Miło nam po raz kolejny spotkać się z Państwem na łamach „Gazety Częstochowskiej” i podzielić następną porcją informacji o naszych lasach.
To wydanie leśnych wieści, będzie niestety zdominowane przez przykre tematy związane z suszą i pandemią. Nadleśnictwo Brynek, tak jak pozostałe Nadleśnictwa, zmuszone jest ograniczyć misję edukacyjną (odwołaliśmy wszystkie zajęcia z dziećmi i młodzieżą) a także zaplanowane imprezy i akcje. Nasi edukatorzy już tęsknią za spotkaniami, rozmowami i zabawami na świeżym powietrzu. Jedyną, którą udało nam się dla Państwa przeprowadzić, była coroczna akcja #sadziMy pod patronatem Prezydenta RP. W tym roku mogliśmy podzielić się z Państwem, przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa, sadzonkami drzew do samodzielnego posadzenia.
Mamy nadzieję, że pomimo wszystko znajdą Państwo czas i ochotę, aby dowiedzieć się jak bezpiecznie dla siebie i innych uczestniczyć w corocznym cyklu odradzającego się wiosną życia. Nas leśników, świeże liście i świergot ptaków zakładających gniazda, napawają nadzieją. To pozwala przetrwać niełatwy czas i stawiać czoła wyzwaniom zawodowym, które w związku sytuacją czekają. Liczymy na Państwa przychylność, pomoc, zrozumienie i odpowiedzialność.
Zdrowiejmy w lesie
Lasy Nadleśnictwa Brynek znowu są dla Państwa dostępne i to jest najlepsza wiadomość jaką mamy. W trudnym czasie walki z wirusem, możliwość odprężenia się, odetchnięcia leśnym powietrzem i kontaktu z przyrodą to dla wielu ludzi gwarancja zachowania zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Z przykrością odbieraliśmy od Państwa sygnały o tym, jak mocno odbiła się na Państwa samopoczuciu decyzja rządu o czasowym zakazie wstępu do lasów. To najlepiej pokazuje, jak istotną rolę mają do spełnienia współczesne lasy. Jak są dla Państwa ważne i potrzebne.
Nie zapominajmy jednak, ze zagrożenie nie minęło. W lasach nie jesteśmy zobligowani do zakrywania nosa i ust! Wreszcie można odetchnąć pełną piersią! Jest to świetna wiadomość jednak należy mieć na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem z 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (§18 ust. 1 pkt 2) na parkingach leśnych i w miejscach postoju należy już stosować ogólne zasady dla miejsc publicznych i mieć na sobie maseczkę.
Przypominamy też, że choć leśne ostępy stoją przed Państwem otworem, infrastruktura, dla naszego wspólnego dobra, nadal jest niedostępna. Jeśli chodzi o Nadleśnictwo Brynek, wyłączone z korzystania są tylko plac zabaw i wiata przy siedzibie Nadleśnictwa (Brynek, Grabowa 3). Pamiętajmy także o ogólnych zasadach, czyli zachowaniu odpowiedniego odstępu i niegrupowaniu się (na wspólną wycieczkę na razie powinniśmy zabierać tylko domowników). Jak zminimalizować zagrożenie i cieszyć się pobytem w lesie?
Zachęcamy do wyboru mniej uczęszczanych miejsc i w miarę możliwości, zaplanowanie wycieczki w godzinach porannych i poza weekendami. Unikajmy dotykania powierzchni ławek czy rogatek. Wirus może się utrzymywać na powierzchniach przez wiele godzin. Szczególnie dotyczy to powierzchni metalowych. Jak zawsze zachęcamy także do poruszania się w lesie pieszo lub rowerem. Teraz jednak ma to dodatkowy wymiar. Unikniemy komunikacji zbiorowej i zatłoczonych parkingów. Odradzamy także forsowne sporty – ze względu na duże obciążenie służb ratunkowych, ewentualna kontuzja to dodatkowa praca dla nich. Z kolei tam, gdzie szlaki są uczęszczane, wyczerpujący wysiłek powoduje częstsze wypluwanie płynów, a to może dodatkowo wpłynąć na szerzenie SARS-CoV-2 w otoczeniu, szczególnie gdy nie są spełnione wymogi dotyczące dystansu.
Uwaga, susza!
Jakby epidemii SARS-CoV-2 było mało, musimy się wszyscy zmierzyć z katastrofalną suszą. Leśnicy w całym kraju, również w Nadleśnictwie Brynek, od lat obserwują obniżający się poziom wody gruntowej. Poprzednio na łamach gazety opisywaliśmy Państwu działania z zakresu małej retencji, które Lasy Państwowe wdrożyły, aby zatrzymać jak najwięcej wody.
W marcu i kwietniu pożarów lasów było więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku, który też stał pod znakiem suszy. Lasów Państwowych przeznaczają na system ochrony lasów przed ogniem ponad 100 mln zł rocznie. większość pożarów udaje się szybko wykryć i ugasić. Dlatego przeciętna powierzchnia jednego pożaru lasu na gruntach LP pozostaje dotąd relatywnie mała (4 ary).
Poza działaniami profilaktycznymi, prowadzimy także otwartą walkę z ogniem w lesie. Nasze Nadleśnictwo posiada dwie dostrzegalnie pożarowe, które w okresie od wiosny do jesieni, od rana do zmierzchu, przez siedem dni w tygodniu, stoją na straży lasów Nadleśnictwa Brynek i nadleśnictw ościennych. Dysponujemy także patrolami lotniczymi (wielu z Państwa miało zapewne okazję podziwiać nasze lądowisko dla helikopterów), które pozwalają na szybkie zlokalizowanie pożaru a także jego gaszenie zrzucaną z czerpaków wodą. Przez cały sezon leśnicy pełnią dyżury przeciwpożarowe, w każdej chwili gotowi do sprawdzenia doniesienia o pożarze i uczestniczenia w akcji gaśniczej.
