O walorach przyrodniczo-turystycznych Gminy Janów rozmawiamy z wójtem Edwardem Moskalikiem
Gmina Janów to gmina zielona i atrakcyjna turystycznie i przyrodniczo. Czy można nazwać ją gminą przyjazną środowisku?
– Gmina Janów rzeczywiście jest bardzo atrakcyjna turystycznie, zarówno pod względem historycznym, kulturowym, a przede wszystkim przyrodniczym. Bogate środowisko przyrodnicze tworzą wapienne ostańce, jaskinie i schroniska skalne, źródła krasowe, dolina rzeki Wiercicy, stawy, lasy mieszane oraz tereny Pustyni Siedleckiej. Ochronie krajobrazu oraz rzadkich gatunków flory i fauny służą cztery rezerwaty przyrody oraz Park Krajobrazowy Orlich Gniazd. Wiele realizowanych w Gminie Janów inwestycji skierowanych jest w kierunku poprawy jakości środowiska, ograniczenia niskiej emisji oraz edukacji mieszkańców w zakresie ochrony środowiska. Staramy się, aby nasza Gmina była przyjazna środowisku. Chcemy chronić nasze dziedzictwo przyrodnicze.
Zatem jak duże środki Gmina przeznacza na ekologię w ciągu roku?
– Każdego roku prowadzimy działania związane z ekologią. Planując budżet, staramy się, by w każdej dziedzinie zaplanować środki finansowe przeznaczone na działania proekologiczne. Największe kwoty są przeznaczone na działania inwestycyjne takie jak budowa kanalizacji czy wodociągu. W naszym budżecie znajdują się również środki na finansowanie konkursów ekologicznych, takich jak: zbieranie puszek aluminiowych, Ekologiczna Zagroda, konkursy szkolne, organizowane przez Urząd Gminy, szkoły oraz instytucje zewnętrzne. Promujemy i nagradzamy wszelkie działania związane z inicjatywami podejmowanymi przez szkoły z naszej Gminy.
Jakie inwestycje ekologiczne udało się Państwu zrealizować w 2019 roku i jakie efekty one przyniosły?
– W 2019 roku w Gminie Janów została rozpoczęta wymiana oświetlenia ulicznego ze starego sodowego na ekologiczne lampy LED. Do tej pory wymieniono ponad 100 lamp, co znacznie obniżyło zużycie prądu, wpływając tym samym na ograniczenie niskiej emisji. W najbliższym czasie wymienionych zostanie kolejnych 238 opraw sodowych. Ponadto realizujemy program Usuwania Wyrobów Azbestowych, efektem czego jest eliminacja w naszej Gminie jednego z najgroźniejszych zanieczyszczeń ziemi. Wpływa to pozytywnie zarówno na zdrowie ludzi, jak i stan środowiska. Sukcesywnie rozbudowujemy sieć kanalizacji w Gminie. W 2019 r. została oddana do użytku kanalizacja w Hucisku i Bystrzanowicach-Dworze. Kończymy również budowę kanalizacji w Czepurce. Zmodernizowaliśmy zestaw hydroforowy na ujęciu wody w Bystrzanowicach. Wykonaliśmy kompleksową wymianę źródła ciepła w Szkole Podstawowej w Janowie. Doposażyliśmy w sprzęt dwie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. Gmina obecnie realizuje również montaż instalacji fotowoltaicznych dla 66 gospodarstw Gminy Janów.
Które z nich wsparł Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach?
– Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach corocznie wspiera realizowany w Gminie Janów Program Usuwania Wyrobów Azbestowych. Skorzystaliśmy z pożyczki na kompleksową wymianę źródła ciepła w Szkole Podstawowej w Janowie, a także w ramach programu „Usuwania skutków poważnych awarii w środowisku i doposażenie służb ratowniczych” doposażyliśmy dwie jednostki OSP z terenu Gminy Janów.
Jak układała się współpraca z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w ostatnich pięciu latach, ile inwestycji proekologicznych (i jakie) wspólnie zostało przez Państwa zrealizowanych?
– Wysoko cenimy współpracę z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Zawsze przynosi ona zamierzone efekty. Na przestrzeni ostatnich lat można by wymienić szereg inwestycji, które sfinansowane były z dotacji lub pożyczki udzielonej przez WFOŚiGW. Przed rokiem 2019 dzięki otrzymanym dotacjom z Funduszu zakupiliśmy samochód strażacki dla OSP w Bystrzanowicach oraz utworzone zostały Plan Gospodarki Niskoemisyjnej oraz Program Ochrony Środowiska. Pozyskiwanie środków to zadanie, które stawiamy na pierwszym miejscu w realizacji naszych inwestycji. Również dzięki dobrej współpracy z parlamentarzystami oraz władzami na szczeblu wojewódzkim i powiatowym możemy realizować wszystkie zaplanowane przez nas inwestycje.
A w obecnym roku – jakie są wyzwania pod kątem poprawy jakości środowiska?
– Obecnie w 66 gospodarstwach na terenie Gminy Janów realizowany jest projekt montażu instalacji fotowoltaicznych. Kończymy również budowę kanalizacji w Czepurce. Cały czas trwają przygotowania i rozmowy w sprawie gazyfikacji. Przygotowaliśmy też projekt budowy kanalizacji w Bystrzanowicach oraz wodociągu do przysiółku Kacze Błota i aplikujemy o pieniądze na realizację tych inwestycji. Równocześnie projektujemy kanalizację do Zagórza. Wszystkie te działania sprzyjają poprawie jakości środowiska, które jest bardzo ważne, zarówno dla zdrowia mieszkańców, jak i przyrody w naszej Gminie.
