musimy wiedzieć, czego Pan Bóg od nas w miłości do Siebie i do Ojczyzny – oczekuje. Nasi patrioci, którzy żyli pod koniec XVIII wieku, w XIX wieku i na przełomie XIX i XX wieku doskonale to wiedzieli  – podsumował wiceminister Szymon Giżyński.

Po koncercie nastąpiło podsumowanie  programu Start w Gamedev, realizowanego przez Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych działającego przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Program odbył się w trzech miastach: Częstochowie, Kłobucku i Lublinie. 

W uroczystym spotkaniu, na które licznie przybyli zaproszeni goście, uczestniczyli między innymi: senator RP Ryszard Majer, rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska, zastępca rektora prof. dr hab. Zygmunt Bąk, pełnomocnik Prawa i Sprawiedliwości Okręg Częstochowa Grażyna Matyszczak, kapelan środowisk patriotycznych ks. Ryszard Umański, dyrektor Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych Mikołaj Turowski, reprezentujący wicewojewodę śląskiego Roberta Magdziarza – asystent Marcin Leciński.

ŻYCIORYSY ARTYSTÓW

KATARZYNA SUSKA

Śpiewaczka polska wykonująca repertuar operowy, oratoryjny i kameralny. Ukończyła z wyróżnieniem Wydział Wokalno-Aktorski Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie Izabelli Jasińskiej-Buszewicz (1987). Katarzyna Suska jest także absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ( Wydział Filologii Polskiej, specjalność Filmoznawstwo, 1986).

Już jako studentka rozpoczęła swoją karierę w gatunku muzyki oratoryjno-kantatowej, stając się jedną z najbardziej cenionych śpiewaczek w tej dziedzinie muzyki. Zadebiutowała pod batutą Stefana Stuligrosza na Festiwalu Wratislavia Cantans, gdzie występowała potem wielokrotnie. W swoim dorobku ma 88 utworów oratoryjnych, które wykonuje w Polsce i całej Europie. Wystąpiła między innymi w Pasjach i Mszy h- moll J. S. Bacha, Mszy c-moll, Requiem, Mszy koronacyjnej W. A. Mozarta, Requiem G. Verdiego, Stabat Mater, Małej Mszy Uroczystej G. Rossiniego, Mszach Haydna, Schuberta, Janaćka, Moniuszki, Stabat Mater Dvorzaka, Missa Pro Pace W.Kilara, IV i VIII Symfonii G. Mahlera, IX symfonii L. van Beethovena, Credo i Te Deum K. Pendereckiego.

Katarzyna Suska jest laureatką I Nagrody oraz trzech nagród specjalnych na II Konkursie Ady Sari w Nowym Sączu. Była także finalistką Konkursu L. Pavarottiego w Filadelfii (USA,1988) oraz Laureatką Nagrody Specjalnej w Konkursie Francisco Vinasa w Barcelonie (1989). Studiowała w Antwerpii ( Belgia), będąc stypendystką Fonds Alex de Vries. Jako stypendystka polskiego Ministerstwa Kultury odbyła studia w Mediolanie (Włochy).

W roku 1999 została uhonorowana Złotą Płytą za udział w nagraniu Halki S. Moniuszki z Teatrem Wielkim  – Operą Narodową w Warszawie. Ponadto jest laureatką nagrody Złota Maska za główną rolę w operze Carmen G. Bizeta oraz Nagrody Prezydenta Miasta Częstochowy w dziedzinie muzyki (1994).

Artystka przez 20 lat była solistką Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, gdzie wystąpiła na scenie 410 razy, wykonując koncerty i czołowe partie mezzosopranowe, m.in. Suzuki w Madamie Butterfly G.Pucciniego, Carmen w operze G.Bizeta, Rozyny w Cyruliku Sewilskim G.Rossiniego, Octaviana w Kawalerze Srebrnej Róży Ryszarda Straussa, Hrabiny de Coigny w  Andrea Chenier U. Giordano, Isaury w Tancredzie G.Rossiniego, Zerliny w Don Giovannim W. A. Mozarta, Głosu Matki w Opowieściach Hoffmanna J.Offenbacha. Zaśpiewała rolę Jadwigi w trzech kolejnych inscenizacjach opery Straszny dwór S. Moniuszki. Brała udział w inscenizacjach oper: Łucja z Lammermooru G. Donizettiego (2008), Faust Ch. Gounoda (2008), Borys Godunow M. Mussorgskiego (2009), Elektra R, Straussa (2010).  W roku 2005 wystąpiła w Walkirii R. Wagnera z gościnnym udziałem Placido Domingo.

Śpiewaczka występowała gościnnie w operach w USA, Ankarze, Lyonie,  Lizbonie, Brukseli, Luxemburgu i w operach niemieckich. Była także solistką Opery Śląskiej w Bytomiu, Opery Krakowskiej i Teatru Wielkiego w Łodzi. Z tym ostatnim wykonała czołowe partie mozartowskie, a także rolę Ubicy w Królu Ubu Pendereckiego (Nagroda dla tego spektaklu na Festiwalu Warszawska Jesień,1994).

Artystka współpracowała z wieloma wybitnymi dyrygentami, wśród których wymienić można Karola Stryję, Antoniego Wita, Kazimierza Korda, Tadeusza Strugałę, Jerzego Katlewicza, Jerzego Maksymiuka oraz Helmutha Rillinga, Walerego Gergiewa, Michaela Zilma, Alberto Zeddę, Jacka Kaspszyka.

W roku 2011 wystąpiła jako solistka w koncercie Orkiestry Narodowej Filharmonii Ukraińskiej w Kijowie, w ramach programu Ministerstwa Kultury RP w związku z przewodnictwem Polski w UE.

Katarzyna Suska ma w swoim dorobku 13 płyt, w tym nagrania Requiem oraz Mszy c-moll Mozarta, prawykonania polskich kompozytorów: J. Łuciuka, Rozbickiego i P. Łukaszewskiego, a także 2 recitale pieśni z pianistą Maciejem Zagórskim (Debussy, Satie, Szymanowski 2007 oraz Schubert, Hensel, Brahms 2015).

Recitale pieśniowe są osobnym i znaczącym nurtem w działalności artystki. Wykonywała je m.in. w Amsterdamie, Bergen, Monachium, Lourdes, Antwerpii, a w 2007 roku wraz z pianistą Maciejem Zagórskim, w Teatrze Wielkim w Warszawie podczas obchodów Roku Szymanowskiego.

Katarzyna Suska występuje także w koncertach monograficznych i w składach kameralnych. Prowadzi działalność pedagogiczną – liczne kursy mistrzowskie w kraju i za granicą (Litwa, Czechy, Słowacja) oraz wykłady w uczelniach artystycznych w kraju i za granicą. Publikuje  prace naukowe z dziedziny wokalistyki i teatru operowego. Jest jurorem w konkursach wokalnych. Jest profesorem w Akademii Muzycznej w Krakowie.

W roku 2015 otrzymała medal  Ministra Kultury RP za zasługi dla kultury polskiej Gloria Artis.

W roku 2021 odznaczona przez Prezydenta RP Medalem 100-lecia odzyskanej niepodległości Polonia Rediviva.

MACIEJ ZAGÓRSKI

absolwent Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie fortepianu prof. Kazimierza Gierżoda (1989). Swe umiejętności doskonalił pod kierunkiem prof. Waltera Fleischmanna w Wyższej Szkole Muzyki i Sztuki Aktorskiej w Wiedniu. Był także uczestnikiem licznych kursów mistrzowskich, prowadzonych przez profesorów m.in. nowojorskiej Manhattan School of Music oraz Konserwatorium Moskiewskiego.

Jest laureatem II Ogólnopolskiego Konkursu Pianistycznego im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy (1986) oraz Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku (1990). W 2006 roku został wyróżniony Nagrodą Prezydenta Miasta Częstochowy.

Koncertował m.in. z South Bend Symphony Orchestra, Sinfonią Varsovia, Filharmonią Narodową i innymi polskimi zespołami symfonicznymi, w tym wielokrotnie z orkiestrą Filharmonii Częstochowskiej. Występuje z recitalami solowymi i kameralnymi w kraju i za granicą (Europa, Japonia, Palestyna, Rosja, Stany Zjednoczone). Dokonał nagrań dla Polskiego Radia oraz dla TV. Na płytach CD utrwalił wybór mazurków Romana Maciejewskiego, komplet transkrypcji Bacha-Busoniego oraz, wraz z Katarzyną Suską, pieśni Debussyego i Szymanowskiego. Ostatnio artyści nagrali wspólnie recital pieśni Schuberta, Brahmsa i Fanny Hensel  ( 2015).

Jest profesorem na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym w Częstochowie. W latach 2008-2016 był Dyrektorem Instytutu Muzyki. Aktualnie pełni funkcję Dyrektora Katedry Muzyki. Ponadto przez 10 lat współpracował z Katedrą Fortepianu Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Znany propagator kultury muzycznej, między innymi inicjator, pomysłodawca i dyrektor artystyczny Koncertów Akademickich w Filharmonii Częstochowskiej.