24 czerwca 2022 r. rok szkolny w województwie śląskim kończy ok. 570 tys. uczniów i słuchaczy szkół różnych typów oraz ponad 160 tys. przedszkolaków. Ponad 30 tys. uczniów ostatnich klas liceów ogólnokształcących i techników skończyło szkołę w kwietniu, natomiast 24 czerwca szkołę podstawową kończy ponad 57 tys. uczniów. Swoje pierwsze świadectwa szkolne odbierze ponad 44 tys. pierwszoklasistów
. Uczniowie i słuchacze zdobywali wiedzę w ok. 2800 szkołach różnych typów, a najmłodsi w wieku od 3 do 6 lat korzystali z opieki i nauki w 1600 przedszkolach i innych formach wychowania przedszkolnego. W woj. śląskim funkcjonuje również prawie 1000 różnego rodzaju placówek, w których uczniowie mogą rozwijać zainteresowania, a dorośli – zdobywać dodatkowe kwalifikacje i umiejętności. Funkcjonuje również grupa placówek przeznaczona dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Natomiast zarówno uczniowie, jak i rodzice mogli liczyć na wsparcie w 131 poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Organizacja nauczania. Nauka stacjonarna, zdalna i tzw. hybrydowa
W tym roku szkolnym uczniowie przez osiem miesięcy uczyli się stacjonarnie, chyba że zajęcia stacjonarne były zawieszane przez dyrektora w zawiązku z przypadkami zakażenia. Dyrektor zawieszał zajęcia po uzyskaniu pozytywnej opinii powiatowego inspektora sanitarnego, zgody organu prowadzącego i zawiadomieniu Śląskiego Kuratora Oświaty. Jedynie w okresie zimowym (od 20 grudnia 2021 r, do 20 lutego 2022 r.), z uwagi na wzrost zakażeń, zajęcia stacjonarne zostały zawieszone rozporządzeniem przez Ministra Edukacji i Nauki, przy czym w niektórych przypadkach nauka odbywała się stacjonarnie, co również sprecyzowano w rozporządzeniu.
Program wsparcia psychologiczno-pedagogicznego
W czerwcu 2021 roku w Kuratorium Oświaty w Katowicach w odpowiedzi na konsekwencje długotrwałej nauki zdalnej rozpoczęto realizację Programu wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Głównym zadaniem powołanego przez Śląskiego Kuratora Oświaty Zespołu koordynatorów ds. wspierania szkół w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej było rozpoznanie skutków nauczania zdalnego z wykorzystaniem kwestionariuszy ankiet skierowanych do dyrektorów szkół, nauczycieli oraz rodziców.
W oparciu o wyniki diagnozy poradnie psychologiczno-pedagogiczne i placówki doskonalenia nauczycieli przygotowały ofertę zajęć i warsztatów kierowanych do uczniów, rodziców
i nauczycieli uwzględniających aktualną diagnozę potrzeb.
Zespół koordynatorów monitorował działania psychoprofilaktyczne podjęte w szkołach wspomaganych przez poradnie i placówki. Prowadzono nadzór nad realizacją zajęć reintegracyjnych, które zostały wskazane przez dyrektorów szkół jako jedne
z najskuteczniejszych działań wspierających proces adaptacji uczniów po powrocie do nauki stacjonarnej. Wśród najczęściej realizowanych treści wskazano: sposób radzenia sobie
ze stresem, odbudowywanie więzi rówieśniczych w sferze emocjonalno-społecznej, integrację zespołu klasowego oraz budowanie motywacji do nauki.
Monitorowano również modyfikację treści programów wychowawczo-profilaktycznych
w szkołach i placówkach z uwzględnieniem wyników aktualnej diagnozy potrzeb uczniów. Modyfikacja najczęściej dotyczyła prowadzenia warsztatów nt. sposobów radzenia sobie
ze stresem oraz organizowania zajęć integrujących zespół klasowy, a także zajęć mających
na celu poprawę kondycji fizycznej uczniów.
Uczniowie – uchodźcy z Ukrainy
W woj. śląskim rok szkolny w polskich szkołach kończy 21175 uczniów – uchodźców z Ukrainy. Najwięcej – 14708 – to uczniowie szkół podstawowych. Ponad 4700 uczyło się w 293 oddziałach przygotowawczych utworzonych w 176 szkołach, przy czym w szkołach podstawowych utworzono najwięcej oddziałów przygotowawczych (243 oddziały w 137 szkołach). Z 19 miast na prawach powiatu w 6 miastach (Dąbrowa Górnicza, Jastrzębie Zdrój, Piekary Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice oraz Zabrze) nie utworzono oddziałów przygotowawczych, nawet w przypadku dużej liczby uczniów uchodźców z Ukrainy, np. Sosnowiec – ok. 1000 uczniów, Zabrze – ok. 660, czy Dąbrowa Górnicza – ok. 500. Także w innych dużych miastach, gdzie liczba uczniów jest bardzo wysoka, liczba uczniów w oddziałach przygotowawczych stanowi mały procent, np. Bielsko-Biała (liczba uczniów w oddziałach przygotowawczych – 343 w stosunku do ogólnej liczby uczniów – 1308), Gliwice (liczba uczniów w oddziałach przygotowawczych – 156 w stosunku do ogólnej liczby uczniów – 1404), Katowice (liczba uczniów w oddziałach przygotowawczych – 364 w stosunku do ogólnej liczby uczniów – 2423), Mysłowice (liczba uczniów w oddziałach przygotowawczych – 21 w stosunku do ogólnej liczby uczniów – 316).
Liczba uczniów uchodźców z Ukrainy w szkołach i placówkach woj. śląskiego bardzo szybko przyrastała – 7 marca br. wynosiła 688 uczniów i zwiększała się każdego dnia skokowo o ok. 500, 600 uczniów do około połowy maja 2022 r. i w szczytowym momencie wynosiła 22589 uczniów uczących się w 2600 placówkach. Od 16 maja można zaobserwować zmniejszanie się liczby uczniów uchodźców z Ukrainy w szkołach i placówkach niektórych gmin. Najwięcej uczniów uchodźców z Ukrainy uczy się w szkołach i placówkach mieszczących się w dużych miastach: najwięcej w Katowicach (ok. 2400), Gliwicach, Częstochowie i Bielsku-Białej (ok. 1400) oraz w Sosnowcu i Tychach (ok. 900 – 1000).
Sytuacja kadrowa
W mijającym roku szkolnym w woj. śląskim jest zatrudnionych ok. 82 tys. nauczycieli w wymiarze: od pojedynczych godzin do półtora etatu. Niektórzy nauczyciele mają zawartych więcej niż jedną umowę o pracę. Wśród aktualnie pracujących nauczycieli są także zatrudnieni na czas określony (np. stażyści) lub zatrudnieni na zastępstwo za nieobecnego nauczyciela.
Aktualnie – jak co roku – w szkołach trwa ruch służbowy. Jest to sytuacja naturalna, powtarzalna w każdym roku szkolnym. W przypadku zdecydowanej większości nauczycieli zatrudnionych na czas nieokreślony lub na podstawie mianowania wypowiedzenia stosunku pracy muszą zostać złożone nie później niż trzy miesiące przed końcem roku szkolnego (rok szkolny kończy się 31 sierpnia) – ten termin dotyczy tzw. placówek feryjnych. Nauczycielom zatrudnionym na czas określony umowy wygasają z końcem okresu, na jaki zostały zawarte. Jednocześnie odbywa się nabór na wolne stanowiska pracy. Aktualnie na stronie Kuratorium Oświaty w Katowicach znajduje się 1416 ofert (stan na 20.06.2022 r.), w tym 758 na co najmniej pełny etat. Z kolei 192 to oferty zatrudnienia na zastępstwo za nieobecnego nauczyciela (urlopy dla poratowania zdrowia, macierzyńskie i inne).
Sytuacja kadrowa w ostatnich latach jest stabilna: co roku są odejścia nauczycieli z pracy i co roku są zatrudniani nowi nauczyciele. Ponadto część nauczycieli – tak jak to dzieje się od wielu lat – będzie miała przydzielone godziny ponadwymiarowe. Zgodnie z art. 35 Karty nauczyciela w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Podobnie jak w poprzednich latach najwięcej ofert czeka na nauczycieli wychowania przedszkolnego (194), przedmiotów zawodowych (130), języków obcych (135).
Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych
O przyjęcie do szkół ponadpodstawowych ubiega się ponad 57 tys. uczniów, tj. o ok. 17 tys. więcej niż w roku ubiegłym. Większa liczba kandydatów wynika z reformy (odwołanej w 2016 r.) wprowadzającej obniżenie wieku szkolnego, w związku z czym 8 lat temu do szkół podstawowych poszedł cały roczników siedmiolatków i połowa rocznika sześciolatków. W związku z większą liczbą absolwentów szkół podstawowych w tym roku odpowiednio została zwiększona liczba miejsc w poszczególnych szkołach. Szkoły ponadpodstawowe przygotowały różnorodną ofertę dla ósmoklasistów, którą prezentowały na swoich stronach internetowych. Wnioski o przyjęcie do szkoły uczniowie składali do 20 czerwca, ale mogą jeszcze od 24 czerwca do 13 lipca dokonywać zmian w swoich wyborach. 1 lipca ósmoklasiści poznają wyniki egzaminu ósmoklasisty, a zaświadczenia zostaną przekazane do szkół do 7 lipca. W wielu szkołach wciąż liczba chętnych z tzw. „pierwszej preferencji” jest mniejsza niż liczba miejsc. Dotyczy to wszystkich typów szkół, tj. liceów ogólnokształcących, branżowych szkół I stopnia, techników. Przed tegorocznymi maturzystami rekrutacja do szkół wyższych i oczekiwanie na wyniki egzaminu maturalnego. Maturzyści poznają wyniki i otrzymają świadectwa dojrzałości 5 lipca.
Wypoczynek dzieci i młodzieży – lato 2021
Mówiąc o wypoczynku, należy przez to rozumieć wypoczynek organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku. Już w dniu rozdania świadectw rozpoczynają się wyjazdy na kolonie, obozy. Organizatorzy z terenu woj. śląskiego wprowadzili do bazy wypoczynku 1765 zgłoszeń wypoczynku dla 73449 uczestników, w tym:
– 787zgłoszeń półkolonii dla 28333 uczestników,
– 901 zgłoszeń wypoczynku krajowego dla 41990 uczestników,
– 77 zgłoszeń wypoczynku organizowanego za granicą dla 3126 uczestników.
Z ogólnej liczby zgłoszeń wypoczynku do realizacji na terenie woj. śląskiego zaplanowano 997 wypoczynków dla 36 626 uczestników, w tym 762 półkolonie dla 27 692 uczestników.
Wypoczynki organizowane za granicą zlokalizowane są głównie na terenie Bułgarii, Włoch, Chorwacji, Macedonii, Hiszpanii, Portugalii, Turcji.
Na terenie województwa śląskiego organizatorzy z innych rejonów kraju zaplanowali (według stanu na dzień 21.06.2022 r.) organizację 199 wypoczynków dla 8938 uczestników (wypoczynek zlokalizowany głównie w Beskidzie Śląskim i Żywieckim, oraz na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej). W pierwszych dniach ferii letnich (od 25 do 29 czerwca 2022 r.) na terenie województwa śląskiego wypoczywać będzie 13285 uczestników wypoczynku (334 wypoczynki), w tym z wypoczynku w miejscu zamieszkania skorzysta 8504 uczestników (215 wypoczynków).
Aktualna liczba zgłoszeń wypoczynku jest nieco większa niż w roku ubiegłym – np. 21 czerwca 2021 r. wprowadzono do bazy wypoczynku 1515 zgłoszeń dla 62341 uczestników. Jest to dopiero początek wakacji i systematycznie napływają nowe zgłoszenia (wypoczynek w formie półkolonii i organizowany za granicą należy zgłosić minimum 14 dni przed jego rozpoczęciem, wypoczynek krajowy w terminie 21 dni). Obecnie zgłaszane są wypoczynki, które rozpoczną się w miesiącu lipcu i sierpniu br. Dla porównania – w pierwszym roku pandemii wg stanu 2020 r.) na dzień 1 lipca w bazie wypoczynku umieszczono 1132 dla 40083, natomiast przed pandemią, w 2019 r. o tej samej porze w bazie było 2351 wypoczynków dla 99 281 uczestników.
Do chwili obecnej pracownicy Kuratorium rozpatrzyli pozytywnie i zamieścili w bazie wypoczynku 1226 zgłoszeń wypoczynku, odesłano do korekty (z powodu braków w dokumentacji) 63 zgłoszenia, kolejne 476 zgłoszeń oczekuje na rozpatrzenie. Zgłoszenia wypoczynku dokonuje się elektronicznie poprzez bazę wypoczynku prowadzoną przez Ministra Edukacji i Nauki (https://wypoczynek.mein.gov.pl/) – na tej stronie również rodzice i opiekunowie dzieci mogą sprawdzić, czy wypoczynek został zgłoszony i zatwierdzony do realizacji – tylko wypoczynki posiadające status zatwierdzony mogą być realizowane. Wszelkie informacje dotyczące organizacji wypoczynku są zamieszczane na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Katowicach (http://kuratorium.katowice.pl/) w zakładce wypoczynek. Wojewoda Śląski uruchomił na potrzeby akcji „Bezpieczne wakacje 2022” infolinię interwencyjną pod numerem (32)20-77-077 Podstawą podjęcia działań przez Kuratorium Oświaty w Katowicach i Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w Katowicach będzie zgłoszenie nieprawidłowości w zakresie wypoczynku dzieci i młodzieży, w szczególności niedopełnienia przez organizatorów obowiązków określonych w art. 92c ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2021 r. poz. 1915,ze zm.). Zgodnie z ww. przepisem do obowiązków tych należy zapewnienie:
- bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku w obiekcie lub na terenie spełniającym wymagania ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz warunki higieniczno-sanitarne, określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w przypadku wypoczynku z udziałem dzieci i’ młodzieży niepełnosprawnej w obiekcie lub na terenie dostosowanym do potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności uczestników wypoczynku,
- wykwalifikowanej kadry wypoczynku,
- dostępu do opieki medycznej,
- realizacji programu wypoczynku i zajęć dostosowanych do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej i umiejętności,
- żywienia zgodnego z zasadami higieny żywienia,
- bezpiecznego korzystania z wyznaczonego obszaru wodnego,
- bezpiecznego przebywania w górach,
- odpowiedniego stanu technicznego środka transportu przewożącego dzieci i młodzież
na wypoczynek.
Przez całe wakacje wizytatorzy Kuratorium Oświaty w Katowicach będą prowadzić kontrole kolonii, półkolonii i obozów.
Wypoczynek – nr telefonu interwencyjnego „Bezpieczne wakacje 2022” – 32 2077077