100-lecie Polski Wolnej – luty 1922 r.


1 lutego 1922 roku w Wilnie, na inauguracyjnym posiedzeniu zebrał się Sejm Litwy Środkowej. Już 20 lutego 1922 roku odbyło się 10. posiedzenie Sejmu Litwy Środkowej, przyjęto „Uchwałę w przedmiocie przynależności państwowej Ziemi Wileńskiej”. Za przyłączeniem Wileńszczyzny do Polski głosowało 96 posłów, a 6 posłów wstrzymało się.

We wstępie uchwały przypominano unie polsko-litewskie w Horodle i Lublinie, a także Konstytucję 3 Maja, które to akty „ziemie nasze z Polską na mocy dobrowolnych umów w jedno połączyły”. Jednocześnie w punkcie 1. uchwały „zerwano węzły prawno-państwowe narzucone nam przemocą przez państwo rosyjskie” i „odmawiano Rosji prawa do ingerowania w sprawie Ziemi Wileńskiej”. Kolejny punkt uchwały dotyczył Litwy i roszczeń tego państwa do Wileńszczyzny, zwłaszcza tych zawartych przez Litwę w traktacie wojny polsko-sowieckiej w 1920 roku. „Odrzucamy i na zawsze uchylamy” – oświadczyli posłowie Litwy Środkowej. Wreszcie zadeklarowano w punkcie 5. uchwały, że „Rzeczpospolita Polska posiada pełne i wyłączne prawo zwierzchności państwowej nad Ziemią Wileńską”. Mieszkańcy Ziemi Wileńskiej widzieli swoją przyszłość i rozwój w Rzeczpospolitej Polskiej.

Poważnym problemem na początku miesiąca lutego były zaspy śnieżne, które potworzyły się na drogach i szosach, komunikacja samochodowa na szosie Częstochowa – Krzepice została przerwana. Winnym tej sytuacji były władze gminne, utrzymanie dróg należało do ich kompetencji. Pod koniec miesiąca dała się odczuwać dotkliwa odwilż, „skutkiem której ulice i chodniki obfitowały w kałuże wody, uniemożliwiające często przeprawę z jednej strony chodnika na drugą”.

Rada Miasta Częstochowy uchwaliła budżet miasta na rok 1922. Dyskutowano też w sprawie powołania biura mierniczego, podjęto prace nad przeznaczeniem środków dotyczących budowy gazowni miejskiej, zapoznano się z pismem Towarzystwa Rzeźni Miejskich w sprawie rozpoczęcia remontu. Dyskutowano w sprawie wprowadzenia nowego podatku od psów i pobieranie nie 75 marek polskich jak dotychczas, ale 400 marek polskich za rok 1922. Radni Sojecki, Kolmos i Ochocki zaproponowali, by od psów podwórzowych trzymanych dla stróżowania znieść podatek lub utrzymać dotychczasową stawkę 75 marek polskich. Ostatecznie większością głosów wniosek podwyższający podatek utrzymano.

Obradował także Sejmik Powiatowy w Częstochowie. Sprawa włączenia Ziemi Wileńskiej do Polski była przedmiotem depeszy do Naczelnika Państwa, w której wyrażono podziękowania „za czyn oręża Polskiego, kierowanego Twą dłonią, który przyniósł wyzwolenie tej ziemi spod jarzma niewoli”. Sejmik Powiatowy w Częstochowie wybrał zastępców do Polskiej Dyrekcji Ubezpieczeń Wzajemnych. Radni powiatowi uchwalili budżet na rok 1922. Koszty administracji wynosiły 11 479 842 marek polskich, wydatki rzeczowe ustalono na 5 528 191 marek polskich, na koszty podróży i diety wynieść miały 2 084 168 marek polskich, na utrzymanie dróg państwowych (były to sumy przechodnie pokrywane przez skarb państwa), 35 788 540 marek polskich, na utrzymanie dróg gruntowych wyasygnowano 4 000 000 marek polskich. Na ochrony, czyli przedszkola, przeznaczono 18 747 000 marek polskich. Co ciekawe, niektórzy radni powiatowi uważali, że ochrony powinny być zlikwidowane. Na kursy dla dorosłych wyasygnowano 4 000 000 marek polskich, na utrzymanie bursy przy Seminarium Męskim przeznaczono 1 459 750 marek polskich, na Seminarium Żeńskie wyasygnowano 500 000 marek polskich, na prowadzenie powiatowej biblioteki objazdowej przeznaczono 408 000 marek polskich. Na szkolnictwo przeznaczono 21 314 750 marek polskich. Na Straże Ogniowe Ochotnicze w powiecie częstochowskim wyasygnowano 2 000 000 marek polskich, dla Związku Floriańskiego w Warszawie przeznaczono 150 000 marek polskich, na powiatowe wydawnictwo „Gazety Urzędowej” wyasygnowano 643 200 marek polskich, do dyspozycji Sejmiku Powiatowego w Częstochowie oddano 1 500 000 marek polskich, do dyspozycji Wydziału Powiatowego w Częstochowie przeznaczono 1 000 000 marek polskich. Dla Instytutu Kulturalnego im. Stanisława Staszica przeznaczono 150 000 marek polskich, zaś dla Biblioteki im. Władysława Biegańskiego przeznaczono 100 000 marek polskich.

Robert Sikorski

fot.

Początek II Alei NMP, budynek pierwszy z prawej strony, to ulubiony zajazd ziemian regionu częstochowskiego. Z Albumu „Region częstochowski jako województwo na dawnej pocztówce” autorstwa Zbigniewa Biernackiego

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *