„Gwarantem istnienia narodu jest pamięć o jego przeszłości i jego bohaterach”
Władysław Sebyła
11 kwietnia 2024 r. obchodziliśmy 84. rocznicę śmierci urodzonego w Kłobucku Władysława Sebyły, wybitnego poety, malarza i muzyka, żołnierza września 1939 roku, patrioty, rozstrzelanego przez Sowietów z NKWD w Charkowie.
Władysław Sebyła wychował się w rodzinie pielęgnującej wartości patriotyczne i poczucie obowiązku wobec Ojczyzny. Mama Henryka (z domu Radłowska) zmarła, gdy miał trzy lata. Tata Michał był aktywnym działaczem niepodległościowym, nauczycielem i kierownikiem szkoły w Kłobucku. Mieszkali przy ul. Wały niedaleko rynku, przy którym mieściła się niewielka szkoła powszechna.
Po śmierci mamy Władysław wczesne lata spędził z młodszym bratem i tatą. Gdy jego ojciec ożenił się powtórnie, w 1910 roku całą rodziną na krótko zamieszkali w Częstochowie, a potem przenieśli się do Będzina, gdzie Władysław ukończył szkolę podstawową. Dalszą edukację realizował w Szkole Realnej w Sosnowcu, a po jej likwidacji w I Ośmioklasowym Gimnazjum Męskim Towarzystwa Szkół Średnich w Sosnowcu.
Wiersze zaczął pisać w wieku ośmiu lat, oprócz tego malował, grał na skrzypcach i fortepianie oraz komponował. Był wrażliwym krytykiem i eseistą, tłumaczył poezje i bajki francuskie oraz rosyjskie.
Jako młody chłopak walczył w I powstaniu śląskim. Po zakończeniu walk wrócił do gimnazjum, które ukończył w 1921 roku. Za namową ojca podjął naukę na Politechnice Warszawskiej, ale dusza i wrażliwość artysty sprawiły, że po pierwszym roku przeniósł się na studia polonistyczne na Wydziale Filologii Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestniczył też w wykładach z historii malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych. Od 1925 roku pracował jako urzędnik Pocztowej Kasy Oszczędności.
Od 1927 roku należał do grupy literackiej „Kwadryga” (w latach 1929–1931 był redaktorem naczelnym i współwydawcą czasopisma o tej samej nazwie). Debiutował w 1927 r. cyklem wierszy „Modlitwa”. Na początku lat 30. odbył podróż do Włoch i Francji (otrzymał stypendium Funduszu Kultury Narodowej). Wkrótce potem został współpracownikiem Zetu oraz Pionu, a także członkiem komitetu redakcyjnego Znaku. Zajmował się równocześnie krytyką poezji. W Polskim Radiu prowadził audycję o nowościach poetyckich. Kolejne tomiki (Pieśni szczurołapa, 1930; Koncert egzotyczny, 1934; Obrazy myśli, 1938) przynoszą kontynuację kierunku, jaki obrał w debiutanckim tomie: prezentowania pesymistycznej wizji świata, z wykorzystaniem elementów religijnych, symbolicznych i katastroficznych. W 1938 r. został uhonorowany Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury.
Droga żołnierska Władysława Sebyły zaprowadziła go do Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 5 w Łobzowie, ukończył je w 1928. Rok później odbył służbę wojskową, a zaraz po niej wrócił do Warszawy, by ponownie zaangażować się w życie literackie. 1 stycznia 1931 został mianowany do stopnia podporucznika ze starszeństwem, a 28 sierpnia 1939 roku dostał indywidualne powołanie mobilizacyjne do słynnego 13. Pułku Piechoty w Pułtusku. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku i wkroczeniu Sowietów do Lwowa został aresztowany i uwięziony w obozie jenieckim w Starobielsku. W 1940 wraz z jeńcami przewieziono go do Charkowa, a 11 kwietnia rozstrzelano. Strzał w tył głowy wykonali funkcjonariusze NKWD.
Władysław Sebyła 9 września 1928 roku w Kościele Mariackim w Krakowie ożenił się z Sabiną Marią Krawczyńską. Rok później urodził się jego jedyny syn.
Po wojnie niewiele pisano o Sebyle i nie wydawano jego wierszy aż do 1956 roku, gdy opublikowano „Poezje wybrane”. Był jednym z najwybitniejszych poetów dwudziestolecia międzywojennego. Zachwycali się jego talentem i poezją Czesław Miłosz i Tadeusz Gajcy.
W Kłobucku stoi pomnik pamięci Władysława Sebyły, ufundowany przez mieszkańców Ziemi Kłobuckiej. Jego odsłonięcie nastąpiło 29 maja 1982 roku. Również Miejski Dom Kultury nosi jego imię.
RED