“Powodzenie w leczeniu nie zawsze zależy
od wskazań naukowych terapii,
lecz w olbrzymiej większości
od wpływu psychicznego,
jaki lekarz wywiera na chorego.”
“Najwyższy cel zawodu lekarskiego w postaci
ideału to najdoskonalsze niesienie pomocy
ludziom w chorobach.”
Władysław Biegański
W bieżącym roku przypadają ważne rocznice: sto pięćdziesiąta rocznica urodzin
i dziewięćdziesiąta rocznica śmierci jednego z najwybitniejszych polskich lekarzy – Władysława Biegańskiego. Prezydent Częstochowy ogłosił rok 2007 Rokiem Doktora Władysława Biegańskiego.
“Twórczość naukowa Władysława Biegańskiego wzbudza podziw z kilku przyczyn.
W środowisku prowincjonalnego miasta, w nader skromnych warunkach ubogiego szpitala,
z dala od uniwersyteckich placówek, działając przez wiele lat jedynie jako lekarz fabrycznego ambulatorium ogłaszał prace, które wytyczyły nowe kierunki w medycynie światowej. Stworzył logikę medycyny, kładł fundamenty pod nowoczesną etykę lekarską,
inicjował medycynę społeczną. W kraju był pionierem interny i neurologii.”
Doktor Biegański urodził się 28. kwietnia 1857 roku w Grabowie Wielkopolskim jako najstarszy syn Tomasza i Bibianny z Danielewiczów. Ojciec jego prowadził zakład ślusarski.
Szkołę średnią Władysław ukończył w Piotrkowie. W 1875 roku podjął studia lekarskie na Uniwersytecie Warszawskim. Poświęcił się również studiom filozoficznym. Po uzyskaniu dyplomu w 1880 roku wyjechał do Rosji i objął posadę lekarza ziemskiego we wsi Kcyni.
Dwa lata później, celem uzupełnienia i pogłębienia wiedzy medycznej, wyjechał do Berlina.
Uczęszczał na wykłady Edwarda Henocha i Fryderyka Karola Westphala. Po powrocie do Polski zamieszkał w Częstochowie. W grudniu 1883 roku objął stanowisko lekarza szpitalnego. Prowadził również przychodnię lekarską i ambulatorium fabryczne. Wiele czasu poświęcał na pracę naukową. W okresie tym powstało ponad sześćdziesiąt artykułów i rozpraw z zakresu medycyny praktycznej. Prace swoje zamieszczał w “Przeglądzie Lekarskim”, “Nowinach”, “Medycynie”.
Aktywność Władysława Biegańskiego nie ograniczała się wyłącznie do spraw środowiska lekarskiego. Był założycielem Częstochowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan. Pod jego kierunkiem został opracowany i wydany “Przewodnik po Częstochowie i okolicach”.
Swoim działaniem zapoczątkował utworzenie Biblioteki Publicznej.
7. lipca 1917 roku (sześć miesięcy po śmierci Wł. Biegańskiego), na wniosek prezesa
Towarzystwa Biblioteki Publicznej, Stanisława Biernackiego, przyjęto nazwę “Biblioteka Publiczna im. dra Władysława Biegańskiego w Częstochowie”. 11. sierpnia 1917 roku Biblioteka Publiczna rozpoczęła swoją działalność.
W dorobku naukowym doktora Biegańskiego znajduje się około 200 prac z dziedziny medycyny, medycyny społecznej, logiki ogólnej i etyki. Do najważniejszych i znaczących dzieł należą: “Diagnostyka różniczkowa chorób wewnętrznych” (1891), “Wykłady o chorobach zakaźnych ostrych” (1900-1901), “Logika medycyny” (1908), “Teoria logiki” (1912) – za tę pracę otrzymał w 1913 roku nagrodę krakowskiej Akademii Umiejętności oraz Instytutu Popierania Nauki w Warszawie, “Teoria poznania ze stanowiska zasady celowości” (1914-1915), “Etyka ogólna” (pośmiertnie, 1918).
Władysław Biegański zmarł 29. stycznia 1917 roku w Częstochowie. Odszedł przedwcześnie, w wieku 60 lat. “Był człowiekiem mądrym nie tylko wyuczoną wiedzą, ale sercem.”
Przytoczone w tekście fragmenty pochodzą z artykułu Gerwazego Świderskiego: Południowa Wielkopolska i jej wkład do medycyny. W: Władysław Biegański lekarz i filozof. Poznań 1971, s.47.
Barbara Szymańska