Z kartek suplementu do cyklu „od parafii do parafii…”
W wydaniu „GCz” z 12 września 1996 roku (numer 36/268) opisałem początki budowania na wzgórzu Gąszczyk Małego Miasteczka Miłosierdzia, czyli schronienia dla trudnej i odrzuconej młodzieży. Położone na pograniczu gminy Mstów i miasta Częstochowy wzgórze ma wysokości 296 metrów i uważane jest za geograficzną strefę styku dwóch wyżyn: Wieluńskiej i Częstochowskiej. Jego północna zalesiona strona znana jest jako miejsce znalezienia w 1957 roku śladów pobytu tutaj ludzi z okresu kultury łużyckiej (około 650-550 lat p.n.e.). Następne prace archeologiczne – w 1966 roku – pozwoliły odkryć istniejący na powierzchni ok. 1 hektara gród obronny z wałami i fosą z okresu wczesnego średniowiecza (IX-X wiek). Usytuowany w zakolu Warty i chroniony od zachodu mokradłami, od pozostałych stron osłonięty był ponad 1.5 metrowym podwójnym nasypem zespolonym kamieniami wapiennymi i gliną. Ponadto wykorzystując naturalne głębokie jary zbudowano też fosę na zewnątrz tych wałów. W 2010 roku ponownie prowadzone prace badawcze przez archeologów z Muzeum Częstochowskiego, oraz studentów historii w Uniwersytetu Śląskiego – potwierdziły wcześniejsze odkrycia. Natomiast południowa strona wzgórza stanowi rozległe stepowisko z opuszczonym folwarkiem i gospodarstwem. Tutaj właśnie podążającym od strony Mstowa pielgrzymom ukazywała się wreszcie wieża Jasnogórska. Wtedy przepraszali się nawzajem za występki uczynione w czasie długiej wędrówki, i stąd mamy tradycyjną teraz nazwę tej części wzgórza jako: Przeprośna Górka. Jeszcze pod koniec XX wieku utrudzeni pielgrzymi mogli odpoczywać tylko przy dwóch kapliczkach przydrożnych położonych w cieniu starych lip – jedna z nich powstała w 1932 roku na miejscu wcześniejszej zupełnie już zniszczonej, a ufundowała ją Wiktoryja Brudnicka z Warszawy. Kapliczki te są nadal zachowane, lecz wieżę jasnogórską przesłaniają teraz dwie nowoczesne budowle. Geneza ich powstania sięga początków lat 90. XX wieku, kiedy za zgodą urzędu gminy w Mstowie rozpoczyna się na tym wzgórzu realizacja planu budowy wspomnianego już Miasteczka. Pierwszym etapem jego etapem ma być wzniesienia kościoła wokół którego miały powstawać obiekty schroniska. Przedsięwzięciem tym kieruje ksiądz Eugeniusz Lorek generał Instytutu Zakonnego Apostołów Jezusa Ukrzyżowanego w Częstochowie. W 1994 roku abp Stanisław Nowak poświęcił kamień węgielny, przywieziony z Góry Ośmiu Błogosławieństw w Ziemi Świętej i w krajobrazie wzgórza rośnie stalowy szkielet ośmiobocznego i dwupoziomowego kościoła. Konstrukcje tą wypełniają ceglane ściany, oraz drewniana kopuła dachu pokryta miedzianą blachą. Z początkiem XXI wieku jest już zbudowany dolny niewidoczny poziom kościoła i wtedy następuje zmiana przeznaczenia tej sakralnej budowli. Z powodu obiektywnych przeszkód i braku społecznej potrzeby upada projekt powstania tutaj Miasteczka Miłosierdzia, a w zamian powstający mozolnie kościół staje się z inicjatywy abp Stanisława Nowaka – ogłoszonej w 2001 roku – sanktuarium błogosławionego ojca Pio, który rok później został przez Jana Pawła II kanonizowany. Teraz powstaje dalsze otoczenie kościoła na Przeprośnej Górce jak: Dom Pielgrzyma, oraz niezwykłe stacje Drogi Krzyżowej zaprojektowane jeszcze przez Szymona Wypycha (zmarłego w 2008 roku). W 2006 roku częstochowski arcybiskup wydał dekret na mocy którego kościół Ośmiu Błogosławieństw wraz z całym przylegającym doń wzgórzem i stacjami Drogi Krzyżowej jest uznany za sanktuarium św. Ojca Pio. W następnym roku sanktuarium otrzymało bezcenny dar, czyli relikwię swego patrona. Jest nią ofiarowana przez klasztor w San Giovanni Rotondo – tkanina, którą Święty ochraniał krwawiący stygmat na swojej piersi. Uroczyste wprowadzenie tej relikwii do świątyni na Przeprośnej Górce odbyło się dniu 120. rocznicy urodzin św. Ojca Pio – (25 maja 2007).
Tekst i zdjęcia –
Andrzej Siwiński