Dwie największe cywilizacyjne choroby układu oddechowego to astma oskrzelowa oraz POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc (obturacja to zwężenie oskrzeli).
Pierwsza rozwija się na podłożu alergicznym, druga jest chorobą po-papierosową, której sprzyja również zanieczyszczenie środowiska. Chorują więc nie tylko palacze i osoby palące biernie, ale też mieszkańcy zanieczyszczonych środowiskowo regionów i miast.
Szacuje się, że w Polsce są ok. 4 mln chorych na astmę i ok. 2,5 mln chorych na POChP. Pod opieką lekarzy jednak jest mniej niż połowa (ok. 1,7 mln – astma oraz ok. 1 mln – POChP). Większość osób nie leczy się, ponieważ nie wie o swojej chorobie. Tymczasem do rozpoznania wystarczy badanie spirometryczne (w przypadku POChP jest ono miarodajne w stu procentach, a przy astmie – w połowie przypadków). Jest to bezbolesne, nieinwazyjne badanie czynnościowe układu oddechowego. Polega na tym, że osoba badana musi nabrać dużo powietrza, a następnie z całej siły wypuścić je do jednorazowego ustnika urządzenia analizującego wypływające powietrze.
W tegorocznym Polskim Dniu Spirometrii, 14 października 2011 roku, uczestniczyło 250 ośrodków prowadzących badania spirometryczne z całego kraju. Do badania przystąpiło ponad 7 tys. pacjentów – było to największe jednoczasowe badanie spirometryczne dotychczas wykonane w Polsce. Średnia wieku zgłaszających się osób wynosiła 52 lata. Dwie trzecie miały wykonaną spirometrię po raz pierwszy w życiu. Wśród tych, którzy nigdy wcześniej nie robili tego badania, u 13 proc*. stwierdzono obturację. Oznacza to, że wystąpiły u nich zaburzenia przepływu powietrza charakterystyczne dla astmy oskrzelowej i POChP.
W trakcie Polskiego Dnia Spirometrii sprawdzano też reakcje na takie czynniki zewnętrzne, jak dym tytoniowy i zanieczyszczenia powietrza. Okazało się, że kobiety mieszkające w pobliżu dużych szlaków komunikacyjnych miały cztery razy częściej obturację niż populacja zdrowa. W grupie osób niepalących cechy obturacji wystapiły u ok. 12 proc*. Natomiast w grupie palących analogiczne objawy pojawiły się u 14,2 proc*. Są to prawdopodobnie osoby z nierozpoznaną POChP, które zostały skierowane do dalszej diagnostyki. Jest to dla nich wiadomość na wagę uratowania życia, bo nie leczona POChP skraca je o 10–15 lat.
Objawy POChP: – przewlekły kaszel
– duszność wysiłkowa
Objawy astmy: – męczący kaszel
– świsty w czasie oddychania
– uczucie duszności
– uczucie ciężaru w klatce piersiowej
Dodatkowym obciążeniem jest alergia w rodzinie.
*Źródło danych: Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP,
„Wstępna analiza wyników badań spirometrycznych zrealizowanych w ramach Dnia Spirometrii
(14 października 2011 r.)”
Więcej informacji na stronie Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP: www.astma-alergia-pochp.pl.
Materiał prasowy przygotowany przez Stowarzyszenie „Dziennikarze dla Zdrowia“ na konferencję prasową, listopad 2011 r
r