Czekając na powrót z zimowisk kolejnych skrzydlatych posłańców wiosny, ornitolodzy zachęcają do świętowania Międzynarodowego Dnia Ptaków, upamiętniającego podpisanie ponad 100 lat temu w Paryżu pierwszej międzynarodowej konwencji o ochronie tej grupy zwierząt.
Konwencję o ochronie ptaków pożytecznych dla rolnictwa podpisano w Paryżu w roku 1902 – po raz pierwszy w historii wiele państw postanowiło wspólnie chronić przyrodę i zobowiązało się do wdrażania przepisów konwencji w ustawodawstwie krajowym. Polska dołączyła do stron konwencji 30 lat później, w roku 1932.
To historyczne wydarzenie, ewenement na skalę światową, wciąż przypomina nam, jak ważne są ptaki i ich skuteczna ochrona – nie tylko w jednym miejscu, ale wszędzie tam, gdzie one żyją – mówi Antoni Marczewski z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (OTOP).
W konwencji za gatunki pożyteczne dla rolnictwa uznano m.in. wodniczkę i kraskę. Wodniczka jest szczególnie ważna dla Polski, gdyż tutaj – zwłaszcza nad Biebrzą i na Lubelszczyźnie – występuje większość populacji żyjąca w Unii Europejskiej. OTOP chroni wodniczkę m.in. w ramach unijnych programów LIFE i LIFE+, dbając o zachowanie odpowiednich siedlisk dla tego globalnie zagrożonego gatunku.
Jeszcze 30 lat temu w Polsce występowało ponad 1000 par krasek – do dziś pozostało zaledwie ok. 30 par, żyjących na Równinie Kurpiowskiej. Aby ocalić ten gatunek od całkowitego wymarcia, OTOP, przy wsparciu UE, wiesza i zabezpiecza w tym regionie specjalne skrzynki lęgowe, pomaga kraskom w wykarmieniu piskląt podczas przedłużających się okresów niepogody.
Poza ochroną samych gatunków, przyrodnicy wskazują na konieczność troski o całe siedliska, bez których ptaki nie będą miały gdzie zakładać gniazd, szukać pożywienia czy bezpiecznych kryjówek przed drapieżnikami. OTOP realizuje ochronę siedlisk m.in. przez zabiegi ochronne w społecznym rezerwacie Karsiborska Kępa na Pomorzu Zachodnim.
Musimy pamiętać, że dla skutecznej ochrony ptaków nie wystarczą działania na lęgowiskach, ale konieczna jest współpraca międzynarodowa obejmująca również trasy migracji i zimowiska. Przykładem mogą być bociany – chronione przez wiele osób i organizacji w Polsce, na Bliskim Wschodzie stanowią obiekt polowań. – podkreśla Marczewski.
Jak można świętować Międzynarodowy Dzień Ptaków? Najlepszym rozwiązaniem będzie włączenie się w ochronę ptaków – może być to powieszenie skrzynki lęgowej, zadbanie o obecność owocowych drzew lub krzewów zapewniających ptakom pokarm, wystawienie pojnika czy zadbanie o śródpolną miedzę albo oczko wodne. W miastach bardzo ważna jest troska o ptaki gniazdujące w budynkach, zagrożone podczas prac ociepleniowych (m.in. wróble, kawki i jerzyki – widząc takie prace warto sprawdzić, czy inwestor ma wymagane prawem zezwolenia z regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.
Można również przekazać 1% podatku organizacji zajmującej się ochroną ptaków, np. OTOP. Innym pomysłem jest zatrzymanie się tego dnia choć na chwilę, popatrzenie lub posłuchanie ptaków żyjących obok nas i ucieszenie się tym, że wciąż cieszą nas swoim pięknem. – podsumowuje Marczewski.
r