Czy właśnie takich inwestycji oczekują Mieszkańcy?
– Mieszkańcy naszej Gminy oczekują przede wszystkim inwestycji w zakresie wodno-kanalizacyjnym, oraz infrastruktury drogowej. Dlatego też duży nacisk kładziemy na tego typu inwestycje. Częste rozmowy z mieszkańcami oraz przeprowadzane konsultacje dają nam obraz potrzeb, jakie są w naszej Gminie. Sukcesem jest nasz budżet, który odzwierciedla inwestycje spełniające w dużej mierze oczekiwania mieszkańców.
Czy problem smogu dotyka Państwa gminę i co czynicie w zakresie jego ograniczenia?
– W zakresie ograniczenia problemu „smogowego” Gmina rokrocznie przeprowadza kontrole nieruchomości z zakresu spalania odpadów w paleniskach domowych. Przed rozpoczęciem sezonu grzewczego Gmina prowadzi akcje informacyjne, udostępnia na stronie internetowej komunikaty przypominające lokalnej społeczności o zakazie spalania w piecach centralnego ogrzewania i paleniskach domowych odpadów z tworzyw sztucznych, odpadów gumowych, lakierniczych, zużytej odzieży, drewna zanieczyszczonego różnego rodzaju substancjami (np. konserwującymi, lakierami, spoiwem) oraz stosowaniu dobrych nawyków w zakresie segregacji odpadów. Informujemy również o zagrożeniach dla zdrowia, jakie niesie ze sobą spalanie takiego rodzaju odpadów oraz o sankcjach karnych, jakie grożą za tego typu działania.
Czy w Państwa gminie są problemy z dzikimi wysypiskami?
– W miarę posiadanych możliwości, staramy się monitorować teren gminy w zakresie weryfikacji zalegających odpadów i podejmować odpowiednio interwencje. Jeżeli zalegające odpady znajdują się na terenach będących własnością gminy lub przez nią zarządzanych, to wówczas nie ma problemu z uprzątnięciem takowych odpadów. Gorzej niestety wygląda problem na terenach prywatnych, których właścicieli nie można ustalić. Gmina nie ma wtedy możliwości do wejścia na taki teren. Natomiast, w przypadku ustalenia właściciela nieruchomości, która jest zaśmiecona, Urząd wysyła pismo – wezwanie do uprzątnięcia odpadów. Zazwyczaj bywa tak, że to nie właściciel jest sprawcą wykroczenia, a osoby, która faktycznie dokonała czynu nie można ustalić. Dzikie wysypiska to problem, z którym nieustannie walczymy.
Czy macie Państwo jeszcze inne priorytetowe plany?
Planów, zarówno jak i potrzeb, w Gminie Janów mamy bardzo dużo. Obecnie najbardziej oczekiwanymi przez mieszkańców inwestycjami jest gazyfikacja gminy, wymiana starych kotłów na nowoczesne źródła ciepła oraz montaż instalacji fotowoltaicznych. Chcielibyśmy również, aby na naszych obiektach publicznych powstały instalacje fotowoltaiczne, które przyczynią się do znacznej poprawy stanu środowiska naturalnego. Liczymy też na to, że w przyszłości będzie pojawiało się coraz więcej dofinansowań i programów rządowych przeznaczonych na działania proekologiczne, które będziemy mogli realizować w naszej gminie.
W działaniach proekologicznych nie można pominąć roli edukacji. Jak Państwo realizujecie ten kierunek działań?
– Edukację należy zacząć w jak najmłodszym wieku, dlatego też większość działań edukacyjnych w zakresie ekologii prowadzona jest przez nauczycieli w przedszkolach i szkołach podstawowych na terenie naszej gminy. We wszystkich szkołach prowadzone są kółka przyrodnicze, organizowane są konkursy, rajdy ekologiczne, happeningi, pogadanki oraz akcje sprzątania świata. Dzieci ze wszystkich szkół biorą udział w konkursach ekologicznych przygotowanych m.in. przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego czy Nadleśnictwo w Złotym Potoku. Ponadto w Szkole Podstawowej w Janowie i Piasku prowadzona jest Liga Ochrony Przyrody realizująca projekt Miłośnicy Przyrody. Również instytucje kultury uczestniczą w edukacji najmłodszych mieszkańców naszej gminy. Samorządowy Ośrodek Kultury i Sportu w Janowie corocznie realizuje projekty ekologiczne mające na celu przekazywanie i weryfikowanie wiedzy poprzez prowadzenie zajęć w szkołach, organizację konkursów plastycznych i fotograficznych. Gminna Biblioteka Publiczna w Janowie prowadzi cykl spotkań poświęconych przyrodzie. Urząd Gminy również realizuje akcje proekologiczne. W zeszłym roku wspólnie z Klubem Sportowym „Złoty Potok” zorganizowano sprzątanie zabytkowej Alei Klonów.
Dziękuję za rozmowę
URSZULA GIŻYŃSKA
Fot/ DZ
Materiał ukazał na stronie: „Częstochowska Gazeta Ekologiczna”
(wydanie papierowe), której publikację współfinansuje Wojewódzki
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska
organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Katowicach.