100 LAT PTK
12. grudnia w Muzeum Częstochowskim odbyła się uroczysta sesja z okazji 100 rocznicy powstania częstochowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
Spotkanie, zorganizowane przez prezesa CTN prof. dr. Mariana Głowackiego połączono z promocją książki „100 lat turystyki i krajoznawstwa w Częstochowie 1908-2008”. – Od początku istnienia Towarzystwa, jego naczelną dewizą było „Przez poznanie kraju do jego umiłowania. Przez umiłowanie do czynów ofiarnych”. To stwierdzenie to także dewiza tej książki – rozpoczął prof. Marian Głowacki.
Historia PTK sięga początków XX w., kiedy w Warszawie powstała nowa organizacja krajoznawcza, zajmująca się działalnością turystyczną, wydawniczą i muzealną. 12. lutego 1908 r. Towarzystwo dotarło także do Częstochowy, obierając na pierwszego prezesa dr. Władysława Biegańskiego. W 1914 roku, w momencie wybuchu I wojny światowej, częstochowski oddział był jednym z 26. w kraju. Podczas działań zbrojnych członkowie koła funkcjonowali w konspiracji. Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości praca Towarzystwa zamarła. Tak było aż do 1932 roku, kiedy dawni członkowie postanowili reaktywować organizację. W 1933 roku powołano nowy zarząd oddziału, który od 1934 roku stale rozwijał swoją aktywność, skupiając się głównie na współpracy ze szkołami. Organizowano w tym czasie wycieczki przyrodnicze. Rozkwit trwał aż do 1939 roku, kiedy cały dorobek organizacji zniszczyła II wojna światowa. Turystyczno-krajoznawczy impas trwał do 1946 roku, kiedy byli członkowie zrzeszenia ponownie zebrali się, powołując sekcję turystyki i ochrony przyrody. W tym czasie zaczęto organizować wycieczki szlakiem Jury Krakowsko-Częstochowskiej i Orlich Gniazd, tworzyć schroniska i zachęcać do szeroko rozumianego umiłowania natury. Taka mobilizacja trwała 4 lata. 17 lutego 1950 roku odbył się zjazd zjednoczeniowy Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Od tamtej chwili oba stowarzyszenia przestały istnieć samodzielnie, łącząc się w funkcjonujące do dziś Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze.
Przez wiek działalności, Polskie Towarzystwo Krajoznawcze skutecznie zaszczepiało w narodzie polskim umiłowanie do podziwiania przyrody. W tym czasie powstało wiele materiałów dokumentujących, które w końcu ujrzały światło dzienne. – Artykuły w niej zawarte przygotowano do publikacji już w 1968 roku, na 60. rocznicę powstania PTK, niestety wtedy pozycja nie ukazała się – mówi „GCz” prof. Głowacki. Po latach zbiór trafił do Mariana Głowackiego. – To były gotowe teksty, które musiałem tylko wstukać do komputera. Poprosiłem także kolegów z innych oddziałów, by wzbogacili pozycję swoimi tekstami i wreszcie mogliśmy wydać książkę – zdradza nam. Zbiór można zakupić siedzibie Muzeum Częstochowskiego.
ŁUKASZ STACHERCZAK