Dziś apelujemy również do Państwa: w trosce o lasy, zachowajmy szczególną ostrożność! Obecnie nie ma okresowego zakazu wstępu do lasu ze względu na duże zagrożenie pożarowe. Sam fakt, że nasze nadleśnictwo znajduje się w prognozowanej strefie „czerwonej”, nie przesądza o konieczności wprowadzenia takiego zakazu. O tym decyduje Nadleśniczy i tak długo, jak będzie to możliwe i bezpieczne, postara się państwu tego dostępu nie ograniczać. Obligatoryjnie powinien on wprowadzić okresowy zakaz wstępu do lasu z powodu zagrożenia pożarowego, gdy w danej okolicy wilgotność ściółki mierzona o godz. 9.00 rano przez pięć kolejnych dni wynosi mniej niż 10 proc. W praktyce są to rzadkie sytuacje ze względu na zmieniające się dynamicznie warunki pogodowe. Mimo tego, przy obecnej suszy nie można tego wykluczyć. Sprawdzajcie Państwo aktualizowane codziennie rano i po południu mapy prognozowanego zagrożenia pożarowego w lasach oraz ewentualnych okresowych zakazów wstępu do lasu. Znajdziecie je na stronie Lasów Państwowych oraz na stronie Banku Danych o Lasach i w mobilnej aplikacji mBDL.
Duża część pożarów to efekt nieodpowiedzialnego zachowania się ludzi, czy to w lesie, czy w jego pobliżu. Mamy nadzieję, że nie trzeba już nikomu przypominać o bezwzględnym zakazie wypalania traw! W obecnej sytuacji używanie jakiegokolwiek otwartego źródła ognia w promieniu 100 m od granicy lasu nie powinno mieć miejsca.
Również pozostawienie w lesie śmieci (szkło i inne materiały odbijające światło, materiały łatwopalne) może spowodować, że las zapłonie. Jeśli będąc w lesie widzicie Państwo zarzewie ognia, pożar lub nieodpowiedzialne zachowania innych osób, jak najszybciej powiadomcie o tym służby, dzwoniąc na numer alarmowy 112 lub 998 lub bezpośrednio do naszego punktu alarmowo-dyspozycyjnego – (32) 285 – 74 – 63.
Walka o zdrowie naszych lasów
W najbliższych dniach mogą Państwo zaobserwować nad lasami przeprowadzanie oprysków. Jest to akcja związana z ograniczaniem liczebności szkodnika pierwotnego sosny – osnui gwiaździstej. Co oznacza termin szkodnik pierwotny? Nazywamy tak owady, które pojawiają się na żywych, pozornie zdrowych drzewach. Najczęściej do masowego pojawu tego rodzaju owadów dochodzi wtedy, gdy drzewa są osłabione. Tutaj dochodzimy do zasadniczego problemu opisanego wyżej, czyli suszy. To ona sprawia, że jesteśmy zmuszeni walczyć z owadami, które w normalnych warunkach są częścią zdrowego, różnorodnego ekosystemu. Teraz jednak, przy masowym występowaniu, zagrażają zdrowiu i życiu całych grup drzew. Początek maja to czas żerowania w koronach sosny larw osnui. Larwy żywią się igłami. Przy odpowiednio dużej liczebności są w stanie całkowicie pozbawić drzewo aparatu asymilacyjnego i spowodować jego śmierć. Ze względu na to, że sosna nie ma jeszcze nowych, tegorocznych igieł, nawet taki gołożer – żer zupełny, jak zwykli go nazywać leśnicy, choć poważnie osłabia, najczęściej nie zabija drzewa. W następnym roku jednak śmierć jest pewna. Z tego względu od lat leśnicy stale monitorują zdrowotność lasu. Co roku jesienią przeprowadzamy badania liczebności najgroźniejszych owadów i staramy się zapobiegać ich masowym pojawom poprzez precyzyjnie zaplanowane i starannie przeprowadzane akcje ograniczania ich liczebności. Zauważcie Państwo, że piszemy o ograniczaniu liczebności, a nie całkowitym zwalczeniu danego owada. Jak zostało wyżej napisane – w zdrowym lesie jest miejsce dla wszystkich stworzeń. Niestety osłabionym sosnom musimy pomóc.
Informację o akcji znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej oraz przy wejściu do lasów, gdzie planowane są opryski. Podkreślenia wymaga fakt, że preparaty, których w tym celu używają Lasy Państwowe, są całkowicie bezpieczne dla ludzi i zwierząt. Zagrażają jedynie larwom owadzim. Ich odpowiednia aplikacja pozwala na precyzyjne umieszczenie preparatu w koronach zaatakowanych drzew, gdzie większość przylepia się do oprzędów larw. Jedynie niewielka część przedostaje się do niższych partii lasu. Dzięki temu minimalizujemy wpływ na inne gatunki owadów i staramy się, aby ingerencja w ekosystem była jak najmniejsza.
To już wszystko, co dla Państwa tym razem przygotowaliśmy. Życzymy bezpiecznego, świadomego i odpowiedzialnego korzystania z naszego narodowego skarbu. Do zobaczenia w lesie!
NADLEŚNICTWO BRYNEK
AGNIESZKA CIĘŻAREK
fot. Zasoby Lasów Państwowych